Vikan - 25.03.1964, Blaðsíða 41

minnsta kosti hugrekki og hrein-
skilni til að laumast út í garðinn að
næturþeli. Hún er ekki að vila það
fyrir sér þó að óstarævintýrin ýfi
feld hennar. En þú óttast ástina".
Það var sem hún engdist sund-
ur og saman við ásakanir mínar;
eins og hún vildi leggja á flótta,
en þryti mátt til þess. Og þegar
mér varð að virða fyrir mér fölt
andlit hennar, rann mér reiðin.
,,Áður en ég kynntist þér, var líf-
ið mér einskis virði", mælti ég enn.
,,Þú hefur kennt mér að skoða alla
hluti frá nýju sjónarmiði, trén og
blómin og grasið; veitt mér nýjan
skilning á moldinni og þyt vind-
anna. Þú hefur kennt mér að all-
ur leyndardómur lífsins geti verið
fólginn í einni snertingu. Þú mátt
ekki svipta mig þessu aftur".
Það leið löng stund. Það var eins
og hún héldi niðri í sér andanum.
Síðan gekk hún til mín, hægum,
hljóðum skrefum, lyfti hendinni og
snart vanga mína og dró andann
ótt og títt. Hún sagði ekki neitt, en
í fyrsta skipti var snerting hennar
þrungin heitri ástríðu. Hún snart
hvarma mína og varir og hendur
hennar titruðu af ást. Og ég grét,
í fyrsta skiptið frá því ég var
barn, af hrifningu gagnvart lífs-
undrinu mikla. TÍr
ENDASE ENGINKONA
t ÞEIM HðPUM
Framhald af bls. 21.
um eldi húsdýra, t.d. dráttarhesta
eða nautpenings. Eg sá hundruð
þessara svörtu verkamanna, glugg-
ar matskálanna voru opnir, hópar
voru að leikjum á íþróttavöllum.
Mennirnir voru hraustlegir, sæmi-
lega til fara. Þeir fengu áreiðan-
lega nóg að borða. Annað veit ég
ekki.
Mér er sagt, að þó að kaupið,
sem þeir fá, sé lágt á okkar kvarða,
þá nægi það ef þeir eru sparsam-
ir — til framfærzlu fjölskyldum
þeirra. í gær sagði Zutej lögfræð-
ingur mér, (Ég segi e.t.v. seinna
frá honum) að stöðugur straumur
væri svartra manna inn í Suður-
Afríku norðan úr Swazilandi, Bechu-
analandi og Rhodesiu, ólöglega,
suður yfir landamærin í von um að
fá vinnu í námunum í „Goli".
Mig myndi enginn fá lifandi
ofan í kafbát eða námu, og allra
sízt hér í Jóhannesarborg, þar sem
ég les, að sumar gullnámanna séu
rúmlega 11300 feta djúpar. Ég
myndi ekki fara — hvað sem í boði
væri.
En ef örlögin hefðu áskapað mér
að fæðast svartur hér norður f
Swazilandi, þá er mjög sennilegt
að ég hefði úr kofaskrifli mínu
ekki séð önnur úrræði betri en þau
til bjargar sjálfum, kerlingu minni
og krakkastóði en að reyna að
stelast að næturlagi suður yfir
landamærin til námanna í Goli, og
þá hefði ég staðið þar, svartur,
saddur Swazilendingur, nýbúinn að
senda kerlingu minni og krökkum
spariskildingana og horft á hvftan
ferðalang gægjast inn um glugga
á matsalnum mínum sunnudags-
morgun í desember 1963.
Ég veit mjög lítið um þessar
námur, en heimildarmaður minn
frá í gærkvöldi, maður, sem ég
trúi að viti hvað hann syngur, full-
yrti, að ef hið ódýra vinnuafl feng-
izt ekki, þá væru dagar þeirra all-
ir, þar sem tilkostnaðurinn við
vinnslu hverrar únzu væri nú orð-
inn svo mikill, að auknar kaup-
greiðslur myndu, að öðru óbreyttu,
gera námureksturinn óarðbæran.
Ekki veit ég hvað er í þessu
efni um annan námurekstur að
segja, en hér f landi fást úr jörðu
flest þau nytjaefni, sem til eru,
t.d. uraníum og demantar, en sé
það svo að gildustu stoðir fram-
leiðslunnar standi á grundvelli hins
ódýra vinnuafls, þá myndi ég ekki
telja að framtíðin væri mjög björt,
en hér kann margt þó nýtt að koma
til, meiri vélvæðing, hækkað kaup
og þar með aukin kaupgeta í land-
inu sjálfu. Ég veit þetta ekki, en er
einungis sannfærður um, að á þeim
tiltölulega fáu árum, sem liðin eru
frá því, er vestræn verkmenning
hélt hér innreið sína, þá hafa hér
verið unnin stórvirki, og þegar horft
er yfir þessa mikilfenglegu milljóna-
borg, þá er það alveg furðulegt
að ekki skuli vera liðin nema 78
ár frá því er fámennur hópur stóð
hér á auðnum hæðadraganna og
sagði:
„Hér skal borg Jóhannesar rísa
af grunni".
