Vikan - 04.02.1971, Page 23

Eina skeió
fyrir mömmu,-
eina skeió
fyrir pabba...
BarniS borðar „ekkert“, segir mamma. Það
verður að borða eitthvað sem hefur
næringargildi, eins og lifur og styrkjandi súpur,
en ekki kökur og snarl...
við og
börnin okkar
ekki að borða vegna þess að
það sé svangt eða vilji borða
matinn sinn, heldur vegna þess
að mamma skipar svo fyrir. Ef
barnið er á þrjózkuskeiði notar
það þetta sem ástæðu fyrir
þrjózku sinni...
Mörg börn eru svo tauga-
spennt við máltíðir að þau vilja
ekki borða, þótt þau séu svöng.
En nokkru eftir að tekið er af
borðinu, fer sulturinn að gera
vart við sig og þá vilja þau fá
brauðsneið eða eitthvað annað.
Börn á dagheimilum borða
ýfirleitt betur en þau sem eru
heima allan daginn, því að á
barnaheimilum er enginn sem
bíður í spenningi eftir því að
þau borði. Og hugsið ykkur hve
eftirmaturinn á þeim stöðum
rennur ljúflega niður. Það er
ekki vegna þess að það eru alla
jafna sætir grautar, heldur
vegna þess að það er enginn að
bíða eftir að þau borði hann.
BÖRN VITA SJÁLF HVE
MIKIÐ ÞAU ÞURFA AÐ
BORÐA
Foreldrar eiga að ákveða
hvað og hvenær börnin borða,
en barnið sjálft á að ákveða hve
mikið, segja barnalæknar. Það
er börnum meðfætt að vita
hvenær þau hafa fengið nóg.
Venjulega er allt í lagi með
þyngd og hæð barnsins sem
þrjózkast við að borða.
Móðir sem vill að barnið
borði næringarríkan mat, ætti
að temja sér fyrst og fremst að
framkalla löngun barnsins til
að borða, rejma að koma ekki
af stað leiðindum í upphafi
máltíðar og að skamma ekki
litla klaufalega barnið sem get-
ur ekki að því gert að það
sullar niður matnum.
Það má ekki hóta barninu og
ekki heldur hæla því fyrir að
borða upp matinn sinn, fjar-
lægja leifar, eins og ekkert sé,
en um fram allt að hafa ró,
slappa af.
Mörg börn vilja ekki sósur
eða annað sem klístrast saman.
Þau vilja heldur þurra bita,
sem þau svo géta hrúgað upp
eftir eigin vild. Ef þau vilja
eitthvað sérstakt, eins og t.d.
grauta, þá er sjálfsagt að láta
þau hafa það um hríð og bæta
við þau vítamíngjöfum. En for-
eldrar mega ekki ganga lengi
með einhverja angist út af því
að barnið sé vannært, það er
alltaf hægt að fá ráðleggingar
um mataræði barna hjá barna-
verndarstöðvum og barnalækn-
um, sem láta þá gefa þeim ein-
hverja lyfjagjöf ef þörf krefur.
VENJULEGAR ORSAKIR
LYSTARLEYSIS
Barnið hefur ekki vanizt
matarbreytingunni, frá ung-
barnafæði til fæðis þess, sem
fullorðnir hafa. Það þarf að
fikra sig hægt áfram við -þá
breytingu. Stundum vill barn-
ið alls ekki þann mat, sem sett-
ur er fyrir það, þá er eina leið-
in að fjarlægja matinn.
Lítil börn eru oft lystarlaus
ef þau fá illt í hálsinn eða stíflu
í nef af kvefi. Þá daga vill
barnið helzt drekka. Það gerir
ekkert til. 6 dl af mjólk eða
súrmjólk er nægilegt til að það
fái nógar hitaeiningar. Nokkr-
ar skeiðar af ávaxtasafa ættu
að vera nóg vítamíngjöf.
Börn sem sýna langvarandi
lystarleysi þarf að athuga. Það
geta verið kirtlar, til dæmis í
nefi, sem orsaka lystarleysið.
Lystarleysi getur líka verið
vegna þess að barnið er ekki í
jafnvægi af einhverjum ástæð-
um. Það getur stafað af of lítilli
útivist, hreyfingaleysi, eirjum
milli systkina eða leikfélaga.
GRÆNMETI, SVEI!
Mjög mörg börn vilja ekki
grænmeti. Ef fjölskyldan borð-
ar ekki grænmeti, þá er það
ekki undarlegt. En ef grænmeti
er daglega á borðum og barnið
vill það ekki....
Það getur líka verið að það
sé raunverulega ekki rétt?
Borði barnið tómat og gúrku,
þá er það nokkuð. Svo fer það
kannski að næla sér í svolitla
ræmu af hvítkáli, — ef það er
við hendina. Yfirleitt vilja
börnin heldur hrátt grænmeti.
Ef það tínir eitthvað til daglega,
þá er það nægilegt, segir Anna
Nordlund.
Hve lengi eiga börnin að fá
að haga sér þannig? Svarið er
einfaldlega: þangað til þau
hætta því.
Og hvað vítamínum viðvíkur,
þá eru þau í ávöxtum, ávaxta-
safa og grænmetissúpum. Það
getur verið að barnið hafi lyst
á því. Það er sagt að börnin
venjist þeim mat sem þau fá,
og líklega er töluvert rétt í því.
BARNIÐ ERFIR OKKAR
EIGIN MATARVENJUR
Það kemur í ljós æ oftar að
okkar eigin matarvenjur eru
síður en svo hollar. Við borðum
of feitan mat, of sætan og
hreyfum okkur ekki nógu mik-
ið. Við hlöðum undir krans-
æðasjúkdóma, gallsjúkdóma,
offitu, liða- og beinasjúkdóma.
Börnin fara ekki varhluta af
þessum venjum. Þegar barnið
hefir hætt við næringarríkan
barnamat og fer að borða fæðu
fullorðinna, þá er það kannski
á hraðri leið með að næla sér í
einhverja velferðarkrömina.
Rannsóknir, sem gerðar voru
í Svíþjóð fyrir tveim árum,
leiddu í ljós að þriggja ára börn
fengu jafnmikla fitu og full-
orðið fólk. Flest börn fá of lít-
ið járn. Blóðleysi af járnskorti
er venjulegasti vöntunarsjúk-
dómurinn, sem kemur fram á
fullorðinsárum, en hefir orðið
til á barnsárum. Læknir einn í
Lundi lét hafa eftir sér að það
væri staðreynd að æðasjúk-
Framhald á bls. 40
5. tbi. VIKAN 23