Heima er bezt - 01.10.1978, Side 19

langa Ieið í afar mikilli ófærð, því snjór var óvenju mikill.
Gesturinn hét Karl Finnbogason, bróðir Guðmundar
Finnbogasonar landsbókavarðar. Karl átti þá heima á
Seyðisfirði og minnir mig hann vera skólastjóri við
bamaskólann þar. En hvernig á ferðum hans stóð man ég
ekki.
Lítið svaf ég framan af nóttinni, því ég var alltaf að
hugsa um skemmdirnar á bókinni og hvort vkki myndi
vera hægt að bæta úr því, en sá auðvitað engin ráð.
Mamma fór snemma á fætur um morguninn, því gestur-
inn ætlaði að hafa langa dagleið og ætlaði mamma því að
sjálfsögðu að láta hann fá bæði kaffi og mat áður en hann
legði af stað. Bað hún mig, sem þá var vöknuð, að vera
róleg í rúminu á meðan hún sinnti gestinum, enda var mér
ekki batnað kvefið.
Ég var ennþá mjög leið. Hurðina skildi hún eftir hálf-
opna, annað hvort viljandi eða óviljandi, ég veit ekki
hvort heldur hefur verið. Karlmennirnir voru komnir út
að hugsa um skepnurnar. Veit ég þá ekki fyrr til en næt-
urgesturinn kemur inn í herbergið til mín og fer að tala við
mig. Fyrst var ég feimin og talaði lítið, en hann hélt áfram
að tala og sagði mér frá öllu mögulegu og að síðustu
spurði hann mig hvort ég hefði ekki heyrt talað um önnur
lönd, til dæmis Danmörku, en þar hafði hann dvalið
sumarið áður. Jú, ég hafði auðvitað heyrt það. Fór hann
þá að segja mér ýmislegt þaðan, lýsa fyrir mér skógunum
og landslagi þar og fleiru. Þá fór nú að fara feimnin af mér
og ég hlustaði af miklum áhuga og spurði og spurði. Var
ég alveg hissa að hann skyldi geta verið þekktur fyrir að
tala svona mikið við mig, krakkakjánann, þar sem ég vissi
að þetta var menntaður maður.
Er hann hafði talað lengi við mig tók hann bókina
Bláskjá, sem lá á borðinu við rúmið mitt og ég hafði þá
nýlega eignast, og var auðvitað búin að lesa hana margoft,
þvi mér þótti hún svo góð. Spurði hann mig hvort ég væri
ekki orðin alveg læs. Ég hélt nú það, ég hefði verið orðin
allæs í fyrra. Og með sjálfri mér þóttist ég ekki lítið af því
að geta með sannindum sagt honum þetta. Bað hann mig
að lesa svolítið fyrir sig, því sér þætti svo gaman að heyra
lítil börn lesa, þegar þau læsu vel. Ég lét ekki biðja mig um
það tvisvar og hóf þegar lesturinn. Var ég búin að lesa
lengi, þegar mamma kom að kalla á hann í matinn. Sagði
hann við mömmu að það væri alveg merkilegt hvað litla
stúlkan hennar læsi vel, bæði rétt og með fallegum
áherslum. Ég varð auðvitað rígmontin af að heyra þetta
en hafði þó vit á að láta ekki á því bera. Litlu seinna kom
hann til mín að kveðja mig, gaf mér tveggja krónu silfur-
pening og sagði mér að ég ætti að eiga hann fyrir lesturinn
og viðtalið. Sagði hann að ég skyldi biðja eldri bróður
minn að kaupa bók fyrir þessa aura næst þegar hann færi
í kaupstað. Ég gleymdi nú alveg að þetta var ókunnugur
maður og kyssti hann fyrir gjöfina, en hann tók því ósköp
vel, brosti og klappaði mér á kollinn.
Nú var ég þó sannarlega ánægð, því nú þóttist ég vita að
ég gæti fengið aðra bók handa mömmu í staðinn fyrir þá
sem ég skemmdi, og ekki alveg ómögulegt að ég fengi
einhvern afgang svo ég gæti líka fengið bók handa mér.
