Æskan - 01.04.1990, Qupperneq 28

Varnarkerfi
líkamans
Gmsjón: Pór Jakobsson
Ónœmi er eitt af mikilvœgustu
varnartækjum líkamans. Vegna ó-
nœmis getum við búið við andrúms-
loft fullt afsýklum og haldið lífi.
Fjöldamörg líffæri og kerfi vernda
líkamann gegn skemmdum og sýk-
ingu lífvera sem leita inn í hann. Til
dæmis er húðin mikilvægur þáttur í
vörnum líkamans. Hún verndar vefi
sem undir henni liggja gegn
skemmdum utan frá, hlífir gegn
sýklum og síar skaðlega útfjólubláa
geislun úr sólarljósi. Tárakirtlar
skola stöðugt úr augum ryki og öðr-
um ögnum sem líklegar væru til að
skemma þau. Bifhár og slím stöðva
innandað ryk og sýkla í nefi og
barka; síðan er þeim beint inn í melt-
ingargang og þaðan út úr líkaman-
um án þess að gera honum mein.
Blóðstorknunarferli dregur úr blóð-
missi úr sári.
Ónæmiskerfið er eitt af aðalkerfum
líkamans. Það ver líkamann gegn líf-
verum sem leita inngöngu og öðrum
óæskilegum efnum eins og eitri. Ó-
næmiskerfið er víðsvegar um lík-
amann og sogæðakerfið uppista0a
þess. Pípukerfi þetta tekur v'
vökva (en ekki rauðum blóðkorniinv
frá vefjum og færir hann aftur
blóðsrásar um bláæðar í efri hluta
brjósthols. Þetta kerfi er líka h'utl
aðalflutningakerfis líkamans, flytur
næringarefni og úrgang milli bl°
rásar og allra fruma.
(Úr bókinni „Líkami mannsins og lækningar".
Örn og Örlygur 1985)
O Veira
A Sykill
I I Snikileinfrumungur
Smitunmeö snertingu
Næmur
j Berst meö vatni
Mengaöur matur
Skordyr er smitberi

Kólera A <CT I—1 ■ 2dagar h.
Kvef O cZi HH3dagar líff
Barnaveiki a aa HHHM 6da9ar «r
Matareitrun z\ tOj 1nokkrirklukkutimar iT
Rauóir hundar O aa hhhhhhh SS
Inflúensa O HH 2'3daaar if
Skarlatssótt A AA, J 4dagar jtf
Berklar A sl
Taugaveiki a M—— :f
Kighósti A AA HH f
Ónæm i myndast eftir sýk'n9u Í
Bólusetninggeturboriöára |
Ekkert verndandi ónaemi
myndast
28Æskan