Vikan - 31.08.1939, Qupperneq 21

Nr. 35, 1939
V IK A N
21
FÉLAGSSAMTÖK
í FLATAHREPPI.
Frh. af bls. 10.
— Áfram með ykkur! skipaði formað-
urinn og risti og skar eins og óður maður.
Hinir bitu á jaxlinn og þögðu. Eftir ör-
skamma stund var verkinu lokið.
Það var ekki laust við, að þremenning-
arnir væru dálítið mæddir og úrillir, þeg-
ar þeir gengu fyrir kaupfélagsstjórann að
þessu sinni. Þeir voru líka svo skollans illa
til reika úr sláturhúsinu, en hann, skarf-
urinn, sat dragfínn inni á skrifstofu og
blaðaði í reikningum.
— Jaso, þið eruð búnir að slakta, höfð-
ingjarnir, byrjaði hann og lagði frá sér
pennann.
— Já, og skítt veri með það, nöldraði
formaðurinn og hlammaði sér niður á stól
ólundarlega.
— Nú, er ekki allt í lagi með það ? spurði
kaupfélagsstjórinn glottandi og bauð hin-
um tveimur að setjast.
— Hja, það má sjálfur sá gamli vita.
Við erum komnir til að gera upp. Hvað
viltu hafa fyrir nautið þitt?
1 stað þess að svara spurningunni opn-
aði kaupfélagsstjórinn skrifborðsskáp, tók
fram þrjár upptrektar sítrónflöskur og
setti fyrir gestina.
— Á nú að fara að fylla mann? spurði
gjaldkerinn þvermóðskulega og vildi ekki
neyta drykkjarins að svo stöddu. Þessi
einstaka bindindissemi kom hinum í betra
skap og greiddi fyrir væntanlegum samn-
ingaumleitunum. Eins og ósjálfrátt leiddi
kaupfélagsstjórinn samræðuna fyrst út í
skáldskap, íþróttir og félagsmál. Loks
sagði hann og brýndi röddina:
— Þið eruð allir ungir menn, fullir af
umbótaáhuga og frjálslyndi, hver vill bera
á móti því? — Jú, það gat víst nokkurn-
veginn passað, héldu mennirnir og þótti
ekki miður. — Það er ég líka, sagði kaup-
félagsstjórinn, — og skal meira að segja
s a n n a ykkur það. — Þið munið það síð-
an í vor, að ég sagðist ekki hafa í hyggju
að auðga sjálfan mig á okkar viðskiptum?
Gott. Það sama veit ég að þið hafið hugs-
að í minn garð, því að þið eruð heiðar-
legir menn. Nú veit ég líka, að þið hafið
svo heilbrigðar skoðanir og skynsemi til
að bera að viðurkenna félagsskap og sam-
tök sem einu leiðina til að koma á veru-
legum umbótum í sveitunum. Ekkert er
því sjálfsagðara en það, að hver sá félags-
skapur, sem kominn er vel á fót, styrki
annan, sem skemmra er á veg kominn og
berst við byrjunarörðugleikana. Ung-
mennafélagið héma í hreppnum er eitt
þessara félaga. Það er fátækast þeirra
allra, en samkvæmt okkar skynsemi hljót-
um við að játa, að það stefnir þó að hæsta
markinu, eflingu líkamlegrar og andlegrar
menningar. 1 vor hefir það ákveðið að
byggja vandaða sundlaug, sem í framtíð-
inni er ætlað að vera í sambandi við vænt-
anlegt skólasetur sveitarinnar. Og nú kem
ég að því sem áðan: Ég ætla að styrkja
þessa hugmynd með því að gefa ungmenna-
félaginu þá peninga, sem ég tek fyrir naut-
ið og sanna með því, að ég sé frjálslyndur
og hafi áhuga fyrir umbótum. Gerið þið
svo betur.
— Þetta geta þeir sagt, hálaunamenn-
irnir. Og hvað viltu svo hafa mikið? sagði
gjaldkerinn, sem minnst hafði hrifizt af
ræðunni.
— Nautið, sem þið voruð að slakta,
verðlaunin fyrir það og girðingarstyrkinn
í næstu fimm ár. Hér hef ég skrifað samn-
ing. Nú er að undirskrifa. Hann ýtti skjal-
inu yfir borðið og horfði hvasst á naut-
gripafélagsstjórnina.
— Nú, nú, hvað segið þið? spurði hann,
þegar hinir þögðu. — Ég hefði ekki tekið
svona mikið, hefði ég ætlað að hirða þetta
sjálfur. Þið getið skoðað verðlaunin og
styrkinn sem gjöf frá nautgripafélaginu
til sundlaugarinnar, ef þið viljið.
— Já, anzaði formaðurinn að lokum. —
Það er auðvitað satt, félögin þurfa að
styðja hvert annað. En væri þá ekki hugs-
anlegt, að ungmennafélagið gæti lofað
nautgripafélaginu einhverjum hlunnindum,
þegar það er búið að hrynda áfram sín-
um málum?
Kaupfélagsstjórinn hugsaði sig um, svo
sagði hann:
— Jú, ég skal sjá um, að ykkur þremur
verði boðin ókeypis þátttaka í fyrsta sund-
námskeiðinu, sem haldið verður í nýju
lauginni að vori.
