Bjarmi - 15.06.1921, Blaðsíða 3

B J A R M I
107
hefir litist á, þegar honutn var sýnd-
ur slíkur »sómi«.
Gestrisni var mikil og fólkið vin-
gjarnlegt við ókunnuga, en munaðar-
laus börn og gamalmenni sættu verstu
meðferð.
Þegar skipin voru nj'komin til
Góðvonar, hópuðust þangað Skræl-
ingjar úr ýmsum áttum til vöru-
skifta, en er Norðmenn tóku að reisa
hús, hurfu Skrælingjar á brott og urðu
hræddir við nýlendumenn.
Það lá við að Hans Egede misti
kjarkinn, er hann sá hve erfitt var
að boða þessum flökkumanna-lýð
kristindóm, en konan hans hug-
hreysli hann þá, sem oftar.
Með trúartrausti og einbeittum vilja
tók hann brátt til starfa. Munaðar-
laus grænlensk börn, sem hann tók
til fósturs, urðu »kennarar« hans í
grænlensku. Traust vann hann sjer
með lipurð og sanngirni í öllum við-
skiftum við Eskimóa, og var þó ekki
jafnan hægt um vik, því að honum
var falin yfirstjórn verslunar og veiða
nýlendumanna, og þeir voru sumir
ribbaldar. — Hann bað t. d. einu
sinni um að senda vel kristið fólk
til Grænlands, og þegar engir fengust
til þeirrar farar með góðu, Ijet Dana-
stjórn fara með hóp af föngum, sem
dæmdir höfðu verið til fangelsisvistar
æfilangt; voru teknir jafn margir
karlar og konur úr fangelsum, drifnir
i hjónaband i flýti, og siglt svo með
þá til Grænlands »til að kenna Skræl-
ingjum góða siðu«ll
Fyrsta árið var erfitt, hvalveið-
arnar gengu illa, vistir eyddust, ekk-
ert skip kom, og nýlendumenn af-
sögðu að dvelja annan vetur í Græn-
landi..— Hans Egede sjálfur var far-
inn að hugsa lil heimferðar. Kona
hans ein kvaðst jafn sannfærð um
°g fyr, að Guð hefði sent þau til
Grænlands, og að hann mundi vel
fyrir sjá. — Loks kom skip frá
Björgvin með vistir seinni hluta sum-
ars, og varð þá ekkert af brottför-
inni. Ári síðar fjekk hann aðstoðar-
mann, Top að nafni, og nú voru
drengir hans, Páll og Niels, orðnir
svo færir f grænlensku, að þeir gátu
kent foreldrum sínum. — í ársbyrjun
1725 hjelt H. Egede fyrstu prjedikun
sína á grænlensku, en hún var löng
og málið slæmt, svo að »söfnuðurinn
kvaddi og fór« áður en henni var
lokið.
Hans Egede var eðlilega barn sam-
tíðar sinnar, rjelltrúnaðar tímabilsins;
hugði hann að aðalatriðið væri, að
frœða heiðingjana vel um öll grund-
vallaratriði kristindómsins, en aftur-
hvarfsprjedikun sat á hakanum, og
voru það því eingöngu fósturbörn
hans, sem hann fjekk að skíra fyrstu
árin. Ötull og ósjerhlífinn var liann
til ferðalaga, frekar en nokkur græn-
lenskur prestur er á vorum dögum;
þeir ferðast eingöngu á sumrin, eða
á hundasleðum á góðum ís á vetr-
um; en hann fór í langar vetrarferð-
ir á opnum bát, enda var hann
margoft í lífshættu, og varð að gista
í kofum heiðingja, holdvotur í hempu
sinni, því það var siður hans, að
vera jafnan hempuklæddur á öllum
ferðalögum, »lil að vekja virðingu
Skrælingja«. — Særingamenn ofsótlu
hann, kendu honum um öll slys og
allan ribbaldaskap annara nýlendu-
manna, og sátu stundum um líf hans.
Versnaði það um allan helming, er
fangarnir komu (árið 1728), enda
þótt hermenn væru sendir með þeim
til gæslu.
Verslunarfjelagið gafst upp, svo að
Danastjórn varð að sjá um alt sam-
an. En þegar Friðrik IV. dó (1730),
vildi stjórnin elikert fje leggja til. Sú
fregn kom sumarið eftir til Græn-
lands, en H. Egede. kvaðst samt verða