Fréttablaðið - 15.12.2009, Qupperneq 2

2 15. desember 2009 ÞRIÐJUDAGUR
VÍSINDI Tilraunarækt á svokall-
aðri repju hérlendis þykir lofa afar
góðu. Úr fræjum plöntunnar er
gerð lífdísilolía og fóðurmjöl.
„Ég sé þetta þróast þannig að þetta
verði viðbótartekjulind fyrir bænd-
ur sem geta framleitt eldsneyti eða
matarolíu fyrir sjálfa sig og sömu-
leiðis fóðurmjöl. Þetta eru vörur
sem annars þarf að flytja inn í
landið og borga fyrir með gjald-
eyri,“ segir Jón Bernódusson, verk-
fræðingur á rannsóknar- og þróun-
arsviði Siglingastofnunar.
Um þriggja ára tilraunaverkefni
er að ræða sem hófst á vegum Sigl-
ingastofnunar í fyrra og er unnið
í samstarfi við Landbúnaðarhá-
skólann og nokkra bændur hér og
þar um landið. Fyrsta árið var sáð
repju og systurtegundinni nepju í
tíu hektara og misheppnaðist sumt
vegna mistaka. Á næsta ári á að
taka uppskeru af fimmtíu hekt-
urum og sumarið 2011 verða tvö
hundruð hektarar lagðir undir.
Gerð er tilraun með mismunandi
jarðveg og aðferðir.
Jón segir fyrstu uppskeruna
benda til þess að afraksturinn hér-
lendis geti orðið um allt að þriðj-
ungi meiri en gerist í Evrópu, eða
yfir fjögur tonn á hektara. „Repjan
nærist mikið á birtunni og hún er
meiri hér yfir sumartímann því
við erum með miðnætursólina,“
útskýrir hann.
Verkefnið ber heitið Umhverf-
isvænir orkugjafar. Jón segir að
úr um þriðjungi uppskerunnar
fáist olía sem megi annars vegar
sía og fá matarolíu eða hins vegar
bæta í hana tréspíra og sóda og fá
þannig góða lífdísilolíu sem megi
nota á bæði skip og bíla í stað hefð-
bundinnar olíu. Úr tveimur þriðju
hluta uppskerunnar er síðan hægt
að gera fóðurmjöl. Jón segir verð-
mæti mjölsins eins vera það sama
og tilkostnaðinn við ræktunina. Því
megi segja að olían sé frí. Hluti af
hugmyndafræðinni er að Íslend-
ingar geti með ræktun repju orðið
sjálfir sér nógir með olíu á skipa-
flotann. Jón segist ekki geta svarað
því hvort það geti orðið raunhæfur
kostur fjárhagslega séð.
„Það fer eftir því hvernig stjórn-
völd ætla að skattleggja. Mitt verk-
efni er að kalla fram umhverfis-
vænan orkugjafa – síðan verða
stjórnvöld að meta það hvort þau
ætla að skattleggja hann eða ekki,“
segir Jón og bendir á að á hverjum
hektara repjuakurs bindist um sex
tonn af koltvísýringi á ári. Losun
koltvísýrings með brennslu þess
eldsneytis sé hins vegar tvöfalt
minni, eða þrjú tonn.
gar@frettabladid.is
Íslensk miðnætursól
fóstrar nýtt eldsneyti
Tilraunir í ræktun repju benda til að þriðjungi meiri uppskera fáist á Íslandi en
í Evrópu. Afraksturinn er bæði fóðurmjöl og olía sem nýta má sem eldsneyti og
í matargerð. Tekjulind sem sparar gjaldeyri segir stjórnandi tilraunarinnar.
Á REPJUAKRI Á MÖÐRUVÖLLUM Þóroddur Sveinsson, tilraunastjóri Landbúnaðarhá-
skóla Íslands á Möðruvöllum.
TILRAUN SEM TEKST Jón Bernódusson
er hér ásamt Ásgeiri Valhjálmssyni og
Guðbjarti Einarsyni að setja í gang vél
sem keyrð er á íslenskri lífdísilolíu.
EFNAHAGSMÁL Forsvarsmenn Ind-
efence-hópsins hafa borið til baka
ásakanir um að starfsmenn Frétta-
blaðsins hafi verið meðal þeirra
sem staðið hafi að árás á undir-
skriftasöfnun hópsins á föstudag.
„Talsmaður Indefence hljóp aug-
sýnilega illa á sig í þessum yfir-
lýsingum um þátt Fréttablaðsins,
eins og aðrir sem runnu í far hans
við samsæriskenningasmíðarnar.
