Vikan - 23.05.2000, Blaðsíða 14

Tfl að halda heilsu er góð hvíld nauðsynleg. Svefninn er
að hví leyti ein stærsta gjöf sem manninum er gefin og
harf engan að undra bótt andvökunætur séu mannfólk-
inu erfiðar. Þeir sem hiást af viðvarandi svefnleysi hrá
orðið fátt meira en góðan, samfelldan nætursvefn. Vís-
índamenn hafa eytt löngum tíma í að rannsaka svefn-
inn og hvað gerist í líkamanum meðan við sofum.
Heilinn sendir út
skilaboð um að nú
sé kominn tími til að
hvílast með því að
losa taugaboðefnið melatónín út
í blóðið. Meðan við svífum hægt
inn í svefninn á sér stað nokkurs
konar ofskynjanatímabil sem
varir stutt og því fylgja oft
krampakenndar hreyfingar út-
lima eða sú tilfinning að menn
séu að detta. Þetta á sér stað á
meðan taugakerfið er að aðlag-
ast fullkomnu slökunarástandi
líkamans sem er á mörkum
svefns og vöku. Þegar svefninn
færist yfir hefst fyrsta stig af fimm
sem líkaminn gengur í gegnum
meðan maðurinn sefur. Hvert
stig varir í um það bil níutíu mín-
útur og fjögur þeirra eru hvert
öðru dýpra en hið fimmta er svo-
kallað remstig, þá er líkaminn að
losa svefninn, því fylgja hraðar
hreyfingar augnanna og fólk fer
að dreyma.
Meðan fólk sefur hægir á heila-
bylgjum, blóðþrýstingur lækkar,
öndun verður hægari, hjartslátt-
urinn hægist og sömuleiðis dreg-
ur úr framleiðslu á þvagi. Þurfi
fólk að fara oftar en einu sinni á
klósettið yfir nóttina er það
merki þess að svefninn sé óreglu-
legur því líkamsstarfsemin á að
vera það hæg að slíks gerist ekki
þörf. Að missa svefn í langan
tíma getur haft varanleg áhrif á
heilsu manna. Svefnleysi eykur
streitu og kvíða. Hjartaáföll og
heilablóðföll eru um það bil
þrisvar sinnum algengari hjá
fólki sem þjáist af svefntruflun-
um en hinum. Einnig er talið að
14 Vikan
\