Vikan - 17.09.1998, Blaðsíða 46

ÞORSTEINN NJÁLSSON
HEIMILISLÆKNIR
Sjálfsvíg eða hótanir um
sjálfsvíg eru alvarleg
mál sem við heilbrigð-
isstarfsfólk fáum alltaf reglu-
lega inn á okkar borð. Þessi
mál reynast okkur erfið til-
finningalega en það er létt-
vægt miðað við líðan þeirra,
aðstandenda og vina sem
skildir hafa verið eftir. Það er
ekki aðeins hefðbundið heil-
brigðisstarfsfólk sem fær til
sín einstaklinga í sjálfsvígs-
hættu heldur líka þeir sem
stunda annars konar og sam-
hliða lækningar. Oft virðist
tilviljun ráða því hvort leitað
er hjálpar en það gerist oftar
46
ef maður gefur sér tíma til að
hlusta og spyrja eftir líðan
með þeirri athygli sem þarf.
Sjálfsvíg getur verið afleið-
ing af stundarreiði eða bræði,
deilum foreldra og unga
fólksins á heimilinu, deilum
maka, höfnun innan fjöl-
skyldu, vinahóps eða á vinnu-
stað. Hve oft skyldum við
ekki geta verið undanlátsam-
ari og athugulli um líðan okk-
ar nánustu? Hversu oft gæt-
um við ekki gefið öðrum ein-
staklingi eða barninu okkar
meira rými? Hversu oft vild-
um við ekki geta haldið aftur
af ótta okkar og jafnvel of-
vernd og farið að treysta ein-
staklingnum? Deilur eru oft,
þegar upp er staðið, ástæðu-
lausar og stafa svo oft af ótta
okkar um hag einstaklingsins.
Erfið samskipti á heimili
stafa oft af því að unga fólk-
inu er ekki treyst, ekki gefið
rými til að prófa sig áfram í
lífinu og reka sig á, er allt að
því múlbundið við naflastreng
fjölskyldunnar. Það er ekki
viðurkennt að við getum gert
mistök þegar við erum ung og
gerðar eru kröfur sem við vilj-
um ekki framfylgja.
Eg hef átt mörg samtölin um
dagana þar sem ég er ein-
göngu í því hlutverki að fá
ungt fólk og foreldra þess til
að hlusta hvert á annað og
virða skoðanir hver annars.
Þegar það tekst er ótrúlegt
hve samskiptaerfiðleikar gufa
fljótt upp.
Foreldrar, sýnið börnum
ykkar að þið treystið þeim og
séuð tilbúnir að umgangast
þau sem vini og jafningja.
Finnið hve miklu léttar það er
að gera sér grein fyrir því að
þau lifa sínu eigin lífi, þau
bera ábyrgð á því og þið eruð
þarna til að styðja þau og
styrkja; öryggið þeirra!
Unga fólk, gefið foreldrum
ykkar tækifæri! Þeir eru ekki
eins slæmir og þið haldið,
þeim þykir einfaldlega svo
vænt um ykkur að þeir eru
óttaslegnir og vilja helst lifa
lífinu fyrir ykkur.
Sjálfsvíg er oft og iðulega
skyndiákvörðun, eina lausnin
í huga margra, en það er mis-
skilningur. Sár þeirra sem eft-
ir sitja eru óbætanleg. Og
hver segir að vandamálum
þínum sé lokið þó þú fremjir
sjálfsvíg? Miðlar halda því
fram að þú haldir áfram að
glíma við vandamálið hinum
megin. Er þá ekki best að
leysa það hérna megin?
Ef þér líður illa og finnst
enginn skilja þig, leitaðu þá
hjálpar, ekki einangra þig,
leitaðu til vinar, ættingja sem
þú treystir, heimilislæknis eða
annarra heilbrigðisstarfs-
manna sem þú hefur aðgang
að, hefðbundinna sem ann-
arra, hringdu í Vinalínuna, s:
800 6464, eða leitaðu í Rauða-
krosshúsið sem opið er ung-
lingum allan sólarhringinn að
Tjarnargötu 35, s: 800 5151.
Þorsteinn