Það hefði nú verið kurteislegra ef
Indefence hefði beðist afsökunar á
þessu gönuhlaupi sínu,“ segir Jón
Kaldal, ritstjóri Fréttablaðsins.
Í yfirlýsingu frá hópnum kemur
fram að um 100 rangar und-
irskriftir hafi verið skráðar á
nokkrum klukkustundum á föstu-
dag. Við því brást einn forsvars-
maður söfnunarinnar með því að
segja í samtali við vefmiðilinn
mbl.is að þar virtist vera um til-
raun að ræða til að gera söfnun-
ina ótrúverðuga, og að furðu hafi
vakið að rangar skráningar hafi
komið frá tölvum í Stjórnarráðinu,
Hagstofu Íslands, Ríkisútvarpinu
og Fréttablaðinu.
Með yfirlýsingu Indefence er
staðfest að aðeins hafi verið um
eina skráningu að ræða frá Frétta-
blaðinu, og að skýring blaðamanns
sé tekin „fullkomlega gild“.
Blaðamaðurinn var að vinna
frétt um undirskriftasöfnunina og
setti inn nafnið „XXXXXX“ með
augljóslega rangri kennitölu til
að athuga hvort vefsíðan tæki við
skráningum með kennitölu sem
ekki endaði á níu eða núlli, eins
og allar íslenskar kennitölur ein-
staklinga. Frétt um málið var birt
í Fréttablaðinu á laugardag.
„XXXXXX“ var notað til að
ekki færi á milli mála að ekki
væri um raunverulega skráningu
að ræða.
Um 34 þúsund undirskrift-
ir voru komnar á lista Indefence
í gærkvöldi. Að sögn forsvars-
manna hópsins verður listinn
samkeyrður við þjóðskrá að söfn-
un lokinni. - bj
Fréttablaðið tók ekki þátt í meintri árás á undirskriftalista vegna Icesave:
Indefence ber ásökun til baka
LÖGREGLUMÁL Lögreglan á höfuð-
borgarsvæðinu leitar leigubíl-
stjóra í tengslum við rannsókn
nauðgunarmálsins sem Frétta-
blaðið greindi frá um helgina.
Maðurinn ók leigubíl í mið-
borginni aðfaranótt sunnudags-
ins 29. nóvember. Um klukkan
04.07, tók kona á þrítugsaldri
sér far með bílnum. Ökuferð-
inni lauk við heimili konunnar í
Árbæ. Leigubílstjórinn fór inn
með konunni og hafði við hana
samræði.
Leigubílstjórinn er talinn vera
um fertugt, 175 sm á hæð og með
músarlitað eða dökkt, stutt hár.
Hann er íslenskur og 10 til 15
kíló yfir kjörþyngd. Leigubíllinn
sem hann ók gæti verið Honda
eða Toyota-jepplingur með taxa-
merki. Gjaldmælir var líka í
bílnum og sætin trúlega klædd
leðri.
Þeir sem geta veitt upplýsingar
eru beðnir um að hafa samband
við lögreglu í síma 444-1000. - jss
Nauðgun til rannsóknar:
Lögregla leitar
leigubílstjóra
FULLT HÚS JÓLAGJAFA
3.990 kr.
UMHVERFISMÁL Kertaljósavaka til
að krefjast þess að þjóðarleiðtog-
ar heims nái bindandi samkomu-
lagi á loftslagsráðstefnunni í
Kaupmannahöfn verður haldin á
Lækjartorgi í dag klukkan 17.30.
Vökunni var frestað á laugar-
dag vegna votviðris.
Athöfnin er hluti af alþjóðlegri
kertaljósavöku sem netsamfélag-
ið Avaaz hefur haft forystu um að
skipuleggja vegna loftslagsráð-
stefnunnar í Kaupmannahöfn. - pg
Vilja bindandi samkomulag:
Kertaljósavaka
haldin í dag
SÍLE, AP Milljarðarmæringurinn
Sebastian Pineira fékk 44 prósent
atkvæða í fyrri umferð forseta-
kosninga í Síle á sunnudaginn.
Hann þykir eiga góða möguleika
á sigri í seinni umferðinni í jan-
úar.
Eduardo Frei, fyrrverandi for-
seti, fékk 30 prósent atkvæða, og
því verður kosið á milli þeirra
tveggja í seinni umferðinni. Frei
er fulltrúi miðju- og vinstriafla,
sem hafa stjórnað Síle samfleytt í
nærri tvo áratugi.
