Vikan - 21.09.1939, Síða 16

16
VIKAN
Nr. 38, 1939
hvoru komu heim til mín, og þar var það
eitt sinn í setustofu minni, sem ég sá móður
ykkar, í fyrsta skipti. Ég festi ást á henni
og í hjarta mínu vaknaði löngun til að
kvænast henni. Ég bað hennar og hún tók
mér. Nú var ég kominn í gildru. Ég verð
að kvænast þeirri konu, sem ég elska, þrátt
fyrir það, að ég sé barnsfaðir annarrar
konu. Eða þá að segja henni frá öllu eins
og það var og þar með að missa hana,
missa hamingju mína og framtíð — allt.
Því foreldrar hennar, sem litu mjög stórt
á sig, mundu aldrei samþykkja giftingu
okkar, ef þau fengju að vita um barnið.
Mánuður leið, hræðilegur, óendanlegur
tími. I heilan mánuð píndist sál mín af
alls konar ógnarmyndum, sem herjuðu á
siðferðisþrek mitt. Hugsanir, sem rifu og
slitu hverja taug, sátu um mig hvert ein-
asta andartak. Ægilegt hatur reis upp í
sál minni. Hatur á syni mínum, þessari litlu,
ósjálfbjarga veru, sem þvergirti leið mína
svo, að ég komst ekki neitt. Tvískipti lífi
mínu. Dæmdi mig til algjörlega gleði-
snauðrar tilveru, þar sem enginn vonar-
neisti sást, ekkert, sem minnti á yndisleik
þess að vera ungur.
Þá veiktist móðir ástkonu minnar, og
ég varð einn eftir hjá barninu. Það var í
desembermánuði og hræðilega kalt.
Þvílík nótt! Ástkona mín var nýfarin.
Ég hafði borðað aleinn í litlu dagstofunni
og fór því næst hljóðum skrefum inn í
herbergið, þar sem barnið svaf. Ég dró
hægindastólinn að arninum og settist þar.
Úti næddi frostkaldur vindurinn og hristi
gluggarúðurnar. Út um gluggann sá ég
stjörnurnar glitra með þessum tindrandi
geislum, sem aðeins sjást á frostköldum
nóttum.
Og þá, er ég sat þama einn fyrir framan
arininn og hlustaði á storminn kveina við
gluggann, settist að mér öll sú angist og
kvöl, sem ég hafði liðið þennan síðasta
mánuð. Hún smaug inn í sál mína, nag-
aði mig eins og ormur, hélt mér í klóm
sínum eins og sogarmar kolkrabbans
nísta bráð sína. Hræðsla, angist og kvöl, er
þrýsti sér inn í hug minn, þaut um líkam-
ann, henti sér yfir mig eins og hungrað
óargadýr. Ég reyndi að hrista þetta af
mér, opna hug minn fyrir öðmm hugsun-
um, eins og maður opnar gluggann sinn
að morgni dags til að hleypa út þungu
svefnloftinu.
En allt var árangurslaust, ég losnaði
ekki úr þessum viðjum, ekki eitt einasta
andartak. Ég veit ekki, hvernig ég á að
lýsa þeim hræðilegu kvölum, sem ég leið.
Þær mögnuðu sál mína, hvert einasta and-
artak fann ég viðja þeirra þrengja sér fast-
ar og fastar um hug minn með ægiregum
sársauka. Það var ægikvöl bæð fyrir
líkama og sál. Líf mitt var eyð lagt.
Hvernig átti ég að losna úr þessum vand-
ræðum? Hvernig átti ég að fara að því
að draga mig í hlé? Átti ég að játa allt?
Ást min á móður ykkar gekk vitf'rringu
næst, og einmitt það gerði þessa h'ndrun
enn þá skelfilegri.
Einhver ægileg æsing greip mig. Ég
fann, hvernig hálsvöðvamir herptust sam-
an. Æsing, sem helzt mátti líkja við vit-
firringu, já — vitfirringu. Ég var viti mínu
f jær þá nótt.
Barnið svaf. Ég reis á fætur og starði
á andlit þess. Það var hann, sonur minn,
fæðing þessarar ósjálfbjarga veru, sem
fleygði mér út í vonlausa ógæfu. Hann
svaf, með opinn munninn, dúðaður í ábreið-
unum, svaf í vöggunni, sem stóð hjá rúm-
inu, þar sem ég gat ekki sofið.
Hvernig gat ég gert það, sem ég gerði?
Veit ég það? Hvaða ægiafl var það, sem
stjórnaði mér, hvaða myrkraöfl gistu sál
mína? Ó! freistingin þaut um hug minn,
án þess að ég gæti gert mér nokkra grein
fyrir, hvernig hún varð til. Það eina, sem
ég man, er, að hjarta mitt sló með ofsa-
hraða, það fór hamförum. Ég heyrði slög
þess eins og þung hamarshögg bak við
þunnan vegg. — Já, það eina, sem ég man,
er — hjartslátturinn.
Allar hugsanir mínar voru á ringulreið,
í ægilegum hrærigraut, þar sem engin heil-
brigð skynsemi fannst. Ég lifði nú eitt
þessara andartaka, þegar hræðsla og of-
sjónir hugans ræna manninn allri stjórn,
allri skynsemi, gera hann að viljalausu
verkfæri annarlegra áhrifa.
