Vikan - 23.05.2000, Side 38

Texti: Jóhanna Harðardóttir
Garðupinn á
svölunum
Blómapottar taka sig best út í þyrpingum.
Skjólið
Skjólið hefur einna mest að
segja til að gera svalir (og ver-
andir) skemmtilegar. Hand-
riðið eitt og sér er sjaldnast
nóg, oftast þarf að skýla með
annaðhvort léttum skjólvegg
eða dúk fyrir sterkustu vind-
áttum. A veröndum er auð-
vitað hægt að setja plöntur
sem mynda skjól, en á með-
an þær eru að vaxa má tjalda
fyrir með dúk.
Það öarf ekki að eiga stóra garða til að njóta útiuerunnar á
góðuiðrisdögum á sumrin. Það er nóg að eiga góðar sualir
eða uerönd. Þuí miður er bað allt of algengt að sualir séu illa
nýttar og engum til gagns eða gleði, en bá er ástæðan oft
sú að ekkert hefur uerið gert til að gera sualirnar aðlaðandi.
Sualir eru nefnilega sialdnast skemmtilegar eins og hær
koma úr höndum hess sem byggír húsið. Það gildir hið
sama með sualír og uerandir og ibúðina sjálfa, hað harf að
setia sinn persónulega suip á hær til að gera bær fallegar
og uistlegar. Auðuitað er líka misjafnt huersu heppilegar hær
eru sem útiuistarsuæði, bað fer eftir buí í huaða átt hær
snúa, huersu mikið skjól er á heim og huersu rúmgóðar bær
eru. Suðursualir á skjólsælum stað og har sem gólfpláss er
nóg eru auðuitað ákjósanlegasti kosturinn, en hað segir alls
ekki að aðrar sualir geti ekki orðið dásamlegur staður til að
njóta útiueru ef uel er skipulagt.
Það þarf að vera hægt að
setjast niður á svölunum og
margir vilja hafa pláss til að
geta grillað. Það þarf að
hugsa fyrir þessu tvennu áður
en farið er að ákveða hvar á
að koma plöntum fyrir, sér-
staklega ef þær eiga að vera
fyrirferðarmiklar.
Grillið þarf að vera þar sem
hægt er að komast að því á
þrjá vegu og helst þarf að vera
pláss fyrir fráleggsborð líka.
Það er ekki endilega gott að
setplássið sé á sama stað, en
það gerir heldur ekkert til
þótt svo sé því það tekur yf-
irleitt ekki langan tíma að
grilla.
Plönturnar
Plönturnar eru það sem
mestu máli skiptir fyrir utan
skjólið. Gróðurinn gefur hlý-
leikann á svalirnar og það
skiptir miklu máli að hann sé
þægilegur að hirða og beri
ekki svalirnar ofurliði.
Best er að hafa gróðurinn
á svölunum í kössum og pott-
um. Kassa og potta undir
gróðurinn má fá víða og það
er auðvitað skemmtilegast að
sami stíllinn sé yfir þeim öll-
um til að skapa fallegri heild-
armynd á þessu litla svæði.
Smávaxin tré og runnar
koma vel til greina á svalirn-
ar og þar má til dæmis nefna
ýmiss konar kvisti (birkikvist,
reynikvist, dögglingskvist),
rósarunna (athugið að þeir
geta stungið) og skriðula
runna (loðvíði, grávíði). Það
er jafnvel hægt að hafa birki
í kössum á svölunum, það gef-
ur gott skjól og þrífst ágætlega
meðan það er ekki of stórt og
síðar má planta því í lóðina.
Leitið til fagmanna þegar þið
veljið plöntur á svalirnar og
segið þeim hvernig háttar til
(í hvaða átt svalirnar snúa og
hver sé stærð þeirra).
Það er næstum því nauð-
synlegt að hafa einnig blóm-
strandi plöntur á svölunum
og hinar sígildu stjúpur og
morgunfrúr eru auðvitað
ljómandi fallegar til þess
arna. Ymsar fleiri tegundir
koma einnig vel til greina og
verður þá að minnast á pel-
argónínuna sem er mjög dug-
leg að blómstra og er einkar
falleg á svölum auk margra
tegunda hengiplantna sem
fara vel í pottum.
Þegar valinn er staður fyr-
ir plönturnar verður að hugsa
fyrir því að þær séu ekki í
gangveginum. Sumir vilja
hengja plöntur á veggi sval-
anna eða handrið og það get-
ur komið mjög vel út. Eini
vandinn er sá að stundum vill
vera lítið skjól á handriðinu
og þá þarf að gæta þess að
festa pottana vel og sj á til þess
að ekki ofþorni í þeim.
38
Vikan