Pineira er aftur á móti fulltrúi
hægri aflanna, sem hafa ekki náð
völdum síðan harðstjórinn Augu-
sto Pinochet fór með stjórn lands-
ins. - gb
Kosningar í Síle:
Milljarðamær-
ingur í slaginn
SEBASTIAN PINERA Helsta von hægri-
manna í Síle. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Lalli, er þetta töfrasprotafyr-
irtæki?
„Ég veit ekki með það, en á bak við
Kvöldin með Lalla töframanni er
töfrasprotinn í ár.“
Lárus Guðjónsson, Lalli töframaður, gefur
út kennslumynddisk með töfrabrögðum
fyrir jólin.
STJÓRNMÁL Þorgerður Katr-
ín Gunnarsdóttir alþingismaður
vill að ríkisstjórnin láti rannsaka
ógildar undirskriftir á lista Ind-
efence sem rekja megi til opin-
berra stofnana. „Það er óeðlilegt í
jafn mikilvægu máli að svona und-
irskriftir séu raktar til RÚV eða
Stjórnarráðsins, hvort sem það
var gert í einkapósti eða ekki.“
Þorgerður segir ýmsar leiðir til
að rannsaka uppruna undirskrift-
anna, svo sem að skipa hóp sem
fari yfir málið. „Aðalatriðið er að
eyða tortryggni og byggja upp trú-
verðugleika gagnvört kröfunni um
þjóðaratkvæðagreiðslu, sem verða
algengari í framtíðinni.“ - bs
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir:
Vill rannsókn á
undirskriftum
SPÁNN, AP Ellefu manns voru
sakfelldir á Spáni fyrir að hafa
skipulagt sjálfsvígsárásir, sem
hefðu orðið þær fyrstu í landinu.
Mennirnir, sem eru frá Pakist-
an og Indlandi, fengu allt að 14
ára dóm.
Lögreglan á Spáni komst á
snoðir um áformin í janúar 2008
eftir að einn úr hópnum hætti við
að sprengja sjálfan sig í loft upp
og kjaftaði frá.
Áformin snerust um að
sprengja sprengjur í jarðlesta-
kerfi Barcelonaborgar.
Árið 2004 urðu hryðjuverka-
menn nærri 200 manns að bana
með árásum á almenningssam-
göngukerfið í Madrid. - gb
Ellefu menn á Spáni:
Skipulögðu
sjálfsvígsárás
SKIPULAGSMÁL Borgarráð hefur samþykkt að rekstr-
araðila Hressingarskálans í Austurstræti verði gert
að taka niður samkomutjald í garði staðarins.
„Forvarnardeild Slökkviliðs höfuðborgarsvæð-
isins hefur metið svo að umtalsverð hætta sé fyrir
hendi á öryggi gesta veitingastaðarins,“ segir í
greinargerð Magnúsar Sædals byggingarfulltrúa.
„Þeir segja hættu á að það kvikni í tjaldinu en það
er nú samt úr sérstöku óbrennanlegu efni sem upp-
fyllir kröfur Evrópusambandsins,“ segir Valdimar
Hilmarsson, annar tveggja eigenda Hressingarskál-
ans.
Að sögn Valdimars var tjaldið sett upp í góðri trú
í garði Hressingarskálans fyrir um sex vikum til
að styrkja rekstur staðarins yfir veturinn. „Þeir
komu og skipuðu okkur að taka tjaldið niður en við
báðum þá um að fá skriflegan rökstuðning fyrir því.
Nú er lögfræðingurinn okkar búinn að kæra þeirra
ákvörðun.“
Valdimar segir það hart að borgin sæki að Hress-
ingarskálanum vegna tjaldsins eftir að staðurinn
hafi í tvö og hálft ár goldið fyrir slugs af hálfu borg-
arinnar eftir stóra brunann á næstu lóð. Til dæmis
hafi verið lokað fyrir göngustíg frá Austurstræti.
„Borgin gerir það sem henni sýnist án þess að
spyrja nokkurn en eltir svo litla aðila með kröfum
um leyfi hingað og þangað.“ - gar
Borgaryfirvöld óttast um öryggi gesta Hressingarskálans:
Skipað að fella samkomutjald
Í GARÐI HRESSINGARSKÁLANS Tjaldið sem sett var upp fyrir
sex vikum er hættulegt segir slökkviliðið. FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
SPURNING DAGSINS