Menntamál - 01.12.1966, Síða 88
294
MENNTAMAL
horft er um öxl, verður ekki komizt hjá þeirri staðreynd,
að allt, sem áunnizt hefur, er nú orðið eins sjálfsagt og
uppfylltar óskir yfirleitt. Þó er það frumkvæði Lúðvígs mest
að þakka, að kennsla í smíði, vefnaði, handavinnu kvenna,
teikningu og málun stendur nú í miklum blóma í nær öll-
um skólum fandsins. Hann hefur manna fyrstur sýnt fram
á það, að hér var mikið verkefni fyrir höndum. Hann hefur
skapað traustan grundvöll fyrir kennaramenntun í þeim
greinum. Að sjálfsögðu undir óhagstæðustu kringumstæð-
um sem hugsanlegar eru, að sjálfsögðu á tímabili, þar sem
hið opinbera gat aðeins veitt honum lítinn stuðning til
slíkra hluta. Annars hefði Lúðvíg ekki verið Lúðvíg. Þar
að auki var hann hvorki listamaður né smiður; þeim mun
meira kemur hann mönnum á óvart með því, sem hann get-
ur hrundið í framkvæmd. Þannig skapar Iiann tæki og
stofnanir svo að segja úr engu, oftast með mikilli persónu-
legri fórn.
Það verður að viðurkenna, að Lúðvíg var slæmur „kapi-
talisti“, sem ekki var ætíð aufúsugestur bankastjóranna. En
oftast létu þeir þó tilleiðast að veita honum aðstoð, því
að málstaður hans var jafnan góður.
Lúðvíg var maður göfuglyndur. Ekki get ég sýnt það
betur en með eftirfarandi dæmi: Einu sinni lýsti ég fyrir
nemendum mínum mynd eftir Memling, þar sem liinn
heilagi Marteinn sker í tvennt kápu sína með sverði og
réttir beiningamanni annan helminginn. Þá kvað við rödd
eins nemanda: „Þarna sér maður að þetta var ekki íslenzk-
ur höfðingi." Þegar ég spurði hvatlega: „Af hverju ekki?“
var mér svarað: „Sá hefði látið hann hafa flíkina alla.“
Þetta hefði getað átt við Lúðvíg. Hann gaf „flíkina alla“,
hlífði sér ekki, þegar um var að ræða að hjálpa bágstöddum.
Meir að segja gerði hann það með karlmennsku og kímni.
Það var þetta einstæða sambland af dirfsku og húmor,
sem bjargaði Lúðvíg oftast úr erfiðum, jafnvel hættulegurn
aðstæðum. Þannig var það árið 1939, er hann endurheimti