Vikan - 13.09.1962, Page 22

Haustið er gengið í garð. Nú lifa menn ekki á loftinu lengur og fegurð sumars-
ins. Nú kemur til ykkar kasta, kæru húsmæður. Vikan kemur til móts við ykkur
með uppskriftir, sem Bryndís Steinþórsdóttir, húsmæðrakennari, tók saman.

r
3
i
e
5
t
l
n
i
1
r
í
1
f
i
i
í
■3
GRÆNKÁLS- EÐA SPÍNAT-
SÚPA MEÐ RISTUÐU
BRAUÐI.
1 lítri kjötsoð eða vatn og kjötkraft-
ur, 200 gr grænkál eða spínat, 1 gul-
rót, 15 gr smjörlíki, 15 gr hveiti, salt
og pipar.
Grænkálið er þvegið og soðið í kjöt-
soðinu 3—5 mín., tekið upp úr með
gataspaða og saxað, látið í pottinn aft-
ur ásamt gulrótinni, sem áður er hreins-
uð og skorin í bita eða fremur þunnar
sneiðar. Smjörlíkið er hrært lint, hveit-
ið hrært saman við þar til komin er
samfelld bolla, sem látin er út í sjóð-
andi súpuna og á að jafna hana af
sjálfu sér ef rétt er að farið annars er
þeytt örlítið í þar til súpan er sam-
felld. Kryddað eftir bragði. — Harð-
soðin egg eru góð í þessa súpu, eru
þau þá annað hvort söxuð smátt eða
skorin í báta. Borin fram með ristuðu
brauði eða öðru súpubrauði.
HVÍTKÁLSSÚPA MEÐ BRÚN-
UÐUM BRAUÐTENINGUM
1 lítri vatn eða kjötsoð, 200 gr hvítkál, 1—2
gulrætur, 1 lítill laukur eða graslaukur, 60
gr smjörlíki, kjötkraftur, salt.
Grænmetið er hreinsað og skorið niður fremur
smátt eða rifið á grófu járni. Smjörlíkið er
brætt í potti og grænmetið soðið þar í
nokkra stund, þá er sjóðandi vatni eða
kjötsoði hellt yfir og soðið 10—15 mín. Kryddað
eftir bragði. Borin fram með súpubrauði eða
brúnuðum brauðteningum, sem búnir eru til
þannig að 3—4 hveitibrauðssneiðar eru skornar
í jafna teninga. 1 msk. af smjörlíki er látin á
pönnu og brauðið brúnað í þar til það fær gul-
brúnan lit. Gott er að hagnýta þannig brauð
sem byrjað er að harðna.
GÓÐ SOÐSÚPA.
5—6 dl sterkt kjötsoð, 2 eggjarauður, (salt
ef þarf).
Bragðmesta kjötsoðið fæst með því að sjóða
nautabein. Beinin eru söguð fremur smátt og
sé kjöt á þeim er betra að skera það frá og
saxa smátt. Beinunum er raðað í pott, kjötið
látið yfir ásamt salti og köldu vatni sem tæp-
lega flýtur yfir beinin. Þegar suðan kemur upp
er froðan veidd ofan af með gataspaða. Soðið í
2—2% klst. Síað á þéttum soðnum klút. Sé
soðið mjög feitt er betra að láta það kólna, þá
næst fitan betur af. — í staðinn fyrir kjötsoð
er einnig hægt að fá mjög gott soð af grænmeti.
Einnig er ágætt að þynna út niðursoðinn kjöt-
kraft og láta suðuna koma upp eða nota t. d.
þurrkaðan kjötkraft (kjötduft sem fæst í dós-
um) á sama hátt. — Eggjarauðurnar eru hrærð-
ar með dálitlu salti í súpuskálinni og sjóðandi
heitu kjötsoðinu þeytt þar saman við. Borið
fram í súpubollum eða djúpum súpuskálum, því
nauðsynlegt er að súpan haldist vel heit, hvort
sem hún er borin fram sem fyrsti réttur til
miðdegisverðar eða sem hressandi drykkur
milli máltíða.
SVEPPASÚPA.
125 gr nýir sveppir, 20 gr smjör, 1% 1 kjöt-
soð eða vatn og kjötkraftur, 30 gr smjörlíki,
30 gr hveiti, 1—2 eggjarauður, salt.
Sveppirnir eru þvegnir undir köldu rennandi
vatni, burstaðir ef þarf og skemmdir skornar
af ásamt því neðsta af rótinni hafi það ekki
þegar verið tekið. Mörgum þykir betra að setja
örlítinn sítrónusafa á sveppina en það má ekki
vera svo mikið að sveppabragðið minnki. Svepp-
irnir eru skornir í 2—4 hluta eftir stærð og
soðnir eða létt brúnaðir í smjörinu um það
bil 10 mín. Heitu kjötsoðinu hellt yfir og súpan
jöfnuð á sama hátt og áðurnefnd grænkálssúpa.
Eggjunum má sleppa, en þau gera súpuna ljúf-
fengari.
KAKAÓBRAUÐSÚPA MEÐ
ÞEYTTUM RJÓMA.
200 gr rúgbrauð, 114 1 vatn, 20 gr kakaó, ca.
50 gr sykur, 1—2 dl þeyttur rjómi.
Brauðið er skorið í sneiðar eða bita og lagt í
bleyti, síðan soðið við hægan hita þar til það
er meyrt og hellt í gegn um gatasigti ef með
þarf. — Kakaói og sykri er blandað saman og
hrært út í súpuna sem síðan er soðin þar til hún
er vel jöfnuð. Borin fram vel heit með þeyttum
rjóma. — f staðinn fyrir kakaó er gott að hafa
maltöl eða hvítöl til bragðbætis í súpuna. —
Þannig er gott að hagnýta brauðafganga og sé
