Vikan - 14.02.1980, Blaðsíða 45

Ljósgjafi er það fyrsta sem þarf til að sjá liti.
Þegar við veljum okkur fatnað og ýmsa
hluti, gengur okkur yfirleitt vel að velja
þá liti sem okkur finnst passa saman. En
að velja liti til heimilisins er vandamál
fyrir mörg okkar. Þetta er mjög eðlilegt,
því við verðum að sjá fyrir okkur
hvernig litirnir taka sig út á þeim stað
sem við ætlum þeim. Þar sem við höfum
yfirleitt aðeins litla litaprufu fyrir
framan okkur, þá getur þetta oft verið
erfitt. Öll höfum við meðfædda tilfinn-
ingu fyrir litum sem við verðum að
leggja rækt við. Við gerum það best með
því að taka afstöðu til lita og litasam-
setninga, veita athygli þeim litum sem
eru i okkar daglega umhverfi og umfram
allt þeim litatilbrigðum sem náttúran
hefur upp á að bjóða — og það er ekki
svo lítið. Landslag eða litið blóm eru I
nákvæmu litasamræmi. Við mismun-
andi veðurfar breytist myndin í grátóna-
stiganum en er þó alltaf í fullkomnu
jafnvægi. Af öllu þessu getum við lært
mikið, þroskað litaskyn okkar sem aftur
á móti auðveldar okkur val á litum og
litasamsetningum.
Takið afstöðu til lita
Það er gamalkunn staðrtynd að.litir
hafa sterk áhrif á tilfinningalíf okkai,-
litir sem gleðja okkur eða litir sem gera
okkur döpur, litir sem hafa róandi áhrif
og litir sem gera okkur ör og litir sem
upplýsa eða rugla. Þess vegna er
nauðsynlegt að við leggjum rækt við
litaskyn okkar. Litaskynið getum við
þróað með því að taka afstöðu til lita,
athuga hvaða áhrif þeir hafa á okkur,
hvort þeir séu fráhrindandi eða aðlað-
andi. Ef við tökum enga afstöðu til lita
eða litasamsetninga fyrr en við sjálf
þurfum að velja liti til heimilisins, getur
litavalið orðið erfitt og árangurinn
misheppnaður. Þá er hætta á þvi að við
veljum litina af handahófi en ekki af
yfirvegun.
Með yfirvegun á ég við að við veljum
liti sem falla inn í það umhverfi sem við
ætlum þeim. Þá þarf að taka tillit til
stærðar og lögunar herbergisins,
lýsingar og þeirra hluta sem verða i
herberginu, forms þeirra og lita og loks
litasmekks ibúanna.
Moð frumlitunum þramur, GULUM,
RAUDUM og BLÁUM, er hœgt að fá
fram hvern þann lit sem við óskum
með blöndun. Með þvf að bæta
HVÍTU og SVÖRTU við getum við
enn aukið tilbrigði þeirra. Það er
talið að flest venjulegt fólk geti
greint á milli um milljón mismunandi
lita.
LESENDUR ATH!
Við minnum á utanáskrift
þáttarins:
VIKAN og Félag húsgagna- og
innanhússarkitekta, Siðumúla
23, Reykjavik.
Litirnir virka sem duldir kraftar á
sjónstöð okkar og taugakerfið
leitast við að halda jafnvægi og
reglu á litaskynjunum. Frá auganu
flytja þrjár gerðir af taugaleiðum
boð til heilans. Ein taugaleiðin gefur
upplýsingar um gult og blátt, gult
sendir jákvætt ( + ) merki til heilans,
en blátt neikvætt (—) merki með
sömu taugaleið. Rautt sem er
jákvætt og grænt sem er neikvætt,
fer eftir annarri taugaleið. Þriðja
taugaleiðin gefur merki um hvitt ( + )
og svart (—). Allar litskynjanir
flokkast eftir þessum þrem tauga-
leiðum. Ef við setjum græna litinn
þétt upp að þeim rauða þá sjáum við
greinilega þessa krafta, samskeytin
„flimra" (falla hvor inn i annan).
\
7. tbl. Vikan 45