Vikan - 23.07.1987, Blaðsíða 19

gerist heldur það rórra áfram að rannsaka
umhverfi sitt með marglitu plastinu og alla-
vega litu dóti sem gægist upp á milli, hólar
og dalir og djúpar gryfjur þar sem hey er að
mygla til moldar sem liggur þar hjá og sviðs-
myndin, sjór og fjall og fell og eyja í grænum
og bláum litum og hlýtur að vera úr öðru
leikriti. Á eina hönd er hvítmáluð verksmiðja
sem lætur hvorki uppi hvað hún framleiðir
né hversu mikið og ógrynni af brotajárni sem
enginn vill endurnýta.
Við sáralítinn skúr sitja tvær manneskjur
og ræða grein sem birtist í síðdegisblaði borg-
arinnar um urðun kjöts og tekjur starfsmanna
hauganna af sölu kjötsins og eru reiðar slíkri
haugalygi, slikt er óframkvæmanlegt fyrir
matvælaeftirlitinu sem eitt hefur leyfi til að
segja sturta. Á meðan sveima mávarnir yfír
og leita að fengsælasta lendingarstaðnum og
alls kyns lyktir sveima um loftin, súrmjólkur-
stækja og ókennileg sterkjukennd sambands-
lykt ólíkra afurða nei heyrðu mig. Nú segi
ég stopp. Hvurslags skrif eru þetta á rándýran
mig, öskuhaugastemning í miðri viku, til
hvers? Hvern langar að fræðast um tilvist og
líðan rusls á haugum? Viltu ekki alveg eins
eltast um skolpræsi borgarinnar með míkró-
myndavél? Væri ekki nær að taka fyrir
einhverja samfélagsgagnrýni, eitthvað sem all-
ir hafa gagn og um leið gaman af, umhverfís-
mál, viðtöl við pólitíkusa eða fjölmiðlafólk,
einkaviðtal við eyðnisjúkling, kynferðislegt
ofbeldi á börnum eða eitthvað þess háttar?
Þeir sem skrifa á opinberum vettvangi hafa
skyldur og ábyrgð gagnvart samfélaginu öllu,
að bera ekki á borð hvers kyns lágmenning-
arrusl... En Victor, hvað meinarðu eiginlega?
Er það tilgangurinn sem þú sérð, samfélags-
gagnrýni? Gott og vel, en þú spyrð ekki einu
sinni að því hvers vegna ég vel mér efni sem
þetta eða hver tilgangurinn með því sé. Allir
fjölmiðlar eru uppfullir af þessu sem þú nefnd-
ir, tilgangslausum viðtölum hver við annan
sem að auki eru innihaldslaus með öllu, þess
á milli stingandi á kýlum þjóðfélagsins sem
allir vita af og eru fyrir löngu búnir að bíta
í skottið á sér með margsögu, allir saman.
Frásagnir af misfrægu fólki heima og erlend-
is, fámenniskreppan leiðir af sér endurtekn-
ingar og klifanir, hvað vill fólk lesa? Hvað
vill fólk sjá? Ætlar þú að fara að tala fyrir
fólkið, segja því hvað það vill? Viltu ekki láta
þér nægja að tala um sjálfan þig og láta aðra
í friði? I alvöru talað, hver hefur áhuga á að
frétta um afdrif notaðra plastumbúða um
malakoffsneiðar?
Fyrirgefíð þið báðir en ég verð að fá að
skjóta inn í, ég get ekki verið annað en þakk-
látt fyrir þessa grein, mér hefur aldrei áður
verið veitt önnur eins athygli, jafnvel þó ég
hafi leikið í auglýsingu ss með pylsum, ham-
borgurum, hangikjötslæri og einhverju fleiru.
Því skyldi þjóðin ekki frétta af okkur eilífð-
arplöstunum hér á haugunum sem enginn
kærir sig um? Það er alltaf verið að skrifa
eitthvað fallegt um ykkur tölvur, en við gerum
líka gagn. Erum við komin út á einhvern til-
finningabasís? Auðvitað erum við tölvur
merkilegri en plastumbúðir utan af matvæl-
um. Nei.
Heyrið þið mig bæði, leyfið mér að útskýra
svolítið. Kannski vel ég einmitt þetta efni út
af því sem þú nefndir áðan, Victor, samfélags-
gagnrýninni. Eg er hins vegar að reyna að
finna einhvern nýjan flöt, nýja nálgun að
fólki. Þetta hraðskreiða upplýsingaþjóðfélag
nútímans er uppfullt af beinni umfjöllun um
sjálft sig og mötunin svo gífurleg að enginn
virðist lengur hafa tíma, þörf og nennu til að
hugsa dýpra en rétt undir yfirborðið. Byrjaðu
ekki að predika. Ég er ekkert að því, bíddu.
Ég er einmitt að koma að kjarnanum. Með
því að hafna hefðbundnu tímaritsefni og með
því að velja nýja frásagnaraðferð, brjóta upp
viðteknar venjur, með því mótmæli ég og
gagnrýni. Með því að hafna veruleikanum
brýtur maður hann upp til gagnrýni. Þar fyr-
ir utan veitir slík höfnun manni ótakmarkað
frelsi. Tölvur breytast í persónur og byrja að
rífast, plastumbúðir utan af malakoffi eignast
tilfinningar og tilvist óháð hlutverki, mögu-
leikarnir eru óteljandi. í þessari grein tek ég
fyrir ofurhversdagslegan hlut og geri hann
framandi, geri hið venjulega óvenjulegt og
leysi með því upp allar reglur um hvað má
og hvað má ekki, ha Sigga. Tilgangurinn er
að fá lesendur til að hugsa öðruvísi og lengra
en fram yfir venjubundnar hvunndagsþarfirn-
ar, benda á nýtt sjónafhorn. Allt sem virðist
vera er ekki allt sem er, víðátturnar eru hið
innra. Þórbergur kallaði þetta að kjassa fólk
til að hugsa.
30. TBL VIKAN 19