Vikan - 31.10.1940, Blaðsíða 5

VIKAN, nr. 44, 1940
5
Endalok Jacks London.
Jack London hafði í janúar 1916 farið
með Charmian til Hawaii í þeirri von,
að sólin mundi færa honum bata. En
í þetta skipti varð hann hvorki heilbrigð-
ari á líkama né sál við dvölina þar. Hann
samdi „Michael, bróðir Jerrys“, nokkrar
veigalitlar Hawaii-smásögur og hóf að
vinna að bók um stúlkuna Cherry, sem var
ættblendingur. Hann lauk henni aldrei. Nú
drakk hann mikið, til þess að flýja sorgir
sínar og getuleysi, en hvorugt tókst. Er
hann kom aftur heim til Glen Ellen, mátti
segja, að vinir hans þekktu hann naumast.
Eliza sagði, að hann væri gjörbreyttur.
Hann var orðinn feitlaginn, öklarnir bólgn-
ir, andlitið þrútið og augun dauf. Hann
var skapstyggur, kjarklaus og þjakaður.
Hann hafði tapað fótfestunni og menn sáu
hann drukkinn í Oakland og hann olli
hneykslum á almannafæri.
Skömmu eftir heimkomuna fór hann til
Piedmont, til þess að tala við Bessie, því
að nú var honum loksins orðið ljóst, að
hann hafði komið hrottalega fram og að
það var hans eigin sök, að hann hafði
misst öll tök á dætrum sínum. 1 stað
tveggja lágra skuldabréfa, sem ekki átti
að draga út næstu árin, bauð hann henni
tvöfalt á við það, sem hún hafði áður feng-
ið frá honum. Bessie þáði gjöfina.
Þessi fundur þeirra Jacks og Bessiear
var ástúðlegur. Jack sagði við hana: „Ef
þú þarft einhvern tíma á mér að halda,
þá skal ég strax koma til þín, jafnvel þótt
ég þá verði á heimsenda.“ Bessie svaraði
honum á þessa leið: „Ég býst ekki við því,
Jack, að ég þurfi á þér að halda, en ef
það skyldi koma fyrir, þá lofa ég því að
láta þig vita.“
Að Elizu slepptri, var það aðeins ein
manneskja, sem Jack elskaði og bar ótak-
markað traust til. „Nakata, þú hefir verið
hjá mér dag og nótt síðustu sex, sjö árin.
Þú hefir staðið við hlið mér í alls konar
háska. Ég gleymi því aldrei, með hve miklu
hugrekki og trúfesti þú hefir fylgt mér.
En ég gleymi heldur ekki gleðistund-
unum, er við hlógum báðir og
skemmtum okkur eins og einn mað-
ur.“
Nakata, sem yfirgaf „herra sinn“,
til þess að nema tannlækningar í
Honolulu, svaraði honum: „Þú lezt
mér í té húsnæði og fæði, þú sast
hjá mér næturlangt, þegar ég var að
dauða kominn af eitrun.
Þú eyddir þínum dýr-
mæta tíma í að kenna
mér að lesa og skrifa.
Þú lézt mig koma fram
fyrir gesti þína sem vin
þinn og son. Þú með-
höndlaðir mig eins og
ég væri sonur þinn. Og
„Ég hefi þjáðst mikið, en ég hefi líka notið lífsins
ríkulega — og það var samnarlega þess virði að lifa
því,“ sagði rithöfundurinn frægi skömmu áður en lífið
varð honum svo óbærilegt, að hann réði sig af dögum.
— Hér fer á eftir síðasti þáttur ævisögu Jacks London
EFTIR IRVING STONE.
það er hjartagæzku þinni að þakka, að
svona samband var á milli okkar.“
Og þannig varð þessi japanski þjónn
Jacks London eini sonur hans, en hann bar
ósvikna sonarást í brjósti til Jacks. Þegar
Eliza sagði: „Jack, þú ert einmanalegasti
Fram á síðustu stund annaðist Eliza Shepard um búgarð síns ástfólgna
bróður. Kvöldið áður en hann dó röbbuðu þau saman um margt, sem
gera átti á næstunni. Morguninn eftir var hún vakin með þeim boð-
skap, að Jack London lægi meðvitundarlaus í rúmi sínu.
maðurinn í heiminum. Þú hefir aldrei not-
ið neins af því, sem þú þráðir mest,“ þá
svaraði hann: „Hvernig í dauðanum hef-
irðu komizt að þessu?“
Jack hafði alltaf haldið því fram, að
hann vildi lifa stuttu en hamingjusömu
lífi. Hann vildi vera leiftrandi
stjarna á himni samtíðar sinn-
ar og óskaði þess heitt, að hugs-
anir sínar fengju rúm í hvers
manns hjarta. Hann vildi bregða
frá sér skærri birtu og loga
alveg upp, áður en dauðinn
sækti hann, meðan hann ætti
eyri til og hugsjónir, sem
hann var ekki búinn að fram-
kvæma. Jack og George Ster-
ling höfðu alla tíð verið ásáttir
um, að þeir ætluðu aldrei að verða
hrumir. Þegar dagsverki þeirra
væri lokið og líf þeirra f jaraði út, þá ætl-
uðu þeir að hverfa af sjónarsviðinu.
En Jack London átti margt eftir óskrif-
að, sem hann ætlaði sér að ljúka við, þar
á meðal var skáldsaga um Krist, sjálfs-
ævisaga með heitinu „Sjómaður á hest-
baki“ og skáldsagan „Fyrir örófi alda“, er
átti að gerast á þeim tímum, þegar jarð-
hnötturinn kólnaði. En Jack var orðinn
þreyttur um fertugt. Þegar hann horfði á
öll söguefnin, sem hann hafði skrifað nið-
ur, þá fannst honum hann vera eins og
örmagna hnefaleikamennirnir, er hann
hafði lýst — hann riðaði á fótunum, kjark-
urinn var þrotinn, hann varð að víkja fyrir
því, sem hann svo oft hafði nefnt „hina
ódrepandi og ósigrandi æsku, þeirri æsku,
sem hlaut að fá vilja sínum framgengt og
aldrei mundi deyja.“
Það olli honum mikillar undrunar, hve
oft menn urðu frægir fyrir smámuni.
Gagnrýnendumir sögðu, að hann skorti
andagift. Hann valdi sér í rauninni verk-
efni á tvennan hátt. Á öðru leitinu voru
efnin, sem bárust honum fyrirhafnarlaust
upp í hendurnar, en á hinu leitinu var sú
hlið hlutanna, sem aðeins örfáir komu auga
á. Þegar hann var fréttaritari í rússnesk-
japanska stríðinu, kom embættismaður á
hótelið til hans og skýrði honum frá því,
að allir íbúarnir hefðu safnast saman fyrir
utan húsið 1 þeim tilgangi að fá að sjá
hann. Jack varð mjög hreykinn af því með