Vikan - 29.03.1972, Blaðsíða 10

I
Sitthvað gerðist fréttnæmt i sum-
arkosningunum frægu 1959, en
þá áttu sér stað minnsta kosti
tvenn stórtíðindi. Emil Jóns-
son forsætisráðherra féll í Hafnar-
firði fyrir Mattliíasi Á. Matliiesen
ungum og óreyndum, og Jón Pálma-
son forseti sameinaðs þings beið
lægri hlut í Austur-Húnavatnssýslu
í glímu við Björn Pálsson á Löngu-
mýri, sem ruddist á þing til langrar
dvalar. Samt reyndist lilutskipti
Emils og Jóns næsta ólíkt eftir ósig-
urinn. Emil liéll enn áfram þing-
mennsku og sat í ráðherrastól langt
áraskeið, en framaferli Jóns á Akri
var lokið, þó að hann reyndi að
koma fram liefndum. Hins vegar
gáfust honum sárabætur átta áruin
síðar, þegar Pálmi sonur hans var
kosinn á þing. Duldist víst engum,
að þar gætti enn áhrifa Jóns á
Akri.
Jón Pálmason var kjörinn þing-
maður Austur-Húnvetninga 1933 og
liafði verið endurkjörinn átta sinn-
um, er liann féll sumarið 1959.
Munaði 28 atkvæðum á honum og
Birni Pálssyni, og uggði Akurbónd-
inn varla að sér sem skyldi i bar-
daganum um kjördæmabreyting-
una, en hún hætti vígstöðu Fram-
sóknarflokksins víða úti á lands-
liyggðinni. Ætluðu sumir, að Jón
myndi rétta hlut sinn, þó að kom-
inn væri á efri aldur, enda skorti
hann engan veginn kapp og har-
áttuvilja, og honum hlæddi áreið-
anlega í augum að missa völd sín.
Ilann lilaut að una þriðja sæti á
framboðslista Sjálfstæðisflokksins á
Norðurlandi vestra í alþingiskosn-
ingúnum haustið 1959 og náði ekki
kosningu. Þar með var sól þessar-
ar umdeildu en athyglisverðu
kempu hnigin lil viðar. Jón Pálma-
son sat svo i myrkri vonbrigða
sinna, unz skyndilega birti fyrir
gömlum og þreyttum augum hans
i kosningunuin 19(57. Þá skaut
Pálma syni lians allt í einu upp á
himin íslenzkra stjórnmála, og
grunaði þá fáa, að þar færi stjarna.
Pálmi Jónsson fæddist á Akri i
Torfalækjarhreppi í Austur-Húna-
vatnssýslu 11. nóvember 1929, son-
ur Jóns Pálmasonar bónda og al-
þingismanns og konu hans, Jónínu
Valgerðar Ólafsdóttur. Fór Pálmi
að dæmi föður síns um menntun,
settist í Hólaskóla hinn nýja að lok-
inni harnafræðslu og útskrifaðist
þaðan nítján vetra 1948. Tókst liann
skömmu síðar á liendur búsforráð
á óðalinu við Húnavatn, enda Jón
faðir Jians löngum stundum önn-
um kafinn í liöfuðstaðnum sunnan
lieiða. Bjó Pálmi á móti föður sín-
um fyrstu árin, en liefur skipað
öndvegið einn siðan 1960. Þykir
liann snotur bóndi, og liafa komið
í hlut lians nokkrar mannvirðing-
ar heima i héraði. Hann var kos-
inn i hreppsnefnd sveitar sinnar
1966 og endurkjörinn 1970. Ilófst
Pálmi þannig ungur til áhrif'a í átt-
högum sinum.
Lítt bar á stjórnmálaáhuga i fari
Pálma Jónssonar framan af árum,
enda virðisl liann líkari móður
sinni en föður i fljótu bragði. Kom
þvi flestum á óvart, er hann keppti
um íramboð sumarið 1967 og fagn-
aði sigri i þeirri orralirið. Sjálf-
stæðismönnum á Norðurlandi
vestra var þá vandi á höndum,
enda vanl tveggja íoringja. Einar
Ingimundarson fyrrverandi bæjar-
fógeti i Siglufirði var fluttur brott
úr héraði og afliuga þingmennsku,
en Hermann Þórarinsson bankaúti-
bússtjóri á Blönduósi látinn mjög
um aldur fram. Stóð því opið ann-
að og þriðja sæti á framboðslista
Sjálfstæðisflokksins í kjördæminu
og var aðeins sýnt, að séra Gunnar
Gíslason í Glaumbæ hreppti á ný
efsta sætið. Keppni varð mikil um
annað sætið milli Eyjólfs Konráðs
Jónssonar lögfræðings og ritstjóra
og Pálma Jónssonar á Akri. Fóru
leikar svo, að Pálma veitti hetur í
viðureigninni, en Eyjólfur Konráð
varð að láta sér lynda þriðja sætið.
Vegnaði Sjálfstæðisflokknum svo
dável í kosningunum á þessum slóð-
um og fékk tvo þingmenn kjörna
eins og verið hafði. Var Pálmi þar
með kominn i þann tignarstól, sem
Björn Pálsson hratt föður lians úr
í átökunum sumarið 1959. Ilann var
síðan endurkjörinn þingmaður á
Norðurlandi vestra 1971 og gæti
orðið þaulsætiiin á löggjafarsam-
komunni.
Pálmi Jónsson herst ekki á i þing-
sölunum. Ilann talar sjaldan og fer
sér hægt i orðasennum, en þykir
10 VIKAN 13.TBL.