Fannst mér nú allt vera bætt og lífið alveg dásamlegt. Og
hefði ég þá víst getað sagt eins og Fornólfur lætur
Kvæða-Önnu segja á einum stað í kvæðinu er hann orti
um hana: „Þá var ég ung og þá var ég kát, þá var fátt að
meinum.“ Og svo voru jólin á næsta leiti, en til þeirra
hlakkaði ég auðvitað eins og öll börn gjöra. Það fór nú
samt svo að aldrei var keypt bók handa mömmu fyrir
krónumar mínar. Mamma vildi það ekki, kvaðst vilja eiga
bókina þótt hún hefði skemmst svona, enda væri þetta
ekki svo mikil skemmd, og svo væru ljóðmæli Matthíasar
jólagjöf frá bestu vinkonu hennar, gefin árinu áður.
Hún hafði því fyrirgefið mér þetta óviljaverk, sem ég
hefði reyndar mátt vita. En handa mér sjálfri voru keyptar
tvær bækur fyrir krónurnar. Önnur hét Leikföng og þótti
mér hún góð, það voru smásögur. Hin bókin hét Bók
náttúrunnar. Var ég ennþá meira hrifin af henni og las ég
hana svo oft að ég held að ég hafi kunnað hana spjald-
anna á milli.
En það er af gullpeningnum hennar mömmu að segja,
að hafi ég einhvern tíma gjört mér vonir um að eignast
hann, sem ég reyndar man ekki að ég gjörði, þá varð það
ekki. Mamma gaf hann seinna konu sem henni fannst hún
standa í þakkarskuld við, og lét sú kona búa sér til brjóst-
nál úr honum og var ég því fyllilega samþykk. Veit ég ekki
betur en nælan sé ennþá til, í eigu bróðurdóttur þeirrar
konu- Ritað í júní 1978
Hlaðarheimilið ...
Framhald af bts. 332 ___________________________
heimafólk allt í heimaofnum vaðmálsfötum, en auk þess
var vaðmál fastur hluti í viðskiptum heimilisins. Á hverj-
um vetri voru ofnar minnst tvær voðir 20-25 álna langar.
Önnur var dökk, í ytri fatnað, en hin hvít, í nærbuxur. Þá
var og ofið vaðmál í rekkjuvoðir, og stundum tvistdúkur í
milliskyrtur. Svuntudúkur var aldrei ofinn það ég til man,
en stundum voru ofnar ábreiður á rúm og loks borði í
gjarðir og taumbeisli.
Allt efni í þennan vefnað var spunnið heima, en eftir að
ullarverksmiðjan Gefjun tók til starfa, var ullin oft kembd
þar í lopa. Þó þótti betra, ef sérstaklega skyldi vanda til
dúksins, að allt efnið væri unnið heima frá því fyrsta. En
hvort sem heldur var þurfti fyrst að undirbúa ullina. Þegar
um vorið hafði besta ullin verið valin til heimavinnu. Nú
var hún tekin fram aðgreind að nýju, allt sem ekki þótti
hæfa í hið besta band var skilið frá. Síðan var togið skilið
frá, tekið ofan af henni, illhærur hreinsaðar burt og þess
háttar. Þá var að tæja hana jafnt og gera hana greiða,
síðan var hún kembd og komu nú stólkambamir ekki
meira við sögu, og vel varð að vanda kembinguna ef
þráðurinn átti að verða góður. Stundum voru spunakonur
fengnar tíma og tíma, en annars spann Guðrún vinnu-
kona mikið af vefjarefninu, enda sat hún við spunann
mála milli. Eitthvað spann Margrét sjálf. Munur var á
efninu í uppistöðu vefjarins, þræðinum og ívafinu. Minnir
mig að þráðurinn væri bæði fínni og snúðharðari.
Framhald í nœsta blaði.
Heima er bezl 339