Vikan - 21.02.1974, Blaðsíða 30

KÁLFURINNí
GEGNISHÓLUM
slikt og reyndu á allan hátt ao
draga úr sliku og eyða þvilfkri trú
fyrir fullt og allt. Á stundurh stóð
vel kristnu fólk-i ótti af þessu, og
er af þvi nokkur saga.
3.
■Þetta haust snemma var fjár-
maður^rá Kiðjabergi i Grimsnesi
að gæta fjár i Hestfjalli ofan-
verðu. Hann heyrði skyndilega
þar sem hann var á göngu sinni
kálf baula skammt frá sér. Hon-
um varð fremur hverft við, þvi
hann átti ekki von á þvi, að neinn
nautgripur væri þarna til staðar á
þessum slóðum, þó naut væru á
sumargöngu langtum neðar i
fjallinu. En það voru eftirlegu
kindur frá Skálholti og Hömrum i
Grimsnesi. En nautum frá Skál-
!QrTKidlWl!
Úrvalsvörurnar frá Marks & Spencer
fást í Gefjun Austurstræti,
Domus Laugavegi 91.
og hjá kaupfélögum um land allt.
Fatnaöur á alla fjölskylduna.
Vörurnar, sem eru þekktar og rómaöar
um víða veröld.
Framleiddar undir strangasta gæðaeftirliti.
I^í < Samband ísl. samvinnufélaga \ J
N NFLUTNI NGSDEl LD 7
holti og Hömrum var venjulega
slátraðum miðjan september. En '
Skálholtsstóll átti sumarhaga i
Hestfjalli fyrir naut um langan
aldur. Smalamanni varð nokkuð
hvekkt við, er hann heyrði baulið,
en hóf samt að litast um i kring-
um sig, hvort hann sæi kálf eða
annað nautakyns.
En hann þurfti ekki lengi að lit-
ast um. Skammt i burtu var kálf-
ur, fremur veikburða i graslaut
þar i fjallinu, illa farinn að öllu
leyti, en ómeiddur, slæptur og
máttfarinn. Hann leit þannig út,
að hann hefði liðið allmikið af
næringarskorti, og innistöðu.
Fjármaðurinn leit eftir kálfinum,
kom honum i sæmilegan hvamm i
fjallinu, þar sem var góð beit og
vel skýlt. Að þvi búnu lét" hann
kálfinn eiga sig, en hélt leið sina.
Hann hugsaði sem svo, að hann
liti eftir honum eftir nokkra daga,
þegar hann ætti leið um fjallið
næst. Honum þótti þessi fundur að
visu fremur undarlegur, þar sem
hann kannaðist ekki við kálfinn,
en tók auðvitað strax eftir þvi, að
hann var sérkennilegur á lit, og
taldi þvi liklegt aö auövelt myndi
að koma honum til skila, vegna
litarins. Hann hélt svo leið sina,
eins og ekkert hefði i skorist.
Að nokkrum dögum liðnum var
fjármaðurinn á sömu slóðum.
Hann fann kálfinn i hvamminum,
þar sem hann skildi við hann, og
var hann steindauður. Hann at-
hugaði kálfinn vel, og sá bráð-
lega, að hann var ekki þaðan úr
næsta nágrenni. Það-þótti honum
harla einkennilegt, þvi Hestfjall
er vel varið vötnum og torfærum
á þrjá vegu. Undraðist hann þetta
mjög.
Þegar hann kom heim sagði
hann húsbónda sinum frá fundi
kálfsins. Var þá sent eftir honum,
og var hann fleginn og skinnið af
honum spýtt, eins og þá var vani.
Var það Siðan geymt, þangað til
réttur eigandi fyndist.
Kiðjabergsbóndinn tilkynnti
hreppstjóra sveitarinnar fundinn,
og bað hann grennslast eftir,
hvort ekki væri hægt að finna hinn
rétta eiganda hans. Þeir urðu
bráðlega á einu máli um það, að
kálfurinn væri ekki þaðan úr
sveitinni, litur hans sagði til um
það. Það þótti samt mjög ein-
kennilegt, að kálfur úr fjarlægum
sveitum gæti komist upp i Hest-
fjall, sem var mjög varið vötnum
og öðrum torfærum- En sú gáta
varð ekki ráðin að svo búnu, og
liöu svo fram stundir.