Ég lyfti varlega rúmfötunum, sem huldu
líkama barnsins míns og fleygði þeim á
fótagaflinn, stóð svo og horfði á nakinn
líkamann, því næst læddist ég að glugg-
anum, hægt — svo hægt — og opnaði
hann.
Vindurinn þaut inn um gluggann, ís-
kaldur vindur, eins og morðingi æddi hann
inn í herbergið, svo að ég hörfaði til baka.
Ljós kertanna blöktu. Ég stóð við glugg-
ann, eins og ég væri negldur við gólfið,
þorði ekki að snúa mér við af hræðslu við
að sjá eitthvað gerast á bak við mig. Ég
fann frostnapran vindinn næða um gagn-
augun, eins og ísnálar snertu andlit mitt
og hendur. Þetta dauðaþrungna loft, sem
viðstöðulaust streymdi inn í herbergið.
Þannig leið löng stund.
Ég hugsaði ekki neitt. Stóð bara kyrr
án ætlunar eða vilja. Svo allt í einu hrökk
ég við, vaknaði til meðvitundar við það,
að barnið hóstaði, ég skalf frá hvirfli til
ilja. Jafnvel nú á þessu augnabliki finn
ég þennan skjálfta fara um hársrætur
mínar eins og napran næðing.
Með æðisgenginni hreyfingu skellti ég
aftur glugganum, sneri mér við og stökk
að vöggunni. Hann svaf með opinn munn-
inn. Ég tók um fætur hans, þær voru ís-
kaldar. Ég breiddi rúmfötin ofan á hann.
Allt í einu lægði storminn í sál minni,
ég varð svo bljúgur, fylltist meðaumkun,
viðkvæmni og ást gagnvart vesalings hvít-
voðungnum, sem ég hafði reynt til að
myrða. Ég þrýsti heitum, löngum kossi á
höfuð hans og settist svo aftur við arin-
inn. Ég hugsaði með skelfingu um það,
sem ég hafði gert. Undrandi spurði ég
sjálfan mig, hvaðan þetta ofviðri sálar-
innar kæmi, þessi tryllingur, sem rændi
mann allri skynsemi og sjálfstjórn, þessi
augnablik, þegar maðurinn undir áhrifum
ægilegrar vitfirringar veit ekki, hvað hann
gerir eða hvert hann fer, er hrakinn áfram
ósjálfbjarga eins og skip í hvirfilbyl.
Aftur hóstaði barnið. Ég hrökk við eíns
og ég hefði verið stunginn í hjartað. Ef
það dæi nú! Ó! Guð minn! Guð minn!
Hvað yrði þá af mér?
Ég reis á fætur til að gá að honum,
beygði mig yfir vögguna með kerti í ann-
arri hendinni. Ég sefaðist dálítið, er ég sá,
að hann dró andann reglulega, en þá hóst-
aði hann í þriðja sinn, ég hrökk aftur á
bak, gripinn hræðilegum ótta, eins og
maður, sem allt í einu sér einhverja voða-
sýn, og missti kertið á gólfið.
Þegar ég rétti úr mér eftir að hafa tekið
upp kertið, fann ég, að gagnaugu mín voru
rennblaut af svita, — svita, sem var hvort-
tveggja í senn, heitur og kaldur. Það var
eins og þessi hræðilega sektarmeðvitund,
hin ólýsanlega þjáning hins seka, sem bók-
staflega fer um sálirnar eins og eyðandi
eldur og helnapur vindur, píndi ískaldan
svitann út um höfuð og líkama.
Fram að dögun sat ég við vögguna.
Hraktist milli.vonar og ótta. 1 hvert skipti,
sem hann andaði rólega dálitla stund, lægði
hræðsluna í hug mér. En svo, þegar sótt-
kenndur hóstinn kvað við í dauðakyrru
herberginu, fór skelfingin um hug minn
eins og kuldahrollur.
Þegar hann vaknaði um morguninn,
voru augu hans rauð og þrútin. Það leyndi
sér ekki, að hann var veikur. Þegar þjón-
ustustúlkan kom, sendi ég hana strax eftir
lækni. Eftir klukkustund var hann kominn
og þegar hann hafði skoðað barnið, spurði
hann:
— Hefir því orðið kalt?
— Nei, það held ég ekki, stamaði ég og
skalf eins og gamalmenni. Því næst spurði
ég: — Hvað haldið þér, að þetta sé, haldið
þér, að það sé nokkuð alvarlegt?
— Ég veit það ekki ennþá, svaraði hann.
— Ég skal koma aftur í kvöld.
Hann kom aftur um kvöldið. Sonur minn
hafði legið allan daginn í hálfgerðu móki,
síhóstandi.
Um nóttina fékk hann lungnabólgu. Tíu
dagar liðu. Ég fæ ekki lýst því, hve ég
leið þessar óendanlegu klukkustundir frá
morgni til kvölds og kvöldi til morguns,
alltaf sama angistin, — — já, orðvana
þjáning.
Hann dó.----------
Síðan, frá því augnabliki, hefir ekki liðið
ein klukkustund, nei, ekki ein klukkustund
án þess, að ég hafi fundið þessa sárbeizku
minningu fara um hug minn. Þessa endur-
minningu, sem nagar sál mína, rífur hana
og tætir í sundur. Starir á mig stirðnuðum
ógnaraugum úr djúpum sálar minnar eins
og ægilegt óargadýr, geymt í mínu eigin
brjósti.
Ó! Bara, að ég hefði misst vitið!
Monsieur Poirel de la Voulte þurrkaði
gleraugun. Það var venja hans, er hann