Vikan - 08.05.1986, Blaðsíða 46

1. rödd: Er þetta í Bæ?
2. rödd: Nei, þetta er á Næsta-Bæ.
1. rödd: Veistu hvar Bjössi mjólkurbíl-
stjóri er?
3. rödd: Já, þetta er í Bæ?
1. rödd: Hvar er Bjössi, strákar?
2. rödd: Hann er uppi á brúsapalli.
3. rödd: Hvur djöfullinn, er hann kominn
þangað?
2. rödd: Hvur þá?
3. rödd: Nú hann Bjössi á mjólkurbílnum.
1. rödd: Ég heyri í honum úti á vegi, strák-
ar. Það er líklega best að drulla sér í fjósið.
2. rödd: Já, það er kannski satt.
3. rödd: Heyriði, ætla kellingarnar ekki
að krunka eitthvað saman?
2. rödd: Jútli þaki ( = jú, ætli það ekki).
1. rödd: Þær voru nefnilega að tala um
að hafa hasar á sunnudaginn.
4. rödd: Þú meinar basar?
1. rödd: Já, basar, alveg rétt. Hver er ann-
ars kominn á línuna?
4. rödd: Þetta er Sigga saur - hvað segiði?
Verður basar á sunnudaginn? Ég hélt að það
ætti að vera tombóla.
1. rödd: Nei, nei, það á að vera basar.
4. rödd: Það er þá best að fara að prjóna
einhver stykki.
(Samtalið er skyndilega rofið af nýrri rödd
sem við skulum kalla 5. rödd): Miðstöð -
miðstöð! Er þetta miðstöð? Hver er á lín-
unni?
2. rödd: Við erum bara að spjalla saman.
Þarftu að ná í miðstöð, vinurinn?
5. rödd: Já, ég þarf endilega að ná sam-
bandi við hann Brynka bryndil. Ein beljan
er að beiða hjá mér.
3. rödd: Hringdu bara á miðstöðina - við
hinkrum á meðan.
í þessum dúr voru samtölin oft á tíðum.
Folk hittist a línunni svo telja verður símtöl-
in einn aðalmannfagnaðinn í sveitum
landsins ásamt basörum, tombólum og jarð-
arförum.
Sumum fannst þó símahleranir vera undir-
rót alls ills og notuðu símann ekki nema í
neyð. Þetta fólk ferðaðist heilu dagleiðirnar
til að komast á talsímastöð þar sem hægt
var að hringja án þess að öll sveitin lægi á
h'nunni. Þetta sama fólk greip líka til þess
ráðs að segja fréttir og reka erindi sín í bréf-
um og forðaðist eins og heitan eldinn að
taka upp tólið.
Á Þjóðskjalasafninu í Reykjavík er til
dæmis varðveitt langt ljóðabréf sem ættað
er úr Skriðdal. Þar koma vel fram viðhorf
þeirra sem töldu sig vera fórnarlömb fyrstu
símahlerana á Islandi. Til gamans birti ég
brot úr þessu bréfi:
Svo langt er nú síðan að á garðinum
gestur
guðað hér hefur að ég sjálfur er sestur
á rassinn minn niður og skyldmenni
skrifa
það er skita í fénu en samt gaman að
lifa.
Svo hrjáir nú mannfólkið kuldinn og
kvefið
því kolin og olían er ekki gefið.
Menn berja sér fast og blása í kaunin
en brennivínsleysið er samt mesta raun-
in.
Hér er sem fyrr alltaf á línunni legið
og lopinn er teygður og grátið og hlegið.
Við símann menn bæði hanga og húka
og halda í tólið og tíma ekki að kúka.
Blessaður vertu ég brúka ekki síma
við blindhríð og frost ég vil heldur
glíma.
Ellegar grípa pappír og penna
og pára og yrkja, það er bara að nenna!
Nú eru tímar Ijóðabréfanna taldir enda
ekki lengur þörf á því að yrkja til að kvarta
undan hörmungum símahlerana. Þær eru
liðnar undir lok, að minnsta kosti í sveitum
landsins. Nú snýst málið um hvort þú velur
þér takkasíma með tónvali og valminni fyrir
9 símanúmer eða skífusíma með styrkstilli í
talmóttöku.
Nú er hægt að spjalla við forsetann í baði
eða rabba við Ronald Reagan á náttfötun-
um.
Síminn gefur sem sagt ennþá ýmsa mögu-
leika, það er jafnvel hægt að hringja á
lögregluna, segja henni að eitthvert hús sé
að springa og drekka maltöl á meðan.
En frétta- og þjónustugildið hefur síminn
gjörsamlega misst á undanförnum árum -
og þó ekki alveg.
Að westan bárust þær fréttir í sumar að
fyrrverandi næstum því fegurðardrottning
Islands seldi blíðmælgi sína per telefón og
gátu menn hringt í tiltekið símanúmer.
Stenst það yfirleitt á endum að þegar við-
talsspihð er búið þá hafa menn náð þeim
tilgangi sem til var ætlast og búnir að fleyta
rjómann. Þessi íslenska kona sagði að síma-
línur hjá sér væru yfirleitt rauðglóandi,
einkum eftir að Hófí var kosin ungfrú al-
heimur. Sagðist hún vera nýbúin að festa
kaup á skiptiborði og væri með tvær dömur
í vinnu.
Það fylgdi sögunni að flestir sem hringdu
væru karlmenn um fertugt og bæðu oftast
um sömu söguna og síðast: „Segðu mér sög-
una aftur, söguna frá því í gær.“
Þessi fegurðardís nýtir sér símann sem
þjónustutæki eins og íslenskt sveitafólk
gerði langt fram eftir 20. öld. Sennilega er
hún ættuð úr íslenskri sveit - hver veit?
46 VIKAN 19. TBL