4
Svo bar við um veturnætur
þetta haust, að maður úr Grims-
nesi var á ferðalagi niður i Flóa.
Hann hafði farið kaupstaðarferð
til Eyrarbakka einhverra smáer
inda og lausgangandi. Hann
þurfti einhverra hluta vegna að
fara austur i Gaulverjabæjar-
hrepp eins og gerist og gengur.
Hann varð nætursakir á bæ i
grennd Efri Gegnishóla. Um
kvöldið ræddi hann við heimilis-
fólkið um dagsins vandamál,
fréttir úr héraðinu, hvaðeina er á
góma bar, eins og gerist og geng-
ur. Hann sagði fólkinu fréttir úr
Grimsnesinu eins og eðlilegt var.
Meðal annars af fundi kálfsins
sérkennilega i Hestfjalli snemma
um haustið. Hann sagði ljóst og
skýrt frá öllum atvikum, og jafn-
framt lýsti hann lit hans mjög ná-
kvæmlega.
Bóndinn spurði gest sinn all-
itarlega um kálfinn, lit hans og
önnur einkenni. Gesturinn endur-
tók fyrri lýsingar sinar og gerði
þær ef til vill greinilegri, en hann
gerði við fyrstu frásögn af hon-
um. Bónda fannst lýsing kálfsins
vera ótrúlega lik kálfinum frá
Efri Gegnishólum, er tapast
hafði, og ekki komið fram um
haustið.Hann lét þetta samt ekki
uppi við gest sinn. Ræddu þeir
samt lengi um fund kálfsins og
fleira i sambandi við hann. Gest-
inum þótti furðulegt, hve mikinn
áhuga bóndinn hafði á þessu. Leið
svo af kvöldið.og hafði gesturinn
góða nótt hjá gistivinum sinum,
og þáði góðar veitingar um morg-
uninn, áður en hann hélt af stað
heim.
Bóndinn fór þegar morguninn
eftir að Efri Gegnishólum, og
sagði bóndanum þar frá fundi
kálfsins i Hestfjalli, er hann hafði
frétt af hjá næturgesti sinum um
nóttina. Gegnishólabónda setti
auðvitað hljóðan við þessa fregn,
og vildi ekki trúa þvi, að kálfur
sinn hefði getað borist upp i Hest-
fjall. En lýsing næturgestsins
passaði mjög vel við kálf hans,
var næstum þvi eins nákvæm eins
og frekast var hægt að gefa af ó-
kunnugum manni. Hann ákvað
þvi að fara undir eins og hann
gæti upp að Kiðjabergi og athuga
skinn kálfsins. Skildu þeir graiTn-
arnir með mikilli vináttu og sam-
lyndi.
Bóndinn i Efri Gegnishólum lét
ekki dragast lengi að fara upp i
Grimsnes að Kiðjabergi. Hann
bar þar upp erindi sitt. Honum
var þar tekið með kostum og
kynjum og þótti ferð hansog er-
indi auðvitað nokkuð unaarlegt.
Kiðjabergsbóndi sýndi honum
kálfsskinnið, og þekkti hinn undir
eins, að hér var komið skinnið af
kálfinum, er hann heimti ekki um
haustið. Mönnum þótti þetta
harla einkennilegt, og létu óspart
i ljós undrun sina. Var rætt um
þetta fram og aftur, hvernig kálf-
urinn hefði borist upp i Hestfjall
neðan frá Efri Gegnishólum, yfir
Hvitá, sem er talin hverri skepnu
ófær.
Um kvöldið á vökunni var enn
rætt um þetta. Gegnishólabónd-
inn stóðst þá ekki mátið lengur.
Hann sagði heimilisfólkinu á
Kiöjabergi frá baulinu er hann
hafði heyrt siðla sumarsins undir
fótum sér i túninu heima i
Gegnishólum, og jafnframt sög-
una fornu um undirgöngin, sem
ættu að vera undir Flóann allt upp
i Hestfjall. Hann sagði jafnframt
frá þvi, að hann hefði heyrt það i
æsku, að nautkind hefði komizt
þessa sömu leið og kálfur hans
hefði farið um haustið. öllum
þótti atvik öll að þessu furðuleg,
og- bárust þessi tiðindi vitt um
sveitir um veturinn og vöktu mik-
ið umtal og undrun.
(Heimild: Kristin
Þorláksdóttir, amma min)
30 VIKAN 8. TBL.