Vikan

Tölublað

Vikan - 15.11.1973, Blaðsíða 14

Vikan - 15.11.1973, Blaðsíða 14
Kransæðastíflan og forstjór- arnir. Kransæðastiflan hefur um áratugi verið álitin sjúkdómur forstjóranna. Fyrir tveim ára- tugum þóttust hagfræöingar sannfærðir um, aö kransæða- stifla væri algengari meðal manna, sem höföu veg og vanda af stórum fyrirtækjum, heldur en hinna, sem höfðu minna umleikis. Orsökin var álitin vera streita, áhyggjur og of- reynsla Nú er margt af þessum full- yrðingum orðið goðsagnakennt, enda eru visindamenn stöðugt að gera nýjar rannsóknir á kransæðastiflu, — hjarta og æðasjúkdómum yfirleitt. Nú er þvi heldur ekki lengur haldið fram, að fita ein sé orsok æöa- kölkunar. Amerikumaöurinn Kendail skellir skuldinni frekar á kolvetnin, sérstaklega gervi- kolvetni. Doktor Laurence E. Hinkler jr., við Cornellháskólann i New York; birti fyrir nokkrum árum, árangur rannsókna, sem hann hafði fengizt við um árabil. bessar rannsóknir voru gerðar á 270.000 karlmönnum, sem vinna við risafyrirtæki Bell félagsins i Bandarikjunum. Hinkler og starfsfélagar hans beindu rannsóknum sinum að 6.347 dauða- og sjúkdómstil- fellum, þar sem orsökin var hjartabilun. Niðurstöður þeirra voru eitt- hvað á þessa leiö: Háttsettir yfirmenn, innan þessa risafyrirtækis, eiga það siður en svo á hættu, að fá kransæðastiflu, heldur en t.d. verkamenn, verkstjórar ög aðrir þjónustumerm. Samkvæmt þéssu ætti hættan á þvi að fá kransæöastiflu að vera minni hjá þeim, sem eru i hærri stöðu og hafa þar af leiðandi betri lifskjör. Þeir, sem hækka fljótt i tign, og það eru auðvitað þeir sem framsækn- astireru, eru ekki i meiri hættu en þeir, sem staðna i lægri stöðum. Forstjórarnir, sem fluttir voru úr einum stað i annan, sýndu ekki meiri einkenni hjartatruflana, en þeir, sem alltaf voru á sama stað. Þessar niðurstöður Hinklers geta ekki verið tilviljana- kenndar. Rannsóknir náðu til 6.000 tilfella i 270.000 manna hópi. En Hinkler hefur ekki úti- lokað streitu sem orsök krans- æðastiflu. Af þessu getum við dregið tvær niðurstöður: önnur hefði eflaust fallið Charles Darwin vel i geö. Hann talaði mikið um ..lifsbaráttu” og „aðlögun eftir umhverfinu”, þegar hann talaði um leyndardóma framþróunar- ipnar: betri lifskjör bæta heilsuna. Hin niðurstaðan er sú, að pressan og þar af leiðandi streita, eru venjulegra fyrir- bæri meðal þjónustumanna, verkstjóra og verkamanna, og hræðsla' við að missa vinnu, einkum hjá eldri mönnum Jafnvel þegar talað er um gildi menntunar, veita niður- stöður Hinklers athyglisverðar upplýsingar. Hann fann nefnilega, að geysilegur munur var á krans- æðastifluhættunni hjá menntuð- um starfsmönnum og þeim, sem enga sérstaka menntun höfðU hlotið. Hlutfallstalan var 30% færri kransæðastiflu tilfelli hjá þeim, sem voru menntaöir til starfa sinna. Við nánari athugun kom i ljós, að þeir sem vor. vel mennt- aðir,.komu yfirleitt frá heimil- um, þar sem lifskjö'r voru góö, — höfðu þar af leiöandi betri heilsu.... ÚR.DAGBÚK ■ LÆKNIS Þeir voru að tala um loft- mengun. Hvenær er maturinn til? Er hún I þessum skóm vegna þess aö þeir eru i móð eða er hún að reyna við körfuboltahetju? Það þýðir ekkert að snuða þessa, — hún er með vasatölvu. Eigum viö aö borga skiða- reikninginn, Asmundur? 14 VIKAN 46. TBL.

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.