Vikan - 20.12.1995, Qupperneq 29

„Þaö er vor í lofti,“ eru fyrstu orö Völvunnar þegar blaöamaöur Vikunnar hefur komiö sér fyrir
gegnt henni viö gamla, virðulega eikarboröiö í stofunni. Óneitanlega sérkennileg upphafsorö meö
tilliti til þess aö þau eru sögö á þungbúnu síökvöldi í nóvember. En Völvan útskýrir nánar hvaö
hún á viö. „Þaö er umtalsverö uppsveifla aö eiga sér staö í íslensku efnahagslífi eftir sjö mög-
ur á. Ár mikilla fórna,“ segir hún.
Dimmt er í herberginu. Lýsingin kemur aöeins frá skrautlegum standlampa og fimm
kertum á boröinu fyrir framan okkur. Hin aldna kona virðist enn ábúöarmeiri viö þessar
aðstæður. Hún talar hægt og hún talar lágt.
En þaö er þess viröi aö hlusta vel eftir hverju oröi því þaö er ótrúlegt hve sannspá
hún hefur reynst á umliönum árum. Enda hefur hróöur hennar borist langt út fyrir
landsteinana.
Völvan gerir oft drykklangt
hlé á máli sinu og þá er ekkert
annaö fyrir blaöamanninn aö
gera en aö sitja og bíöa átekta.
Völvan vill ekki láta trufla sig á
meöan hún horfir í kertalogana.
Spurningum Vikunnar haföi áð-
ur verið komiö á framfæri viö
hana og nu vill hún ráöa ferö-
Inni.
„Ég vil minna á það sem
sagan kennir okkur um sjö
góöæri og sjö mögur ár.
Okkur íslendingum hættir
svo til aö vera fljótir aö
gleyma. Prátt fyrir þaö
langa og erfiöa tímabil
efnahagsþrenginga,
sem þjóðin hefur verið
aö ganga i gegnum, sýn-
ist mér landsmenn eiga eftir
aö taka upp hætti nýrikra
strax og þeir fá nasaþefinn af
komandi hagsæld. Þaö er svo
aö sjá sem erfiöleikarnir ætli
ekkert aö kenna okkur. Paö á að
„taka út fyrirfram," sýnist mér.“
Hjá blaöamanni vaknar sú
spurning hvort Völvan hafi séö
fyrir þá skyndilegu efnahags-
lægö sem þjóöin mætti 1988.
Strax og komiö var á ritstjórnar-
skrifstofur Vikunnar aö lokinni
heimsókninni til Völvunnar var
þvi flett upp. Og viti menn; þar
hófst spáin á þessum oröum:
„Nú er ad renna upp hjá okk-
ur íslendingum sá timi, sem
engan vormann okkar frá lyö-
veldislímanum heföi öraö fyrir,
tími uppgjörs og skuldaskila. “
En aftur til fundar okkar viö
Völvuna vegna atburöa kom-
andi árs!
HÖFUM EKKERT LÆRT
„Friöur á vinnumarkaði hef-
ur aö mestu náöst i ársbyrjun.
Mestu skiptir þar festa stjórn-
valda í samningaviöræðum.
Vissulega er þaö forystu-
mönnum þjóöarinnar fjötur
um fót aö hafa fengiö veruleg-
ar launahækkanir á síöast-
liönu hausti en þaö á eftir aö
renna upp fyrir þorra þjóöar-
innar aö i raun er „láglauna-
stétt“ viö stjórnvölinn á þjóö-
arskútunni. Peir, sem stjórna
umsvifamesta rekstri lands-
ins, sjálfu þjóöarbúinu, eru
allir miklu lægra launaöir en
ráöamenn í öörum viðamikl-
um rekstri á þessu landi. Þeir
eiga eftir aö veröa háværari
sem vilja gera þá kröfu aö
þingmönnum verði fækkað
og þeim borguö laun sem
eru samkeppnisfær viö for-
stjóralaun. Pannig megi fá í
framboö fólk sem er vandan-
um fyllilega vaxiö. Paö, sem
okkur vantar í dag á þingi,
eru menn sem hafa fengiö aö
kynnast atvinnurekstri af
eigin raun. íslenska þjóðin er
fámenn, henni má likja viö
stóra fjölskyldu eöa stórt
húsfélag sem þekkir muninn
á plús og mínus. Peir, sem
stjórna, veröa aö kunna þá
kúnst aö láta enda ná saman.
GJALDÞROT í RÉNUN
Viö þurfum aö geta nýtt
okkur þá hagsæld, sem viö
tekur, og um leið aö sýna þá
skynsemi aö safna til mögru
áranna. Oröiö „gróöa“ má
ekki lengur flokka sem eitt af
„Ijótu" oröunum. Paö, sem
geröi þaö að verkum aö efna-
hagslægöin haföi alvarlegar
afleiöingar fyrir hundruö, eöa
eigum viö aö segja þúsundir,
islenskra heimila, var þaö aö
íslenskum fyrirtækjum var
refsaö fyrir aö safna í sjóöi. í
staöinn fyrir aö þau ættu sjóöi
til aö ganga aö í þrengingum
áttu þau illseljanlega stein-
steypu í miklu magni. Henni
veröur trauöla í launaumslög-
in komiö og vart leggja laun-
þegar hana sér til munns.“
Völvan segist sjá vaxandi
skilning á þessum atriöum og
segir aö gjaldþrotahrina sú,
sem íslenska þjóöin hefur
upplifaö á siöustu árum, eigi
ekki eftir aö endurtaka sig i
nánustu framtíö.
„Breyttir stjórnarhættir ganga
ekki andskotalaust fyrir sig, því
máttu trúa," segir Völvan, „en
viö munum líta nýja tíma fyrr en
varir. Öllum til góðs."
Völvan veröur á köflum fjar-
ræn er hún talar og jafnvel full
langorö þegar hún útskýrir
mál sitt tyrir blaöamanni likt
og hann væri kominn langt aö
og sjálfur ekki kunnugur is-
lensku þjóöfélagi. Þaö, sem
<
o
<;
cz
Cn
£
12. TBL. I995 VIKAN 29
UÓSM.: GUNNAR GUNNARSSON/FÖRÐUN: SIGURLÍN GRÉTARSDÓTTIR