Heima er bezt - 01.11.1965, Side 20

kom þá engu orði upp fyrir stami. Leitaði hann þá inn
til konu sinnar, væri þess nokkur kostur, og var þá ekki
skorið utan af því, sem sagt var. Enda var hún fyrir
þeim hjónum að greind og bæði orðhvöss og illorð, væri
því að skipta.
Eitt sinn að haustlagi kom þar Björn hreppstjóri að
venju á sinni yfirreið og hitti Eirík bónda á hlaði úti.
Björn vék strax að sínu erindi, en deildi samt hart á Ei-
rík út af „strákastóðinu“ og sveitarþyngslunum, sem
hann ylli með því að unga þessu öllu út, öllum til óþurft-
ar, en engum til gagns.
Eiríkur varð brátt óðamála, en gat lítilli vörn beitt
fyrir stami. Hann tók þá það ráð að hlaupa inn göngin
að baðstofudyrum, en þar inni sat Katrín húsfreyja við
sín verk. Reyndi nú Eiríkur að segja henni sem greini-
legast, hvað Björn hefði sagt, en hún lét hann svo aftur
flytja svör frá sér. Og þannig gekk þetta um hríð, að
hann hljóp á milli þeirra með svörin sitt á hvað. Þar kom
þó að lokum, að Björn sagði eitthvað, sem algerlega
gekk fram af Eiríki. Hljóp hann þá inn og sagði konu
sinni á sinn vana hátt: Já, hvað á nú að segja, Katrín
kona? En húsfreyju varð ekki svarafátt fremur venju:
„Segðu honum frá mér, að það sitji ekki á honum að
láta svona, hann sem hafi legið hundrað sinnum fyrir
eitt hjá konu þinni Katrínu.“
Þegar Björn hreppstjóri fékk þessi svör, hristi hann
höfuðið, steig á bak og reið á braut.
Talið var, er þessi svör Katrínar bárust víða, að einu
sinni hafi þetta sennilega skeð, þótt Katrín hundrað-
faldi það. Og Ingibjörg Katrínardóttir hafi þá átt sér
föður!
SYNIR NESHJÓNA
Nesbræður náðu allir fullorðinsaldri og furðumiklum
þroska eftir því sem aðbúð öll gat veitt þeim á uppvaxt-
arárunum. Þeir voru að ýmsu leyti fremur héralegir og
ekki orðhagir, en kátína og glaðlyndi fylgdi þeim ávalt
og yfirleitt taldir seiglingsmenn þeir sem kvæntust. En
það gerðu þeir allir nema Eiríkur og annar Jóninn,fengu
dugandi konur, og er margt fólk frá þessum bræðrum
komið.
Skulu hér nú taldir allir 11 bræðurnir frá Hærukolls-
nesi:
1. Antoníus eldri átti bæ á hæðinni vestan við bæinn
á Hálsi í Hamarsfirði og hét á Kringnum. Var þar lítil
grasnyt, og átti hann aðeins kindur í fyrstu. Og efna-
laus var hann, er hann hóf búskap. En byssu átti hann
og á henni mun hann hafa lifað að mestu leyti, meðan
efni voru að aukast. Var hann talinn frægasta skytta,
sem allt lá dautt fyrir. Veiddi hann fugla og seli, og
hnísur eftir að hann eignaðist bát, en yfir hann komst
hann fljótt, og varð bátur þessi honum drjúgur til fanga.
Og einu sinni skaut hann bjarndýr og seldi Weyvatt
kaupmanni feldinn.
Á Kringnum bjó Antoníus í 12 ár og efnaðist vel.
Þaðan flutti hann að Steinaborg á Berufjarðarströnd og
keypti þá jörð, bjó þar góðu búi og var talinn efnabóndi.
Átti hann margt af sauðum sem mest gengu úti í landi
nábúanna, því Steinaborg telst landlítil jörð.
Heldur þótti Antoníus andlega þunnur, en hafði gott
gróðavit. Eitt sinn kom hann þar sem nokkrir menn
ræddust við og gaf sig á tal við þá. Spurði hann þá loks
meðal annars, hvort hann ætti ekki að lofa þeim að ráða
gátu, en hún var á þessa lund:
„Ég þekkti mann, sem stal og stal, þangað til hann var
orðinn vellríkur. Þá hætti ég.“
Það töldu menn, að gátan væri um hann sjálfan.
Ekki fór þó orð af Antoníusi, að hann væri þjófgef-
inn. En sjálfsagt skaut hann æðarfugl og sel í friðlýst-
um lögnum, og við það hefur hann átt. En gátuna hef-
ur hann ekki getað samið flóknari en raun varð á.
Laust eftir 1880 seldi Antoníus jörð sína og bú Stef-
áni Guðmundssyni verzlunarstjóra á Djúpavogi og flutti
til Vesturheims með konu og börn. Var sagt, að honum
hefði vegnað þar vel.
2. Antoníus yngri var hér kallaður staukur, líklega til
aðgreiningar frá bróður sínum. Hann fluttist til Fá-
skrúðsfjarðar, kvæntist þar eystra og varð gamall maður.
3. Sigurður eldri kvað hafa staðfestst á Eskifirði. Kona
hans hét Þórunn Árnadóttir Sveinssonar prests á Hofi
Péturssonar. Synir þeirra voru Lúðvík og Tómas, út-
gerðarmenn á Norðfirði.
4. Sigurður yngri kvæntist á Djúpavogi, kona Katrín.
Dóttir þeirra Katrín giftist Steingrími Jakobssyni. Þau
áttu nokkur börn, m. a. Karl Ingimund og Antoníu, sem
öll hafa verið búsett þar í þorpinu. Er margt niðja frá
þeim komið þar eystra og víðar.
5. Einar, kona Kristín Magnúsdóttir ríka á Bragða-
völlum. Varð ekki langlífur. Þau áttu eina dóttur, sem
Helga hét. Hún giftist Guðna Jónssyni. Þau bjuggu á
Veturhúsum í Hamarsdal og áttu margt barna. Mun
margt þeirra hafa dáið úr berklum í uppvexti.
6. Björn dó á miðjum aldri, kvæntur en barnlaus. Bjó
um hríð í Jökuldalsheiði, en dó í Papey.
7. Gísli varð kunnastur þeirra bræðra. Hann var póst-
ur um fjölda ára og þótti duglegur ferðamaður og sér-
lega fréttafróður. En á þeim árum bárust fréttir helzt
með póstum. En ekki þóttu fréttir hans ávallt reynast
vel sannar. Var hann því nefndur Gísli sannleikur, eða
jafnvel „stóri sannleikur“. Hann var kvæntur og átti
eina dóttur barna. Hann bjó um skeið á Fljótsdalshér-
aði, þar sem hét í Hallberuhúsum á Ketilsstöðum á Völl-
um. Hann spilaði mikið lomber við bóndann á Ketils-
stöðum og aðra, upp á peninga, og sagt var, að Sigurður
bóndi hefði stundum hirt gemlinga Gísla á vorin upp í
spilaskuldir. Hann spilaði einnig í póstferðum sínum og
tapaði alltaf.
Gísli flutti síðar til Seyðisfjarðar. Dóttir hans giftist
manni þeim, sem tók við póstferðunum af Gísla norður
um land til Grímsstaða. Eitt sinn er hann var að leggja
404 Heima er bezt