brauðið mjög seytt er betra að hafa nokkum
hluta af því hveiti eða heilhveitibrauð.
\ KAKAÓ- EÐA SÚKKULAÐISÚPA.
% 1 mjólk, 80 gr súkkulaði eða IV2 msk.
kakaó, 1 msk. sykur, 1 tesk. kartöflumjöl,
14 1 vatn. — 1 eggjarauða, 1 msk. sykur, salt,
vanilja.
Mjólkin er hituð og súkkulaðið brætt þar í sé
það notað, annars er kakaói, kartöflumjöli og
sykri blandað saman, hrært út með !4 lítra af
köldu vatni og súpan jöfnuð með því, suðan
látin koma upp. Eggjarauðan er þeytt með einni
msk. af syltri í súpuskálinni og sjóðandi súpunni
þeytt saman við. Bragðbætt ef vill með salti
og vaniljudropum. Gott er að stífþeyta eggja-
hvítuna og láta hana með skeið ofan á súpuna.
1
Sé heitur ofn við hendina er súpuskálin látin
bíða þar til hvítan hefur fengið gulbrúnan lit.
(T. d. meðan verið er að borða kjöt- eða fisk-
réttinn).
EGGJAMJÓLK.
2 eggjarauður, 2 msk. sykur, IV2 1 mjólk, 2
tesk. kartöflumjöl, V2 stöng vanilja eða dropar,
salt, 2 eggjahvítur.
Eggjarauðurnar eru þeyttar í súpuskálinni með
sykrinum þar til þær em léttar og ljósar. Kart-
öflumjölið er hrært út með 1—2 dl af mjólk-
inni en það sem eftir er hitað ásamt vanilju-
stönginni sé hún notuð. Þegar mjólkin sýður
er hún jöfnuð með kartöflumjölinu og suðan
látin koma upp því næst er henni þeytt smátt
og smátt saman við eggin og bragðbætt með
vaniljudropum hafi ekki verið notuð vanilju-
stöng, en í staðinn fyrir vanilju er gott að láta
1—2 msk. af Sherry í súpuna en það er haft
einkum við betri tækifæri. (Salt sett í ef súpan
er of dauf). Eggjahvíturnar eru þeyttar og látn-
ar ofan á súpuna með skeið, rétt áður en hún
er borin fram, í því tilfelli má einnig láta skálina
inn í volgan ofn eins og áður er nefnt með
kakaósúpuna. f eggjamjólk er einnig gott að
sjóða rúsínur eða sveskjur, sem eru þá áður
lagðar í bleyti og síðan soðnar í mjólkinni.
SÚRMJÓLK.
Köld súrmjólk er góð og holl til drykkjar, í
heitar og kaldar súrmjólkursúpur eða ábætis-
rétti og einnig í margskonar bakstur, (þar eykur
hún lyftingu brauðsins). — Sé mjólkin samfelld
er ekki ástæða til að þeyta hana og er hún
þá oftast borin fram með púðursykri og korn-
flexi, rifnu rúgbrauði eða haframjölshringjum.
Við betri tækifæri og til að aúka næringargildi
mjólkurinnar er gott ar hræra 1—2 eggjarauð-
ur í súpuskálinni með sykri og ef til vill vanilju.
Þar saman við er súrmjólkinni þeytt. Gott er
að blanda þeyttum rjóma saman við eða ef
afgangur er til af vaniljuís gerir það réttinn
ennþá ljúffengari. Saman við súrmjólk er einn-
ig mjög gott að hafa niðurskorna ávexti hvort
sem er nýja eða niðursoðna, einnig smátt saxað
grænmeti ( t. d. grænkál og blaðsalat).
SOÐINN FISKUR.
Fiskurinn er ein af okkar eggjahvítu-
ríkustu fæðutegundum og jafnframt sú
fæðutegund sem við borðum mest af
eða ættum að neyta af fyrrnefndum
orsökum og einnig sakir vörugæða og
verðs. Bezt er að sjóða fisk í sem
minnstu vatni en það kostar pott með
þéttu loki, en sé hann ekki fyrir hendi,
er ágætt að sjóða fiskinn á gufurist. Þá
er fiskinum raðað á gufurist með dá-
litlu vatni undir. Saltinu stráð yfir fisk-
inn og dálítill sítrónusafi látinn á hvert
stykki, það gerir fiskinn stinnari og
bragðbetri og næringarríkari. Á stærri
heimilum er kannski erfitt að koma
þessu við og er þá fiskurinn soðinn
settur í sjóðandi vatn með salti og dá-
litlu ediki sé hann sundurlaus, annars
er því sleppt. Þegar suðan kemur upp
er slökkt undir pottinum og látið bíða
í 10—12 mín., þá eiga fiskstykkin að
vera gegnumsoðin, séu þau um 5 cm
þykk. Sé aftur á móti um einstaklinga
eða lítil heimili að ræða er gott að
sjóða fiskinn í eldföstu móti yfir kart-
öflupottinum. Valið er grunnt eldfast
mót með loki og þarf það jafnframt að
falla á kartöflupottinn sem lok, mótið
er smurt og fiskstykkjunum raðað í,
bragðbættum með salti og ef til vill
sítrónusafa, lokið sett á og látið yfir
kartöflupottinn. Fiskur og kartöflur
þurfa þá sama suðutíma. Einnig er
ágætt að sjóða fisk í aluminíumpappír,
sérstaklega ef um smá stykki er að
ræða, þá eru fiskstykkin vafin í papp-
I
|
I
l
f
f
I
t
(
t

VIKAN 23