Vikan - 23.02.1939, Blaðsíða 8

8
V I K A N
Nr. 8, 1939
Hin fræga mynd Urcellos af riddaraorustu á viðreisnartímabilinu. Giovanni Sforza Medici kom á léttari búningum og hestum og tók að lokum
upp fótgöngulið, þó að það þætti tignara þá að hafa riddaralið. En hann vildi gera menn sína að „rómverskum hermönnum" og honum tókst það.
Leo X. Hann ætlaði að komast yfir Urbino
og ná hertogatitli fyrir bróður sinn og
bróðurson. Til þess þurfti hann að láta
hinn kornunga Giovanni hjálpa sér. Hann
stóð sig vel. Þegar hann var 18 ára gamall
kvæntist hann bernskuvinkonu sinni og
leikfélaga, Maríu Salviati, sem þá
var 17 ára gömul. Með þessu róm-
antíska hjónabandi sameinuðust
báðar greinar Medici-ættarinnar,
sem Lorenzo hafði svo lengi lang-
að til.
Hjónabandið lagði samt engin
höft á þenna unga leiguliðsfor-
ingja. Hann var meira að segja
rekinn burt úr Firenze um skeið
fyrir uppþot, sem hann hafði stað-
ið fyrir. Árið 1519 fæddi María
honum son, og eftir ósk Leós páfa
var hann skírður Cosimo eftir hin-
um mikla, gamla manni ættarinn-
ar. Það er sagt, að einu sinni, þeg-
ar Giovanni kom heim til konunn-
ar og barnsins, hafi hann skipað
fóstrunni að kasta barninu til sín
ofan af fyrstu hæð í Salviati-höll-
inni, en hann stóð í garðinum og
greip það. Þetta gerði hann til að
venja strákinn við að vera hug-
aðan.
Giovanni var ekki mikið heima.
Leo X. mat hann mikils og þurfti
oft á hjálp hans að halda. En
skömmu síðar dó páfinn, og þá var
það, sem Giovanni lagði niður
hvítu fánana, en tók að nota hina
svörtu fána, sem hann fékk sitt
heimsfræga nafn af: „Giovanni
delle bande nere“.
innar og erfingi Firenze. En hann hafði
engan áhuga á pólitískum undirróðri. —
Hann hugsaði eingöngu um að berjast, og
ef til vill hefir hann ætlað sér eitthvað
miklu meira.
María, kona hans, óttaðist sífellt um
mann sinn, sem hún sá örsjaldan,
og bjóst alltaf við einhverjum
slysafregnum. „I hvert skipti, sem
gengið er upp tröppurnar, er eins
og hnífi sé stungið í hjarta mitt“,
skrifar hún.
Giovanni hló að henni. Hann
fékk mála sinn — ekki vegna pen-
inganna og ekki sjálfs sín vegna,
heldur fyrir her sinn. Hver eyrir
gekk til hermannanna, til að gera
útbúnað þeirra sem beztan. Hann
hafði velbúið úrvalslið, og voru
flestir hermennirnir frá Korsiku.
Mönnum hans þótti vænt um
hann.
Hann bauð öllum hættum birg-
inn. Hann var alltaf „fyrstur á bak
og fór síðastur af baki“. Hann
bar aldrei nein tignarmerki, var
alltaf klæddur einföldum, svörtum
búningi.
Það fór mikið orð af honum
sem hershöfðingja. Hann sigraði
alltaf. Það er sagt, að páfinn hafi
sent hinn vitra Machiavelli, sem
hefir skrifað stóra bók um hern-
aðarlistina, til að líta eftir hem-
um. Hann bað Giovanni um að lofa
sér að sýna honum aðferðir sínar.
I tvær klukkustundir erjaði hann
í glampandi sólskini á liðsveitun-
Framh. á bls. 18.
Stuttu áður höfðu bróðir og bróðurson-
ur Leós páfa X. dáið, svo að eini skilgetni
erfingi eldri Medici-ættarinnar var lítil,
veikbyggð stúlka, sem síðar varð hin fræga
Caterína frá Medici. Hinn ungi Giovanni
var því auðvitað talinn aðalmaður ættar-
Brjóstlíkan San Gallos af Giovanni Sforza Medici í Bargello.
»
*