Heima er bezt - 01.06.1981, Blaðsíða 28

inn, ýsan, upsinn og hrognkelsin koma alveg upp að klett-
unum. Ekki þarf annað en standa fram á klamparbrúninni
og renna færinu og strax er fiskur fyrir.
í þessum klömpum er eitt, ákaflega stórt, tröllaspor, far
eftir svo ógurlega stóran tröllsfót. Tröllið hefur víst verið
berfætt eða í mjög snöggfelldum sokkum og aðskornum,
því að farið er svo greinilegt. Það mótar nákvæmlega fyrir
tánum, táberginu, iljinni, jarkanum og hælnum í sporinu,
— segir karlinn.
Það er full alin á lengd, um hálf alin á breidd og allt að
því kvartéls djúpt. Þegar tröllið steig þarna, er engu líkara
en það hafi stigið í mjúkan snjó. Og sporið er þarna enn í
dag, sagði gamli maðurinn, til sýnis hverjum, sem vill hafa
fyrir að skoða það. Beint á móti þessum klömpum er há og
löng fjallshlíð með himingnæfandi þilhamrabrún, en
þangað er yfir sjó að fara frá klömpunum og vegalengdin
nálega þriggja stundarfjórðunga róður á áraskipi.
Og nú stóð tröllið þarna á klöppinni, í þessu spori. Hinn
fóturinn var langt uppi í hlíð, fyrir ofan bæinn Vík, ef það
hefur þá verið þar nokkur bær. En tröllið hafði hvílt sig á
fjallsbrúninni fram af dalnum þar. Þegar tröllið stóð upp,
var komin stór skál í fjallsbrúnina, far eftir botninn á tröll-
inu.
Nú stóð tröllið á fyrrnefndri klöpp með annan fótinn og
ákaflega gleitt, því að hinn fóturinn var uppi við fjallsrætur.
Tröllið hugsaði sig um, því að löng var gangan inn fyrir
þennan stóra flóa. Út í botninn á flóa þessum skagar ákaf-
lega hár núpur, og virðist bergið í þeim núp vera ævagam-
alt og hart. Svo hélt tröllið að minnsta kosti, en vildi þó vita
vissu sína. Það seildist því með hægri hendinni í núpinn,
þuklaði hann og rispaði með nöglinni á vísifingri þræðing í
berglögin, svo sem tuttugu faðma frá sjó. Þetta er örmjór
þræðingur og kölluð Vogshilla eða eitthvað í þá áttina.
Tröllið hristi ógurlegan hausinn og hárlubbann og leizt
ekki á núpinn, en ákvað að stíga yfir flóamynnið, þótt breitt
væri, kippti að sér fætinum ofan úr fjallshlíðinni og miðaði
tánum á fjallsræturnar hinum megin sundsins.
En tröllið varð of skrefstutt. Fóturinn small í sjóinn um
tvö hundruð faðma frá landi. Riðaði tröllið þá við. tók á
því, sem það átti til, og það var ekki svo lítið, fleygði sér
flötu ífram, bylti sér við, og stóð það heima, að gumpurinn
á því nam við fjallsbrúnina. Þarna settist það og dæsti.
Þegar það stóð upp, var þarna eftir grunn flöt skál í burst
fjallsins. Hún er alltaf full af snjó langt fram á sumar og sést
langt utan af hafi. Sjómenn hafa haft hana fyrir fiskimið frá
landnámstíð."
Þessa sögu gamla mannsins sagði leiksystir mín mér
skellihlæjandi, hoppaði um og dásamaði gamla manninn
og sagðist alltaf ætla að kalla klappirnar klampir.
Svo héldum við niður á klampir, veiddum smásíli. tínd-
um skeljar, fórum í þörungaleik, höfrungaleik og skessu-
leik, þegar fleiri krakkar bættust í hópinn.
6.
í hjásetunni
Ég var kominn langt á 11. árið og hafði verið smali á
þrem ágætum sveitaheimilum áður, þar sem allir — eða
næstum allir — höfðu verið mér einstaklega góðir.
Nú var ég því orðinn maður með mönnum. Það þurfti
ekki að binda mig í hnakkinn með treflum eins og um
kveldið, er ég lagði af stað í smalavistina forðum. Þegar mig
tók að syfja nóttina þá, snaraðist ég vitaskuld um þverbak
og hafnaði undir kvið á reiðskjótanum. Þar hékk ég ein-
staklega notalega, þangað til blessaður húsbóndinn tók
eftir mér og seildist til mín með hendinni og kom mér á
réttan kjöl, hughreysti mig og gaf mér sykurmola.
Nú var ég orðinn veraldarvanur, átti að sitja ær á höf-
uðbóli einu, moka fjósið undan tólf nautgripum eða fleiri,
en auk þess átti ég að fá að slá, raka, bera ofan af og fara
með heyband. Þarna bjuggu tveir búhöldar og ég átti að
vera beggja smali.
Mér þótti lakast, að fuglavertíðinni var ekki lokið. en
þetta hefur vist verið í síðari hluta maí. Hins vegar var
notalegt að hugsa til þess, að ég átti að fá að vera fram yfir
göngur og fá 36 krónur í kaup yfir tímann. Það var mikið fé,
enda var ráðizt í að sauma á mig ný strigaföt.
Það var eitt kvöld á góunni, að mig minnir. að mamma
kom eitthvað að framan, en pabbi sat á rúmi sínu og var að
skera í nefið, Brödrene Braun.
„Nú, þú ert þá hérna,“ sagði mamma hissa. „Ég heyrði
ekki betur en þú værir úti á hlaði að tala við einhvern um að
lána Munda litla fyrir smala í sumar. Það voru meiri
hrókaræðurnar." „Þetta hefur verið hann Runólfur í
Síðumúla,“ anzaði pabbi, „og þarna er honum rétt lýst.
Hann hefur hljóð úr hverjum manni. Við ræddum þetta í
morgun, og nú hefur hann verið að herma eftir mér. Hann
ætlar að gista hér í nótt.“
Litlu síðar gekk Runólfur til baðstofu.
Ég man, að ég las föstuhugvekjuna þetta kvöld og Run-
ólfur söng. Ég gleymi aldrei, hve röddin var mikil og
hljómfögur. Runólfur var líka bæði forsöngvari og orgel-
leikari við kirkju sína.
Um kvöldið háttaði Runólfur í rúmið móti pabba. Þeir
borðuðu kjöt og kjötsúpu með gulrófum, eftir að þeir voru
háttaðir og skröfuðu margt. Raddir lands úr öllum áttum
ómuðu í eyrum mér fram eftir allri nóttu. Mikið dáði ég
Runólf og mikið hlakkaði ég til að vera smali hjá slíkum
manni.
Sól og sumar. —
Þetta hafði gengið ágætlega hjá mér allt vorið í Síðu-
múla. Nú hafði ég setið ærnar, talsvert á annað hundrað, í
hálfan mánuð, allt gengið eins og í sögu til þessa, en brátt
lenti ég í eftirminnilegu ævintýri.
212 Heimaerbezt