Vikan - 19.01.1978, Side 40

Smásaga eftir Joyce Carol Oates.
Órdðin
gáta
Sá missir, sem þau höfðu orðið fyrir,
var svo óskiljanlegur og óréttlátur, og
síðastliðið hálft ár, eða síðan slysið
varð, hafði andrúmsloftið verið
þrungið sjálfsásökunum og ósögðum
orðum. Það virtist liggja beinast við,
að þau færu hvort sína leið, en myndi
það leysa vandamál þeirra?
FliAM AN við kjörbúðina á horninu
standa nokkur börn við reiðhjóla-
grindina og sjúga langa. litfagra
sleikipinna. Þetta eru athugul börn
og hafa augun hjá sér. Mér líður
ónotalega, þegar ég nálgast þau.
Skyldu þau veita mér athygli?
Myndu þau snúa sér við og horfa á
eftir mér, þegar ég gengi hjá?
Stór drengur kemur út úr búðinni
og tekur hjólið sitt. Einn af litlu
pollunum hrópar: — Hæ, Billy!, og
hann vill fá að sitja á stönginni, en sá
stóri stuggar honum frá.
Hin börnin tala saman og veita mér
ekkiathygli. Enþaðgerirsálitli, sem
ekkifékkaðfara með á hjólinu. Hann
einblínir á mig og stingur klístruðum
sleikipinnanum upp í sig og sýgur af
áfergju. Ég hef það á tilfinningunni,
að hann viti, hver ég er, viti eitthvað
um mig...
Ég hraða mér hj á. Ég hefði ekki átt
að fara svona snemma morguns út —
þrúgandi hitinn angrar mig. Dreng-
urinn trítlar á eftir mér og sleppir ekki
af mér sjónum. Ég heyri, hvemig
hann sýgur og smjattar á pinnanum.
Ég verð að komast frá honum —
burtu frá rannsakandi augnaráði
hans. En hann eltir mig, það er eins
og hann vilj i segj a mér eitthvað, sem
hin bömin mega ekki vera vitni að.
— Hvað viltu mér? spyr ég
angistarfull.
Hann svarar mér ekki.
Við þekkjumst ekki. Og þó er
eitthvað kunnuglegt við andlit hans.
Andlit fimm ára barns, ásakandi,
ihugult og gáfulegt andlit.
Égleitaundankomu i kjörbúðinni.
Ég lit ekki um öxl og hraða mér að
afgreiðsluborðinu. Þar sé ég sjálfa
mig í spegli. Ég er snjóhvít i framan
og angistarfull á svipinn. Allt er
óraunvemlegt. Hvað er ég að gera
hér? Leita skj óls fy rir litlu barni, sem
virðist hafa boðskap að flytja mér.
SíÐAN i apríl, hafa ótrúlegustu
hlutir komið fyrir mig.
Það er morguhn, og ég er við
tiltekt. Þrótt fyrir hávaðann í
ryksugunni heyri ég annað hljóð —
ég heyri rödd. Rödd fimm ára bams.
Ég reyni að láta sem ég heyri þetta
ekki, en skyndilega slekk ég á
ryksugunnitilaðheyrabetur... enþá
heyrist bamsröddin ekki lengur.
Þegaréger að fægja húsgögnin, sé
ég ógreinilega spegilmynd af sjálfri
mér í glj áfægðum fletinum. Ég er gift
kona á þrítugsaldri, og ég hefi verið
móðir....
Þar til fyrir einu ári bjuggum við
annars staðar. Svo keyptum við
þetta hús, með ógirtum bakgarði,
sem er á mótum víðáttumikils
svæðis, þar sem tré og mnnar ásamt
illgresi vaxa villt. Hér og þar um
svæðið em ruslahaugar. Alveg úti á
endamörkunum er breiður skurður,
þar stendur vatnið hátt í leysingum
snemma vors. En núna i október er
hann sennilega næstum þurr. Það
held ég að minnsta kosti.... Ég
forðast að leggja leið mína þar
framhjá.
í rauninni er ég ekki hér.
Ég sit við sófaborðið í dagstofunni
og hefi alveg gleymt, hvað ég var að
gera. Ég er með fægiklútinn i
höndunum, og flaska með fægilegi
stendurágólfinu. Nú, éghefiþá verið
að fægja húsgögnin eins og ég er vön.
Klukkan er rúmlega 11. Ég heyri til
barnanna, sem leika sér fyrir utan.
Annað heyrist ekki. Ég verð að
standa á fætur og reyna að taka mér
eitthvað fyrir hendur. Kannski
dugar að opna útvarpið. Ég verð að
forðast að hugsa um foreldra mína og
æskudagana. Dóttirin verður sjálf
móðir, og svo gerist það einn dag, að
hún er það ekki lengur.
Allt er svo óraunvemlegt, mér
finnst ég ekki vera hér.
Fyrstu dagana eftir dauða Jacks
virtust öll hljóð svo skerandi og
hávær. Umferðin á þjóðveginum,
ákafar raddir fró húsinu við hliðinu á
okkur, já og jafnvel andardráttur
mannsins mins. Á kvöldin beið ég
heimkomu hans, heyrði bílinn fara
inn í bílskúrinn og hvernig hann
skellti hurðinni, og svo barst fótatak
hans inn til min.
