Vikan - 12.09.1940, Blaðsíða 14

Í4
VIKAN, nr. 37, 1940
Trémynd frá Madagaskar, af Evrópukonu. Breyt-
ingu tízkunnar má einnig sjá í hinni frumstæðu list.
Við nánari kynni fór þessi hvíti straum-
ur að greiðast í sundur og mynda sjálf-
stæða flokka: trúboða, kaupmenn, kenn-
ara og landstjóra. Hver flokkur fékk sín
séreinkenni miskunnarlaust dregin fram í
dagsljósið.
En á bak við allt þetta var hinn vold-
ugi hvíti höfðingi. Þegar hinir innfæddu
komu inn á stjórnarskrifstofurnar til að
borga skatt, sáu þeir stór málverk, sem
þeim var sagt, að væri af ,,hans hátign“,
höfðingja þeirrar þjóðar í Evrópu, sem öllu
réði. Hermennirnir voru í einkennisbúning-
um hans og allt var gert í hans nafni.
Kennarinn sýndi börnunum lituð póstkort
af honum, afmælisdagur hans var ahr.enn-
ur frídagur, og á dularfullan hátt tók þessi
fjarlægi höfðingi þátt í öllu, sem skeði, þó
að hann hefði aldrei tíma til að heimsækja
þessa þegna sína í eigin persónu.
Allan seinni helming nítjándu aldarinn-
ar var Victoría drottning hið sameiginlega
tákn brezka heimsveldisins, og það er því
ekkert undarlegt, þó að hún hafi orðið
mörgum hinna frumstæðu hstamanna að
yrkisefni. Ein af skemmtilegustu myndun-
um er gerð af listamanni á strönd Nýju
Guineu. Það er tréskurðarmynd, og af því
55. krossgáta
Vikunnar.
I.árélt:
1. Blót. — 5. Urgangur. — 9. Tala.
— 13. Ógift. — 15. Verkfæri, fornt.
— 16. Á reiðtygjum. — 17. Tónn. —
18. Stjórnlaust. — 21. Félag. — 23.
Þrír eins. — 24. Leyfi. — 26. Mál-
fræðingur. — 30. Kallar. — 32. Valdi.
— 34. Kvenmannsnafn. — 36. Bar-
átta. — 38. Á kinninni. — 40. Á
píanói. — 43. Lund. — 45. Það að
una við. — 47. Eldiviður. — 49. Sagn-
mynd. — 50. Bókstafur. — 51. Sam-
tenging. — 52. Félag. — 53. -vængur.
— 55. Rannsakaði. — 58. Hlaða. —
59. Vill niikið. — 61. Gefa gaum. —
63. Friður. — 64. Athugi. — 66. Angi.
•— 68. Aumt. — 71. Ekki þessa. —
73. Óræktað land, þolf. — 75. Hús-
dýra. — 77. Tveir eins. — 79. Ná-
unga. — 82. Á því herrans ári. —
83. Bæjamafn. — 85. Viðdvöl. — 86.
Hreinsa burtu slím. — 88. Gróða. —
89. Höfðingja. — 90. Ekki gamlir.
// /z o

Lóðrétt:
1. Til sölu. — 2. Reima. — 3. Tónn. — 4. Óþrif.
— 6. Skömm. — 7. Slæm. — 8. Bindi. — 9.
Kend. — 10. Tveir eins. — 11. Verkur. — 12.
Árás. — 14. Lærði. — 16. Landsamband. — 19.
Tau. — 20. Grýtt land. — 22. Kind. — 25. Bund-
ið saman. — 27. Keyr. — 28. Vindur. — 29. Sam-
tenging. — 30. Borðuðu. — 31. Fleirtöluending.
— 33. Svallið. — 34. Ekki gömul. — 35. Elska.
— 36. Ber að. — 37. Frek. — 39. Sér eftir. — 41.
Óbeit. — 42. Ákafur. — 44. Tímabil (alþjóðaorð).
— 46. Beita. — 48. Sagnending. — 54. Berð á.
— 56. Bit. — 57. Flýtir. — 58. Fægja. — 60.
Sagnmyndun. — 62. Telpunafn. — 63. Bókstafur.
— 65. Spil. — 67. = 31. lóðrétt. — 68. Ættar. —
69. Guð. — 70. Blástur. — 72. Blæs. — 73. Sjór.
— 74. Kvenmannsnafn. — 75. Sjónhverfing. —
76. Verkfæris. — 78. Skip. — 79. Mannsnafn. —•
80. Aur. — 81. Stefna. — 82. Áflogum. — 84.
Tveir eins. — 87. Tveir eins.
og vara hefir hann þó skorið út örsmáa
fætur inn undir kjólnum, sem ekki sjást
nema myndinni sé lyft upp. Myndir af
eftirmanni drottningar, Játvarði VII., voru
notaðar til að fæla burtu illa anda í Niko-
bar í Austur-Indlandi.
Margar myndir svipaðar þessum má
finna í kofum hinna innfæddu, þar sem
þær eru notaðar við dýrkun forfeðranna
eða aðra skurðgoðadýrkun.
En ef þér skylduð einhvern tíma hætta
yður inn í frumskógana, þar sem innfædd-
ir menn ráða enn ríkjum, og með hinu nána
sambandi sínu við náttúruna, hafa varð-
veitt óskertan þann eiginleika að sjá skýrt
og án hefðbundinna skoðana, þá gætið
þess, að svipur yðar verði ekki meitlaður
í tré og vísindamenn síðari tíma finni
myndina innan um aðrar fuglahræður eða
djöfla og setji hana á safn, þar sem hún
er öllum til sýnis. Myndin verður vafa-
laust lík yður, þó að þér getið ekki komið
auga á það, af því að þér sjáið ekki í
henni þau einkenni siðmeningarinnar, sem
ekkert eiga skylt við hið upprunalega,
náttúruna. Hafið því gát á hegðan yðar í
frumskógunum.
Svör við spurningum á bls. 4.
1. Marat.
2. Hrollaugur Rögnvaldsson.
3. Clemenceau.
4. Freyr.
5. George Washineton.
6. Pétur Ottesen.
7. Frá Suður-Ameríku.
8. 14 kílómetrar.
að hann hefir líklega aðeins séð vangasvip
drottningarinnar, hefir hann aðeins sett á
hana eitt brjóst. Hinn skósíði kjóll hennar
hefir auðsjáanlega vakið hjá honum efa
um það, að slík kvenvera hefði fætur eins
og annað fólk. Listaverkið náði því ekki
lengra en niður að kjólfaldi. En til vonar
Trémynd af Evrópufjölskyldu í Afríku. Konan ,
kyssir mannin og- togar í skeggið á honum. —
9. Davíð Ólafsson.
10. Frá Indlandi.