Vikan - 31.08.1939, Blaðsíða 3

Nr. 35, 1939
VIKAN
3
,,11’s a
- m ííö lcoMumst þemgouð. samt.
FERÐAMINNINGAR FRÁ ÍRLANDI eftir KNTJT ARNGRÍMSSON, kennara.
Sú var tíðin, að írland lá við þjóðbraut
Islendinga. Irar fundu Island á und-
an Norðmönnum. Irskir menn fluttu
eða voru fluttir til Islands á landnámsöld.
Og á söguöldinni lágu leiðir ýmsra Islend-
inga til írlands, er þeir fóru í víkingu, og
margir þeirra báru þar beinin, eins og t. d.
brennumennirnir 15, sem féllu í Brjáns-
bardaga árið 1014, eins og frá er skýrt í
Njálu.
Samt var það engin víkingaaldar-
,,rómantík“, sem dró okkur hjónin til Ir-
lands í sumar, heldur þær ofur hversdags-
legu ástæður, að ég hefi lagt fyrir mig
landafræði á síðari árum, og lexían, sem ég
setti sjálfum mér fyrir í þeirri skemmti-
legu og gagnlegu grein — fyrir þetta sum-
arið — varð írland, og sér í lagi írska lýð-
veldið, sem nú gengur undir nafninu Eire.
Mestan hluta tímans, sem við vorum þar,
vorum við á ferðinni um landið. Þetta er
ekki nema 7/io af Islandi á stærð, meiri
hlutinn láglendur og marflatur, með
ágætum akbrautum víðast hvar, svo að það
má teljast lítið þrekvirki að skjótast um
þetta land þvert og endilangt á fáeinum
dögum. Það ætti að vera óþarft að taka
fram, að við fórum þetta allt á hjóli. Og
nú var það hjól af þeirri tegund, sem ég
hefi aldrei séð hér heima. „Tandem“ er
það nefnt á erlendum málum. Tvímennis-
hjól yrði það víst nefnt á íslenzku. Það er
mesti kúnstagripur, karlmannshjól að
framan, kvenhjól að aftan, „a bicycle built
for two“, eins og komist er að orði í ljóð-
inu til Daisy, sem dansað hefir verið eftir
hér á landi árum saman. En þetta hjól er
að því leyti kostagripur, að það hag-
nýtist tvöfalt betur orka manns á því,
heldur en verða myndi á tvennum venju-
legum hjólum. Samt grunar mig, að „tand-
em“ myndi ekki reynast hentugt á veg-
unum okkar hérna heima. Það er svo langt,
að það er erfitt að stýra því í kröppum
beygjum, og ég óttast, að það myndi verða
þungt að stíga það, þar sem mikil lausa-
möl er á veginum. Á aðal-vegunum í Eire,
sem eru allir malbikaðir eða steyptir og
flestir þeir beztu ekki eldri en 10—15 ára,
reyndist okkur „Tandem“ manns nokkurs
í Dubhn, sem Cartwell nefnist, hið prýði-
legasta farartæki. Við lékum okkur að því
að skjóta aftur fyrir okkur 60 enskum
mílum á dag, og það með því að gefa sér
góðan tíma til að nema staðar, þar sem
eitthvað markvert var að sjá eða tækifæri
gáfust til að skrafa við fólk .og kynnast
þjóðlífinu.
Og nú nokkrar stuttar ferðamyndir.
Sívalur tum í Clonmacnoise, umkringdur kross-
um og legsteinum frá ýmsum tímum síðustu 10
alda. -— 1 baksýn Shannonfljótið, akur og skógur.
Við vöknum upp einn morgun við vond-
an draum: Sleitulausa hellirigningu. Við
erum þá stödd í smábæ einum, 20 mílur
austan við Athlone, borgina, þar sem írska
óvenju góðviðrasamur, ef ekki kæmu nema
þrjár regnskúrir, en fólk er nú einu sinni
þannig gert, að nokkrir algerlega regn-
lausir dagar fá það til að gleyma slíkri
athugasemd, eða að minnsta kosti að hætta
að gera vitund með hana. En nú var kom-
in rigning, því varð ekki breytt, og við
höfðum engan tíma til að sitja regnteppt.
Á þjóðvegunum bar nú ýmislegt fyrir
augu. Fólk ók þar í opnum léttivögnum
(drossíum), sumt með hestum fyrir, sumt
með ösnum. En allir spenntu yfir sig regn-
hlífar. Þar sem krónubreið tré standa með
veginum, hímir gangandi fólk og „stendur
af sér“ verstu demburnar, því að trjákrón-
urnar eru svo laufprúðar, að undir þeim
er alveg þurrt, nema því hvassara sé í
veðri. Stundum húkir á slíkum stað mað-
ur með barðastóran hatt niðri í augum.
Fötin hans eru rifin og sóðaleg. Hann gýt-
ur stálgráum og skuggalegum augum upp
á vegfarendur og situr um færi til bein-
inga. Þetta er landshornaflakkarinn, lík-
lega einn af sonum fátækrahverfanna i
Dublin eða einhverri af hinum borgunum.
Hann kemst leiðar sinnar með betli og
stuldi einnig þennan regnvota dag.
Landið er eins og skákborð. Því er skipt
í smáa reiti, mest engi eða bithaga, sumt
akurreinar með byggi, höfrum, hveiti eða
kartöflum. Milh reitanna eru limgirðing-
ar, trjáraðir eða torfgarðar. Sums staðar
eru dökkbrúnir mýraflóar eða svört og
opin sár í jarðveginn: Mógrafir, kolanám-
ur Irlands. Kringum þær stendur mórinn
í háum hlöðum. Hnausarnir eru ekki klofn-
Kirkjudyr í Clonmacnoise,
reistar á 12. öld.
útvarpsstöðin er. Rigning á Irlandi þurfti
náttúrlega ekki að koma flatt upp á okk-
ur. Ég hafði lesið það einhversstaðar í
áreiðanlegri bók, að dagur á Irlandi teldist
ir í flögur, eins og við myndum hafa gert.
Þeir hafa samt getað þornað, þótt furðu
megi gegna í svo regnsælu landi.
Við nemum staðar í smábæ, þar sem öll