Muninn - 01.03.1964, Page 6

mn vel val sitt á leikritum og leikstjórum?
Voru þessi leikrit ekki valin með það fyrir
augum að auðvelda leikendum skilning á
eðli leikritsins og byggingu, voru persónur
leikritsins ekki sérstaklega meðfærilegar fyr-
ir byrjendur fvel byggðar frá hendi höf-
undar) og höfðu leikritin ekki bókmennta-
legt gildi? Mig iangar til að treina mér
svarið ofurlítið á meðan ég glöggva mig
betur á nokkrum atriðum. í fyrsta lagi er
mjög erfitt að velja leikrit, sem uppfyllir
þessa höfuðkosti. í öðru lagi þarf til þess
kunnáttumenn, sem skólinn hefur ekki til
að dreifa, og í þriðja lagi er erfitt að grípa
niður á réttum stað i öllu því leikritaflóði,
sem er á boðstólum. Þess vegna hlýtur
stundum að þurfa að grípa til þess örþriia-
ráðs að velja leikrit, sem hefur hlotið vin-
sældir annars staðar í þeirri von, að það sé
vel fallið til uppsetningar og auðvelt í með-
förum. Og í fljótu bragði virðist svo sem
verk viðurkenndra höfunda hljóti að vera
vel byggð og persónur fastmótaðar fyrir ut-
an bókmenntalegt gildi sitt og listrænu.
En því miður hefur okkar ágæta leikfélag
stundum verið heldur kærulaust í vali við-
fangsefna og stundum svo að mann grunar
það um gróðapólitík. Nú, það kann að vera
allt í lagi þótt leikfélagið græði, en þegar
svo er komið að jafnaðarlega eru sýndir lé-
legir farsar, skrípaleikrit um morð og rán-
deildir, fer lítið fyrir hinum þroskavæn-
legu áhrifum þess. En nú vík ég að öðru.
Leikritið „Er á meðan er“ eftir hinn
rómaða leikhúsmann George Kaufman og
samhöfund hans, Moss Hart, er vinsælt
leikrit á meðal amatörleikhúsa. Það er auð-
velt í uppsetningu og einfalt í sniðum, sér-
staklega fágað, hlýtt í viðmóti, hnyttið og
lifandi, en hins vegar má auðveldlega rang-
túlka flestar persónur og stórskemma leik-
ritið í flutningi með dálitlu kæruleysi. Með
dálitlu kæruleysi segi ég, en auðvitað má
skemma leikritið með fleiri aðferðum eins
og greinilega kom í ljós í flutningi M. A.
og ég mun síðar víkja nánar að. Og hvert
er svo listrænt gildi þessa leikrits? Hvað er
með frumkraft höfunda og andríki? Nei,
leikritið er hvorki listaverk né mikil heim-
speki, enda varla til þess ætlazt af höfund-
um. Að vísu má láta sér finnast leikritið
boða mönnum þau sannindi, að hamingjan
verði ekki keypt við peningum, en það er
vafasöm rökfræði, að mönnum beri að
leita hamingjunnar, með því að leika sér
frarn í andlátið skeytingarlausir um þjóð-
62 MUNINN