Bjarmi - 01.12.1995, Blaðsíða 21

UM VÍÐA VERÖLD
Ágústus var snjall stjórnandi. Smám saman
byggði hann upp og endurbætti stjómkerfi keisara-
dæmisins og tókst svo vel til að það stóð í megin-
atriðum í nokkrar aldir. Þá bætti hann samgöngur,
lét mæla alla vegi og setja mílusteina. Hann efldi
herinn til að styrkja varnir ríkisins og lagði jafn-
framt undir sig ný landsvæði, einkum í Evrópu. Á
hans dögum hófst það sem kallað hefur verið „hinn
rómverski friður" (Pax Romana) og stóð í urn 200
ár. Þar er fyrst og femst átt við innanlandsfrið því
Rómverjar áttu oft í útistöðum við nágrannaþjóðir.
Allt þetta efldi samskipti í rómverska heimsveldinu
og verslun og viðskipti blómstruðu. Þannig opnuð-
ust m.a. leiðir fyrir ýmiss konar hugmynda- og
trúarstrauma og úr varð veruleg trúarbragðablanda
og jafnvel upplausn í trúarlegum og heimspeki-
legum efnum. En um leið var búið í haginn fyrir
hraða útbreiðslu kristindómsins umhverfis Mið-
jarðarhafið þegar á fyrstu öldunum eftir Krists burð.
Ágústus reyndi að blása lífi í gömlu, rómversku
fjölgyðistrúarbrögðin, m.a. með því að láta endur-
byggja og gera við fjölda mustera, en virðist ekki
hafa haft erindi sem erfiði.
Ágústus lést 19. ágúst árið 14 e.Kr. Þá hafði kjör-
sonur hans, Tíberíus, þegar tekið við völdum þótt
Ágústus ríkti enn að nafni til. Lúkas guðspjalla-
maður getur þess að Jóhannes skírari hafi tekið að
predika í óbyggðinni á fimmtánda stjórnarári Tíberí-
usar keisara (Lúk. 3:1-3).
Palestína var undir stjórn Rómverja frá árinu 63
f.Kr. þegar rómverski herforinginn Pompeius lagði
Jerúsalem undir sig. Á dögum Jesú lúta Gyðingar
því valdi rómverska keisarans sem skipaði yfirvöld í
landinu. Gyðingar urðu að greiða Rómverjum skatt
og í landi þeirra voru rómverskir hermenn. Þegar
Jesús fæddist var Ágústus keisari við völd eins og
Lúkas getur um í guðspjalli sínu (2:1). Það er
athyglisvert að sjá hvernig Lúkas leggur á það
áherslu að voldugasti maður veraldar, keisari „allrar
heimsbyggðarinnar", verður þjónn áætlana Guðs.
Hann verður verkfæri við uppfyllingu loforða Guðs
urn að senda mönnunum frelsara. Drengurinn i
jötunni í Betlehem og valdhafinn í Rónt verða
andstæðurnar miklu. En sá þeirra sem virðist van-
megnugur er í raun sá sem hefur allt vald á himni og
jörðu. Þess vegna verður hinn hátignarlegi Ágústus
keisari að lúta þeirri áætlun sent Guð hafði nteð
fæðingu sonar síns í heiminn.
BANDARIKIN:
Börnunum kennt heinici
Það færist mjög í vöxt í Bandaríkjunum að börn hljóti skólafræðslu
heirna hjá sér en ekki í opinberum skólum eða einkaskólum. Yfirvöld í
öllum ríkjum landsins eru samþykk þessari tilhögun enda hefur verið
sýnt fram á að nemendur og stúdentar, sem notið hafa heimakennslu,
spjara sig best á flestum sviðum þjóðfélagsins. Þeir njóta vinsælda t.d. í
háskólunum í Yale og Harward. Til skamms tíma hefur það verið eins
konar goðsögn að slíkir nemendur ættu erfitt með að samlagast öðrum.
Þetta þykir afsannað, hið gagnstæða sé uppi á teningnum.
Tekið er dæmi af fjölskyldu nokkurri sem hafði börn sín í skóla og
leit svo á að þau væru þar eins konar kristniboðar. En börnin þurftu að
ferðast þrjár klukkustundir rneð stætisvögnum, kennslan var léleg, áhrif
sumra kennaranna voru óæskileg og í kennslustundunum í frönsku voru
sýndarkvikmyndir um kynferðismál.
Foreldrarnir ákváðu því að taka börnin úr skólanum. Einkaskóli þótti
þeim of dýr og þau hófu að kenna þeint sjálf heima. Nú eru börnin
orðin fullorðin og komin í vinnu og sýna engin merki þess að þau hafi
borið skarðan hlut frá borði þó að þau hafi ekki gengið í venjulegan
skóla.
í erlendum blöðunt segir að heimaskóli sé orðin hreyfing þar vestra
og ekki aðeins af trúarlegum ástæðum þó að trúin skipti marga miklu
máli í þessu sambandi. Fólk úr öllum stéttum þjóðfélagsins hefur
tileinkað sér þessa kennsluhætti.
Fyrir tíu árum deildu menn unt rétt heimaskólans í Bandaríkjunum.
Nú er öldin önnur. Menntamálaráðuneytið hefur sagt að þessi kennsla
komi samfélaginu mjög til góða. Sum fylkin veita styrki til kennslunnar
vegna þess hve vel hefur til tekist. í Iowa hafa þessi börn skarað frant úr
í mörgum skólaprófum.
„Aftur til undirstöðunnar," back to the basics, er vígorð í þessari
hreyfingu. Lögð er áhersla á að iðni í námi sé eitt undirstöðuatriðið.
Börnin eiga að afla sér áþreifanlegrar þekkingar. Þá eru þau í nteira
sambandi við mannlífið að öðru leyti en venjulegir skólanemendur,
segja stuðningsmennirnir, og við foreldra sína en í því efni eigi almennu
skólarnir erfiðara um vik. Margir þeirra sem hlotið hafa kennslu í
heimaskólum eru orðnir stuðningsmenn hinnar nýju hreyfingar og henni
vex stöðugt fiskur um hrygg.
GJG lók saman.
21