Vikan - 28.08.1980, Blaðsíða 7

YFIRLÝSING
frá alþjóðasamtökum sveitakvenna til alheims-
ráðstefnu Sameinuðu þjöðanna vegna kvenna-
áratugsins, haldinnar í Kaupmannahöfn 14.-30.
júlí 1980
FRÁ þvi kvennaársráðstefna
Sameinuðu þjöðanna var haldin i
Mexfkó árið 1975 hafa aðeins
batnað aðstœður þeirra kvenna
sem þegar voru vel stœðar. Flestar
konur, og þá einkum þœr sem búa
i dreifbýlinu, hafa alls ekki notið
þeirra framfara sem oröið hafa frá
1975. Ef á heildina er litið hafa
aðstœður kvenna versnað, enn
fleiri eru fátækar, vannærðar og
búa við bágar framtíðarhorfur.
Associated Country Women of
the World eru alþjóðleg samtök
sem 8,5 milljónir kvenna í 70
löndum eiga aðild að. ACWW
skora á Kaupmannahafnar-
ráðstefnu Sameinuðu þjóðanna,
sem haldin er i tilefni kvenna-
áratugsins, að leggja megin-
áherslu á vanda og þarfír þeirra
kvenna og stúikna sem verst eru
settar, hvort sem þær búa i
þróunarlöndunum eða i iðnrikj-
unum.
Það er grundvallaratriði að
kvenfólk fái að minnsta kosti
næga menntun til að geta tjáð sig i
þvf skyni að skoðanir þeirra njóti
athygli og sannmælis þegar
ákvarðanir eru teknar um fram-
vindu þeirra byggðarlaga sem þær
búa i.
Mikilvægt er að ekki sé litið á
konur sem þiggjendur. Þær eiga
fullan rétt á að móta stefnu, skipu-
leggja og stjórna framkvæmdum.
Ráðstefna ACWW telur að
leggja þurfi sérstaka áherslu á
þessar þarfir: hreint vatn, ódýra
orku, bætt mataræði og heilsu-
gæslu, grunnmenntun og læsi,
forystuþjálfun, starfsmenntun og
lánafyrirgreiðslu, viðurkenningu á
störfum bændakvenna, áherslu á
hagsmuni byggðarlagsins, fræðslu
um friðsamlega sambúð þjóða og
aukinn skilning milli kynþátta.
n
hjá tjeim. Ég starfaði þá mikið á veg-
um æskulýðshreyfingar kaþólsku
kirkjunnar og lék forvitni á að kynnast
Islandi. sem ég þekkti þá einungis af
Nonnabókunum.
Ég hafði ætlað til náms i Bandarikj-
unum. Stjórnvöld þar höfðu úthlutað
styrkjum til fimm stúdenta við Kölnar-
háskóla og ég átti að fá einn styrkinn.
En öll styrkveitingin var felld niður
þegar upp komst að prófessor nokkur
hafði misnotað aðstöðu sína til að konta
syni sinum í hópinn.
Ég hafði látið skrá mig úr háskólanum
i Köln svo að ég vann um sumarið og
um haustið tók ég boðinu um íslands-
förina.
Ég kunni strax vel við ntig hér á landi.
Ég naut frelsisins, eftir það ófrelsi sem
ég hafði upplifað á hlitlerstímanum. Ég
hafði lika fengið ákaflega strangt
uppeldi. var komin af þýsku miðstéltar-
fólki og dæmigerðri kennarafjölskyldu.
Lif slíkra fjölskyldna var afar
fastmótað og stéttbundið. Ég held að ef
ég hefði verið um kyrrt í Þýskalandi
hefði ég einangrast við slikan
þjóðfélagshóp.
Hjá Geir og Elfriede var ég um
veturinn i góðu yfirlæti. Mig langaði til
að læra íslensku vel svo að ég fékk mér
vinnu við hjúkrun á Vifilsstöðum
sumarið eftir. Ég vann á Vifilsstöðum til
ársins 1952. Það sumar fékk ég starfa
sem ráðskona i veiðihúsinu við
Straumfjarðará, í Dal í Miklholts-
hreppi. Það var þá sem ég kynntist
Kristjáni sem bjó hér að Hrisdal sem er
ein af jörðunum við Straumfjarðará.
— Þú hefur starfað mikið að félags-
máium. hvaða hugmyndir hefur þú um
baráttufyrir jafnrétli kynjanna?
— Réttindabaráttan verður að byrja á
heimilinu sjálfu. Ég vil höfða til
skynseminnar og byrja á einföldustu
athöfnum. Geti maður ástundað
jafnrétti frá grunni, bæði á heimilinu og
i daglega lífinu, þá er hægt að reyna að
breyta öðrum hlutum.
Ég er andvíg mismunun í störfum og
launum. En ég held að það muni taka
langan tima að útrýma þvi misrétti sem
lengi hefur viðgengist. Ég álít að menn
eigi ekki að gera ráð fyrir skemmri tinia
en hálfri öld til að jafna aðstöðu
kynjanna.
Að mínu mati vilja rauðsokkar snúa
dæminu við og undiroka karla. En
karlar hafa i langan tíma vanist þvi að
berjast fyrir veldi sinu. Konur eru í eðli
sinu sáttfúsari en karlar og geta oft með
lempni náð sínu frani, jafnvel látið karla
finnast þeir hafa öll ráð i sinum
höndum.
Ég er andvíg ofstæki i hvers konar
mynd. Til að mynda tel ég að
rauðsokkar hafi skemmt fyrir réttinda-
baráttu kvenna með þvi að miða sína
baráttu við útivinnandi konur. Mér
finnst að konur eigi ekki endilega að
35. tbl. Vikan 7