Við vorum komin í hringleika-
hús mánanna austan við megin-
borgina klukkan rúmlega 10 í
morgun. Það sem einkum vakti at-
hygli okkar voru hinir gulhvítu
haugar úrgangsefnanna frá nám-
unum. Mér var sagt að þessi jarð-
efni væru ónýt með öllu, og er
nú talað um að klæða þau grasi
eftir að búið er að þekja haugana
eða réttara sagt hæðirnar, ein-
hverju því, sem gras grær í.
Ég veit ekki hve margir geta set-
ið hér samtímis en bekkjarhringirn-
ir eru 12 og ég get ímyndað mér
að aflanga opna svæðið neðan
áhorfendabekkjanna sé um 50x60
metrar.
Hópar svartra manna í fjölbreyti-
legum og litskrúðugum búningum
eru utan hringleikahússins þegar
við komum og einhvers staðar, eigi
alllangt frá því dunar trumbuslátt-
ur. Það er einhver ókyrrð í lofti,
minnir á þegar verið er að fylkja
veðhlaupahestum, en inni er enn
allt hljótt.
Hér er dansað alla sunnudags-
morgna. Aðgangur er ókeypis, og
veit ég ekki hvað veldur. Bannað
er að fleygja peningum niður til
dansaranna, og sé ég því ekki bet-
ur en að hér sé mönnum með öllu
fyrirmunað að sóa sínum skilding-
um.
Vel má vera að þetta sé ein
grein þess kúnstuga púritanlsma,
sem ég hef séð vaða á söxunum
hér í blöðunum. Ég hef lesið grein-
ar, þar sem menn krefjast þess að
fólk syndi ekki á baðstöðum á
sunnudögum. „Hvers vegna má ég
ekki ganga með sjónum mér til
skemmtunar á sunnudögum án þess
að eiga á hættu að rekast á hálf-
strípað flissandi fólk?"
Ekki man ég nú hver það var,
sem vildi láta banna allt flug á
sunnudögum, en ég rakst uppi í
Transvaal á blað með grein um það
og ritaði hana einhver nafnkennd-
ur góðborgari, prestur eða trú-
hræsnari af ástríðu. Ég spurði mál-
vin minn, Denis, hverju þetta sætti,
en hann kenndi þetta blöðunum,
sagði að þau væru alltaf í æsi-
fréttahraki og gripu fegins hendi
öllu þv!, sem afbrigðilegt væri,
hvort sem um væri að ræða glæpi
eða fágætt trúarofstæki. En ég trúi
þessu mátulega. Sunnudagar skilzt
mér að séu hér daprir dagar, alls
konar takmarkanir á veitingastöð-
um, bæði í drykk og annarri
skemmtan, gott ef kvikmyndahús
eru opin. Og þar sem svo er kom-
ið málum eins og í Osló, að varla
er hægt að fá að éta í veitingahúsi
á sunnudögum fyrir skinhelgi, þá
er vá orðin fyrir dyrum, tími til
kominn að segja við þá, sem bezt
njóta þeirrar sunnudagsgleði, sem
einhverjum er til bölvunar:
„Kæru trúarhetjur. Við látum
það alveg afskiptalaust, hvernig
þið haldið ykkar sunnudag heilag-
an, að tilskildu því að þið látið
okkur I friði, en ef þið takið frá
okkur mat, drykk, meinlausar
skemmtanir, bannið okkur að
synda eða ferðast þá getið þið átt
á hættu að við finnum upp á að
koma ! veg fyrir að þið getið sótt
kreddufundi ykkar á sunnudögum.
Ef þið látið okkur ! friði, þá för-
um við ekki með ófriði á hendur
ykkur. Það er báðum hyggilegast".
Mér hefir stundum komið eitt-
hvað svipað í hug þegar ég heyri
bindindismenn tala um að meina
okkur hinum að fá okkur í staupinu
með skikkanlegum hætti. Hvenær
tölum við um að beita ofbeldi til
þess að hella brennivíni ofan í
framkvæmdanefnd Stórstúkunnar?
Okkur kemur það aldrei í hug. Við
erum nefnilega lýðræðissinnar, fús-
ir til að veita öðrum nákvæmlega
sömu réttindi og þau, sem við vilj-
um fá að njóta — frelsis til að fara
í kirkju eða drekka brennivín —
náttúrlega innan þeirra skynsam-
legu takmarka, sem hvorttveggju
eru sett, svo sem að fara ekki full-
ur í kirkju og hefja ekki sálmasöng
eða hávaðasaman bænalestur í
drykkjukrá.
Jú, ég gæti vel ímyndað mér að
Púrítanarnir hérna segi:
„Ef þessir vitlausu Negrar vilja
endilega fá að dansa hér við nám-
urnar á sunnudögum, þá úrskurð-
ast hér með, að það sé Drottni
Kolbogaljós
Styrkjandi Ijósböð
7tlargra ára rcynsla gerir okkur kleifjt að ge$a
árangursrikar ráðleggingar í vali og notkun
snyrlivara.
NÆRANDI:
Lanolin-Crem. -— E-vitamín-Crem.
DAGCREM:
Hormona-Crem. — Moisture-Crem.
Hreinsunar-Crem.
Hreinsandi andlitsvatn og maski.
Vandaöar vörur sem innikalda mjög lítið af ilmefnnm.
Sendum i póstkröfu ásamt leiöbeiningum, ef óskaö er.
PÓSTHÚSSTRÆTI 13.
SÍMl 17394.
VIKAN 13. tbl. —