Þremur dögum eftir jarðarförina
sagði hann allt í einu við mig. —
Hvers vegna segirðu ekkert? Ég skal
bara láta þig vita, að ég bý hér lika!
E G GIFTIST fyrir sex árum.Ég var
ung og barnaleg. Maðurinn minn
hafði góða atvinnu og allgóðar
tekjur. Hann var sterklegur og
stórskorinn maður, andhtið veður-
bitið með athugulum, Uflegum
augum, sem Ijómuðu af ánægju.
Við höfðum kynnst sunnudag einn
á ströndinni. Ég sat í sandinum,
máttfarin af sól og hita. Hann —
verðandi eiginmaður minn og sjö
ámm eldri en ég — var miðpunktur-
inn í hópi karla, sem töluðu saman í
ákafa. AUir litu greinUega upp tU
hans. Fyrir mitt leyti var þetta ást
við fyrstu sýn.
Við giftumst og fluttumst tU
annars bæjar. Atvinnuveitanda
hans féll hann vel i geð, og þeir fóru
saman á veitingahús og drukku,
meðan ég sat heima og hugsaði, að
brátt myndi ég fara frá honum. Ég
elskaði ekki manninn minn lengur.
Jú, víst elskaði ég hann, en það var
ekki endurgoldið. Ég elskaði hann,
en treysti honum ekki... Ég var of
ung og óþroskuð, það var svo margt,
sem þreytti mig og fór i taugarnar á
mér í hinu daglega lífi. Þegar mér
varð ljóst, að ég var með barni,
langaði mig ekki tU að segja
manninum mínum frá því.
Það var sumarið 1963. Sonur
okkar fæddist í aprU 1964.
Við búum í ferköntuðu, kassa-
löguðu húsi. Einskonar búri fyrir
mannlegar verur. Oft verður mér
hugsað um annað hús, húsið, þar sem
égfæddist og lifði áhyggjulausu lifi.
Þá grunaði mig ekki, hvað ég ætti
eftir að ganga í gegnum, lifði
áhyggjulausu lífi unglingsins. Ég
hafði lifað lífinu i margs konar
kössum. Og nú sit ég í húsinu okkar
og bíð eftir, að maðurinn minn komi
heim frá vinnu.
E G HAFÐI það oft á tilfinningunni,
að sonur minn ætti tvo feður. Við
bjuggum í húsi með öðrum þeirra,
hinn var annars staðar. Ég hugsaði
oft tii hans. Ég minntist dagsins,
þegar við hittumst á ströndinni og
fyrstu samverustunda okkar, þegar
hann var að stiga í vænginn við mig.
Við fórum út saman og skemmtum
okkur, allt var s vo bj art og fagurt þá.
Þann mann — unga manninn —
elskaði ég. En hinn, þann sem ég nú
deildi með borði og sæng, hataði ég.
Kannski var full mikið sagt, að ég
hataði hann. En ég var hrædd við
hann. Þær stundir gátu komið, að
mér þætti ennþá'vænt um hann, en
oftast óskaði ég honum dauða.
Við Jack sagði ég: — Pabbi þinn
kemur heim rétt strax, í guðanna
bænum taktu saman dótið þitt,
annars færðu að kenna á því, þegar
hann kemur.
Börnin hrópa og skrækja fyrir
utan. Það er haust nú og sex mánuðir
liðnir frá dauða Jacks. Hrópin í
börnunum hlj óma eins og fuglagarg í
eyrum mér, ég fæ köfnunartilfinn-
ingu. Þvi þurfa þessi börn alltaf að
leika sér fyrir utan hjá mér?
Dag einn fyrir sex mánuðum kom
Joe, besti vinur Jacks, hlaupandiyfir
túnið upp að eldhúsdyrunum. —
Skurðurinn, skurðurinn, hrópaði
hannumleiðoghannkom. Égþautá
móti honum og skyggði hönd fyrir
auga til að sjá betur, hver væri á
ferðinni.
J oe hnaut ófram örvita af hræðslu.
— Skurðurinn, skurðurinn, stundi
hann. — Jack datt í skurðinn!
Hann hefur sogast inn í frárennslis-
rörið.
Stórt frárennslisrör liggur undir
veginn, síðar staðhæfðu menn, að
grind hefði ótt að vera fyrir
frárennslisopinu, en börn hefðu
sennilega fjarlægt hana. Og það er
víst rétt, það var grind þama fyrir
upphaflega.
Þegar skurðurinn erþurr, er hann
sakleysislegurað sjá — bara fullur af
laufi og rusli. Þá sést frárennslis-
rörið greinilega, það er hálffullt af
harðnaðri leðju.
En þegar vatnið streymir eftir
skurðinum, er hann eins og beljandi
fljót, ogþáséströriðekki. Alltsogast
inn í það og hverfur.
í blöðunum var viðtal við einn af
36VIKAN 3. TBL.