Veðrið - 01.04.1956, Blaðsíða 26

allagi. í Austur-Asíu, þar sem misserisvindar ráða veðri, var úrkoma með meira
móti. — En hvergi, svo vitað sé, haía komið í ljós stærri sveiflur í veðurlagi en oft
og mörgum sinnum hafa átt sér stað, áður en kjarnorkan kom til sögunnar.
Vitanlegt er, að heljarmikil orka er falin í hverri vetnissprengju. Hin stærsta
þeirra er talin 600 sinnum kröftugri en kjarnorkusprengjan, sem varpað var á
Nagasaki í Japan. Það mundi svara til þess, að orka upp á 1018 hitaeiningar
losni úr læðingi við sprenginguna, en hún myndi nægja til þess að hita 10 mill-
jarða smálesta vatns frá 0° í 100° C.
Berum þetta nú saman við lægðarsvæði, sem er 1400 km í þvermál og loftþrýst-
ing í lægðarmiðju aðeins 10 millibar lægra en í yztu jöðrum. Þetta er mjög mein-
lítil lægð, eftir því sem við eigum að venjast. Samt áætla fróðir menn, að hreyfi-
orka slíkrar lægðar svari til 3xl010 hitaeininga. Það er þrefalt meira en stærstu
vetnissprengju, sem sögur fara af! — Enn fremur hefur verið gizkað á af hinum
færustu mönnum, að öll hreyfiorka hins sikvika lofthjúps jarðarinnar mundi
svara til 7xl016 hitaeininga. Samkvæmt því myndi hreyfiorka lofthjúpsins ekki
aukast um meira en h. u. b. 0,1 af þúsundi við stórkostlegustu vetnissprengju, sem
sögur fara af.
Enn má geta þess, að í kröftugu þrumuveðri, sem er daglegur viðburður í hita-
beltinu, leysist svo mikill hiti úr læðingi, er vatnseimur eða raki loftsins þéttist
í úrkomu, að það mundi svara til 12—15 sprengja af Nagasaki-stærð.
Þessi samanburður sýnir að minnsta kosti, hversu stórtæk náttúruöflin eru og
hversu mikið þarf til, að mannaverk jafnist á við þau. jLjn Eyþórsson.
Veðurvísur
í islenzkum ljóðum og stökum úir og grúir af veðurlýsingum. Eru þær þar
venjulega sem hluti af náttúrulýsingum til að gefa umhverfinu þann svip, er
höfundinum hentar hverjtt sinni. Þó munu ýmsir hagyrðingar hafa skemmt sér
við að lýsa veðrinu í stökum, án þess að takmark þeirra væri annað né meira
en lýsingin sjálf.
Þorgrímur Pétursson, sem bjó að Nesi í Aðaldal síðustu áratugi 19. aldar,
lýsti veðrinu þannig morgun einn, er hann kom inn frá gegningum.
Skaða-frost með skafrenning,
skammt frá bænum glórir,
kollheiður, en kring 1 hring
klakkabakkar stórir.
Þetta er glögg lýsing, og eiginlega vantar ekkert nema loftþrýstinginn og vind-
áttina, svo að úr verði fullkomið veðurskeyti. Skemmtilcg er líkingin 1 þessari
eftir Þorgrlm.
Styttist skeið hins skamma dags,
skuggar á leiðum flakka.
Vindur greiðir fanna fax
fram af heiðar makka. , ,
J. Jakobsson.
26