Bjarmi

Volume

Bjarmi - 01.12.1995, Page 8

Bjarmi - 01.12.1995, Page 8
AÐALGREIN huga þess er ekkert endanlegt. Það sem hefur djúp- stæðust áhrif á barnið er viðbrögð hinna fullorðnu. Þegar það sér hina fullorðnu gráta og syrgja þá skynjar það að til eru aðstæður sem þeir stóru ráða ekki við. Með börnum er vart um venjulegt sorgar- ferli að ræða. Það finnur söknuðinn eftir því sem tíminn líður, vegna þess að það reiknaði alltaf með að hinn dáni kæmi aftur. Sorg barnsins getur oft birst sem reiði og árásargirni, vegna þess að reiði og árásargirni er varnarviðbrögð hins vanmegna og varnalausa. Þegar dauðinn heggur nærri barninu þá vakna margar spurningar með aðstandendum þess. Hvað á að segja því? Á að taka það með í kistulagningu, jarðar- för o.s.frv.? Ung einstæð móðir missir föður sinn. Litla þriggja ára barnið hennar hefur misst afa sem hún var nátengd. Spurningin lét ekki á sér standa: Hvað á ég að segja henni? Á ég að segja að Guð hafi tekið afa til sín? Hefurðu talað við hana uni Guð? Hefurðu beðið kvöldbæn með henni? Nei, aldrei. Þá skaltu ekki tala um að Guð hafi tekið afa til sín. Það var ekki Guð sem tók afa. Það var dauðinn. Barnið má ekki heyra um Guð í fyrsta sinn í tengslum við sára reynslu, harm og sorg, fá þá mynd af Guði að hann sé hrammur dauðans. En barnið finnur öryggi í því að afi sé nú hjá Guði og englunum hans, og þar líður honum vel. Þú segir barninu að afi hafi verið veikur og dáið og hann sé nú hjá Guði. Barnið spyr hvað verði nú um afa og þú segir því frá kistunni, þar sem afi liggur á fallegum kodda undir hvítri sæng. Það er að segja, gamli, þreytti líkaminn hans, gamli líkaminn, sem hann gat ekki notað lengur. Manstu eftir litlu Pað er ekki satt að það sé tilgangur með öllu. Sumt er tilgangslaust. En barnið spyr vegna þess að grundvallaröryggi þess er ógnað, grundvöllurinn er skekinn. Og það þarfnast þess svars sem styrkirþann grundvöll á ný. peysunni þinni, sem þú ert vaxin upp úr? Þú getur ekki notað hana lengur. Afi hefur ekki not fyrir þreytta líkamann sinn nú. En sálin hans afa lifir. Sálin hans afa er hjá Guði og þar líður afa vel. Og svo skuluð þið kveikja á kerti og biðja bæn, þakka fyrir hann afa og fara með Faðir vor. Með því ertu að byggja upp traust barnsins gagnvart hinu óttalega og ógnvænlega. Takið börnin með í athafn- irnar, og leyfið þeim að kveðja ef þið treystið þeim og ykkur til þess að hafa þau með. Börnin eru opin fyrir ritúali og þau finna styrk í samfélaginu, eins og við sem eldri erum. Þau finna og skynja að jarðar- förin er hátíð þar sem öll fjölskyldan og vinahópurinn stendur saman. Það er mikil- vægt. En umfram allt, leyfið börnunum að finna að lífið er í föstum skorðum, að grund- velli lífsins er ekki raskað þrátt fyrir dauðsfallið, þrátt fyrir þetta hörmulega. Ab styrkja trúna Það gildir hið sama um barnið í sorg þess og sérhvern þann sem hryggð og þjáning slær, það sem máli skiptir er að styrkja trúna en ekki að gefa svör. Við eigum að styrkja trú þess sem þjáist svo hann megni að bera byrði sína, vonin vakni og hann finni návist Guðs. Það eru engar auðveldar leiðir til þess og ekkert í mannlegu valdi getur gefið trú. Og þó, þau svör seni við gefum og það hvernig við gefum þau og komum fram við hinn þjáða getur haft djúpstæð áhrif á trú hans. Til dæmis ef við viljum bera vitni um þann Guð sem heyrir óp hins þjáða og sér tár hins sorgmædda þá er fyrsta skilyrðið að hlusta á kveinin án þess að hlaupa frá með því að gefa útskýringar eða frómar klissjur, eða beinlínis að þagga niður í spurning- unum. Það sem huggar er umfram allt kærleikurinn. Og Guð er kærleikur. Það er brýnt að halda opnum vegi bænarinnar milli þess þjáða og Guðs. Barnið spyr: Hvers vegna lét Guð slysið verða? Okkar er ekki að gefa útskýringar. Slysið, þjáningin, dauðinn, allt er þetta leyndardómur. Spurningarnar eru ótal margar. Og þungar. Það er ekki satt að það sé til- gangur með öllu. Sumt er tilgangslaust. En barnið spyr vegna þess að grundvallaröryggi þess er ógnað,

x

Bjarmi

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Bjarmi
https://timarit.is/publication/379

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.