Menntamál - 01.12.1966, Side 44
250
MENNTAMAL
eða „Stjórnmálafélög æskufólks“ valda óhjákvæmilega geð-
sveiflum hjá mörgum nemanda. Honum verður í mun að
koma fram skoðunum sínum; hann grípur til geðlægra
orða; hann tekur upp í sig, fullyrðir drjúgum. Byrjendum
er því að gagni að geta stuðzt við eitthvert það form eða
snið, er veiti þeim nægilegt aðhald, krefst aga. Þess ber þó
gæta, að slíkt form er aðeins til stuðnings, eins konar stafur
eða hækja, sem gagnleg er gönguóvönum, en gönguvanir
þarfnast síður eða ekki.
Það form hugleiðingar, sem ég tel æskilegt að fylgt sé
eftir föngum í gagnfræðaskólum, má greina í fimm aðskilj-
anlega þætti. Er þá fyrst að nefna inngang. Hann skyldi
vera stuttur og gagnorður og gefa til kynna efni ritgerðar-
innar. Oft má koma með tilvitnun, spurningu eða jafnvel
upphrópun til þess að vekja þegar áhuga lesandans. Hugs-
um okkur, að ritgerðarefni sé Gönguferðir. Inngang þeirr-
ar ritgerðar mætti hefja með spurningu: Hvers vegna iðka
menn gönguferðir? ívitnun mætti þá fylgja: „Gefið mér
heiðbláan himin yfir höfuð og græna jörð undir fætur,
bugðóttan veg og þriggja tíma göngu fyrir mat — og þá
get ég farið að hugsa!“ — er haft eftir skáldi. Þá gæti komið
athugasemd: Ekki fara þó allir í gönguferðir til þess að
geta betur liugsað á eftir. Má þá spyrja: Hvaða ástæður
aðrar er að finna?
Inngangur sem þessi hefur tvenns konar tilgang: Hann
kynnir efnið og vekur áhuga lesandans á framhaldinu.
Spurningar eru vel l'allnar til hins síðarnefnda, og er því
oft hentugt að Ijúka inngangi hugleiðingar með spurn-
ingu.
Annan hluta hugleiðingar mætti nefna hið fyrra viðhorf.
Hér setur ritgerðarhiifundur fram skýrum orðum sérstakt
viðhorf til viðfangsefnisins. Annar hluti ritgerðarinnar um
Gönguferðir gæti t. d. hafizt á því að ræða nánar jrað við-
horf, sem fram kom í tilvitnun í orð skálds í inngangi, að
gönguferðir séu einkum gagnlegar til að örva hugann.