Bjarmi - 15.06.1921, Blaðsíða 13

B J ARMI
117
Prestar á þingi.
Fyrrum voru prestar fjölmennir á
þingi. Skal þar fyrst fræga telja þá
prófastana síra Halldór Jónsson á
Hofi og síra Hannes Stephensen á
Ytra-Hólmi. Þá skal og af liandahófi
tilnefna þá síra Eirík Kúld í Stykk-
ishólmi, síra Guðmund Einarsson á
Kvennabrekku, síra Þórarinn og síra
Jens presta í Görðum, síra Arnljót á
Sauðanesi, síra Jakob á Sauðafeili,
síra Sigurð Gunnarsson eldra, á Hall-
ormsstað, síra Jón sagnfr. Jónsson
á Stafafelli, sira Svein í Ásum, síra
Þorkel á Reynivöllum, síra ísleif i
Arnarbæli, sira Eirík á Stað í Hrúla-
firði, síra Einar á Desjarmýri, síra
Benedikt í Múla o. fl. Af núlifandi
prestum sira Eirík prófessor Briem,
forseta sameinaðs þings, sira Magnús
á Gilsbakka, forseta neðri deildar,
síra Pál í Vatnsfirði, sira Sigurð í
Flatey, síra Hálfdán á Sauðárkróki,
síra Einar á Hofi, síra Björn á
Dvergasteini, síra Sigurð Gunnarsson,
síra Ólaf fríkirkjupresi, síra Eggert
Pálsson og síra Kristinn á Útskálum,
forseta sam. þings. Yfirleitt má segja
um alla þessa presta, að þeir hafi
setið á þingi sjer til sóma og ælt-
jörð sinni til gagns og heilla í mörg-
um greinum. En á síðari árum hefir
prestum stórum fækkað á þingi, og
loks var svo komið á þinginu i fyrra,
að þar álti einungis sæti af öllum
preslum landsins, hinn málsnjalli
Vigurklerkur, þangað til nú, að hinn
ungi og efnilegi dócent síra Magnús
Jónsson bættist við og má vænta
góðs af þeim hæfileikamanni, ef lion-
uin auðnast að sitja þar til lengdar,
sem óskandi væri.
Margir tala um, að þinginu bafi
hnignað i seinni tið, mörg máttlaus
flokksbrot, valdagræðgi, bitlingasýki,
virðingarleysi. Veldur þar um stefna
eða rás tímans. Mörgu því gamla og
góða er varpað fyrir borð, en sumir
nýir siðir, verri þeim fyrri, teknir
upp. Nokkuð kann og lijer um að
valda val þingmannanna. Jeg er í
engum efa um, að það er skaði fyr-
ir þjóðina, að hafna preslum á þing.
Enn í dag eru flestir prestar búsettir
í sveit og þó launakjör þeirra hafi
nokkuð verið bælt með hinum nýju
launakjörum, er svo enn sem fyr,
að prestar líða og verða að líða, —
einir af öllum embættismönnum lands-
ins — súrt og sælt með alþýðunni,
og afkonia prests er enn að mestu
undir því komin, livernig búskapur-
inn gengur. Þeir að nokkru leyti sem
mentaðir bændur.
Því miður er ekki hægt að segja
hið sama um nærri alla bændur, er
í seinni tíð hafa setið á þingi, sem
um þá presta er á þingi liafa verið,
enda ekki við því að búast, þegar
þess er gælt, hve miklu lærðari prest-
ar eru og þess vegna viðsýnni og því
miklu betri hæfileikum búnir á mörg-
um sviðum. Það væri því engum efa
undir orpið að það væri mikill ávinn-
ingur fyrir þing og þjóð, að fækka
bændum en fjölga prestum á þingi,
þó jeg tali hjer líklega ekki það, sem
»fjö!dinn« vill heyra eða játa, og jeg
búist heldur ekki við, að sú breyting
verði nú sem stendur, þar sem presta-
stjettin hefir verið látlausu lasli og
níði borin af mörgum skáldum þessa
lands, og mýmörgum öðrum, er í
þeirra fótspor haía fetað bæði í ræðu
og riti. Nálega liver skáldsaga fór
niðrandi orðum um prest, þó þetta
sje reyndar heldur að minka í allra
síðustu tíð. Við þessu hafa prestar
almenl þagað, sem lömb til slátrun-
| ar leidd, eða ekki viljað virða þetta