— Skítt og helvízkt. Þú bætir því á
samninginn, sagði formaðurinn. Svo sneri
hann sér að félögum sínum og þrumaði:
— Eruð þið með á nótunum, strákar?
Þetta er menningarmál.
— Já, náttúrlega er nýi tappurinn
þynnri um bógana en sá gamli. Svo er það
fóðrunin á honum í vor. Með hverju á þá
að borga hana? sagði gjaldkerinn tregðu-
lega. Sem snöggvast dró áhyggjuskugga
yfir andlit formannsins, en þá leit ritarinn
til veggjar og sagði:
— Það sýndist nú vera, að sá maður
gæti gefið sundlauginni þessa heytuggu, þó
hann sé ríkur og heiti Jón.
— Það var orð og að sönnu, kallaði for-
maðurinn feginn, nú skrifa ég undir. — Já,
og hafa verðlaunin og styrkinn frá okkur,
bætti hann við og leit á kaupfélagsstjór-
ann. Kaupfélagsstjórinn jók hinni nýju
grein við samninginn og ýtti honum ásamt
sjálfblekungnum sínum til þremenning-
anna. Glott lék um andlitið. ^
Síðast skrifaði gjaldkerinn undir, en :
hreppstjórans en verzlunarstjórans. Auk
þess fylkti æskan sér nú sem óvígur her
utan um öll þessi þrjú félög, sem svona
góð samvinna var hafin milli um menn-
ingarmálin, svo einnig af þessari ástæðu
dapraðist hinum eldri sóknin. Jafnvel hey-
fyrningabóndinn Jón, slakaði til og hætti
við málsókn. — Og svo hraðvaxandi fór
félagsþroski Flatahreppsbúa, að næsta vet-
ur var það strokin og gljáandi skepna,
sem oft sást leidd gegnum skafrenninginn
á mýrunum milli bæja. Engar kærur komu,
allt í ró og spekt. — Og um vorið lærði
nautgripafélagsstjórnin að synda.
SKEMMTIREIÐ
UM SNÆFELLSNES.
Frh. af bls. 19.
við áðum og snæddum miðdagsverð, gát-
um við haft að ábæti íslenzka ávexti, því
að víða voru brekkur og hlíðar berjum
grónar. Fjöllin, sem við oft höfðum horft
á forvitnisaugum úr fjarska, höfðum við
nú fengið að skoða, einnig í nálægð. En
það er með f jöllin eins og konurnar, að
sum eru fallegust í hæfilegri fjarlægð, en
önnur þeim mun fallegri, sem nær þeim
er komið. Ég hefi sannfærzt um það af
þessu ferðalagi, og ferðum mínum um
landið síðastliðin átta ár, að það er verk
harla mikið að skoða allt landið okkar, og
mikið á ég enn eftir óséð af því. Margur
hyggur sig oft fátækari en hann er, og
víst er um það, að við íslendingar eigum
fagurt og mikið land, og víða kallar mold-
in á kjarkmikla syni þjóðarinnar, því að
mikið landnám hlýtur að bíða þeirra.
Ég hefi þá minnzt á landið, sem við sá-
um, á veðrið og hestana okkar, sem voru
ágætir, og lýk máli mínu með því að geta
þess, að samferðafólk mitt var traust og
gott. Séra Björn er maður „þéttur á velli
og þéttur í lund“, yfirlætislaus maður, sem
hægt er að treysta, gáður og gætinn í öllu.
Slíkum mönnum er gott að vera samferða,
hvar á lífsleiðinni sem er. Aldrei var
kveikt í sígarettu á þessu ferðalagi, og
hvorki voru menn né klárar daufir í bragði,
þótt ekki væri áfengisguðinum færðar
neinar fórnir.
Fimmtudagskvöldið kvaddi ég prófast-
hjónin, er þau héldu lengra heim á leið.
En ég varð eftir í Söðulsholti og náttaði
þar, því að nú varð ég að skipta um hesta
og taka reiðhjól mitt næsta morgun, og
var þá komin rigning, svo að ég náði í
þibbaðist þó við enn um stund, líkt og ^áætlunarbíl og fór með honum í Borgar-
Árni lögmaður forðum. Þó grét hann ekki, ^nes og þaðan heim með Laxfossi. Við það
en svo mjög skalf hönd hans, að illlæsilegt ;var auðvitað ekkert sögulegt. Samferða-
varð nafnið. — ,^fólki mínu skulda ég margvíslegar þakkir
Það er svo niðurlag þessarar sögu, að "fyrir skemmtilegt ferðalag, góða hesta og
hreppstjórinn brást reiður við þessari annan farargreiða. Ég bætti töluverðu við
ráðabreytni nautgripafélagsstjórnarinnar þekkingu mína á landi og lýð og tel mig
og reið bæ frá bæ í því skyni að æsa menn | ríkari eftir en áður.
upp á móti henni. Ef til vill hefði þetta
riðið Nautgripafélagi Flatahrepps að fullu, ;
hefði ekki svo staðið á, að flestir voru ' Enskum hagfræðingi hefir talizt svo til,
meira eða minna skuldugir í kaupfélaginu ^að 63% af þeim íbúum jarðarinnar, sem
og fómuðu af þeirri ástæðu fremur hylli
einhverja vinnu stunda, yrki jörðina.