Heima er bezt - 01.08.1955, Blaðsíða 20

244
Nr. 8
Heima er bezt
Pdlmi Loftsson.
eren, Fylla eða Hvidbj örnen, var
oftar bundið við bryggju í ein-
hverri verulega öruggri höfn,
heldur en við gæzlustörf á mið-
unum við strendur landsins.
Veizlur og dansleikir virtust
kempunum á þessum varðskip-
um láta betur en að velkjast hér
í misjöfnu veðri um landgrunn-
ið, og þá er duglegur og sam-
vizkusamur foringi stjórnaði
slíku skipi, var hann aldrei lengi
skipherra, enda klöguðu enskir
togaraeigendur ávallt sína nauð,
þá er svo vildi til, að danskur
orlogskapteinn gerði skyldu sína
á íslandsmiðum.
Fyrir um það bil þrjátíu árum
hóf íslenzka ríkið þáttöku sína í
landhelgisgæzlunni, og þótti þá
skipta um til hins betra. Juku
íslendingar fljótlega gæzluna frá
sinni hendi, en Danir höfðu hér
þó varðskip, unz síðari heims-
styrjöldin var skollin á. Var
gæzla þeirra seinustu árin enn-
þá meira málamyndakák en áð-
ur hafði verið, og sögðu víst
flestir farvel Franz, þegar fyrir
það tók, að stríðsskip þeirra
sæjust hér við strendurnar.
Nú eiga íslendingar sex skip,
sem gæta landhelginnar ein-
hvern tíma ársins, en eru og
notuð til ýmissa annarra starfa,
sem nauðsynleg eru, svo sem
björgunar, sjómælinga, hafrann-
sókna og flutninga í þágu vita-
málanna. Þau heita Þór, Ægir,
Óðinn, María Júlía, Sæbjörg og
Hermóður.
Forstjóri landhelgisgæzlunnar
var um langt skeið Pálmi Lofts-
son, fyrrum skipstjóri og síðan
framkvæmdastjóri Skipaútgerð-
ar ríkisins. Hann var vinsæll af
þjóðinni og vel virtur og vann
mikið starf og margþætt. Fyrir
nokkrum árum var forsjá land-
helgisgæzlunnar skilin frá út-
gerð strandferðaskipanna og fal-
in Pétri Sigurðssyni frá Hrólfs-
skála. Hann er sonur hins þjóð-
kunna og farsæla skipstjóra,
Sigurðar Péturssonar, fæddur
árið 1911. Pétur varð snemma
sjómaður, en tók stúdentspróf
og var síðan við nám í sjóliðs-
foringjaskólanum danska og
lauk þar prófi. Hann hefur og
stundað nám í mælingum skipa,
gerð sjókorta og sjómælingum,
verið sjóliðsforingi í sjóher Dana,
stýrimaður á varðskipunum ís-
lensku, kennt við stýrimanna-
skólann og haft á hendi sjómæl-
ingar fyrir íslendinga. Hann
hefur unnið störf sín sem for-
stjóri af miklum áhuga og sam-
vizkusemi, hefur kappkostað að
útvega varðskipum og björgun-
arbátum hin fullkomnustu tæki
og lagt kapp á að gera landhelg-
isgæzluna öruggari og fljótvirk-
ari með notkun flugvéla.
Eins og menn munu minnast,
var tekinn í sumar í landhelgi,
fyrir samvinnu flugvéla og varð-
skips, belgískur lagabrjótur, eft-
ir mjög langan eltingarleik, og
var hann síðan sóttur til sakar
og dæmdur að íslenzkum lögum.
Daginn, sem varðskipið kom
með hann til Reykjavíkur, hitti
ég á götu Garðar Pálsson, sem
nú er fyrsti stýrimaður á varð-
skipinu Ægi. Hann er gamall
vinur minn frá ísafirði, var tíð-
ur gestur í Bókasafni ísafjarðar
og nemandi minn í bókmennta-
sögu og notkun bókasafna í
Gagnfræðaskóla ísafjarðar. —
Hann er sonur Páls Hannessonar
skipstjóra, en Páll er Arnfirðing-
ur í móðurkyn og af sömu ætt
og þeir skipstjórarnir, Sigurður
Símonarson og Markús Bjarna-
son, sem gerðust forystumenn
um þilskipasjómennsku hér
syðra. Ég tók Garðar Pálsson tali
og vék að töku togarans, enda
hafði Garðar verið aðalfulltrúi
landhelgisgæzlunnar í flugvél
þeirri, sem lengst sveif yfir tog-
aranum. Þar kom máli okkar, að
ég bað Garðar að lofa mér að
skrifa eftir honum frásögn af
töku togarans — og kvað hann
það velkomið, ef hann fengi til