Heimilisblaðið - 01.12.1954, Blaðsíða 11

hef ég það alltaf á meðvitund-
inni, að þeir hafi ekki hug-
mynd um, hvað þeir eru að
tala um, því að hefur ekki bók-
menntum vorum hlotriast sú
gæfa að verða aðnjótandi
snilligáfu Ivans ívanoffs?“
Ivan Ivanovitsj fann að hann
roðnaði, meira að segja einn-
ig á bakinu. Hann litaðist um,
feiminn og hamingjusamur, en
það var enginn í stofunni nema
hann einn. Þetta var upp-
áhaldsritdómur hans. Þegar
hann barst honum í hendur í
fyrsta skipti, gekk hann í
kirkju og bað fyrir auðnu hins
ókunna ritdómara — enda þótt
honum stæði annars algerlega
á sama um öll trúarbrögð.
Þegar hann hafði lesið
þennan vitnisburð um snilli-
gáfu sína til enda, andvarp-
aði hann djúpt og þrýsti hon-
um f jálglega að vörum sér. Síð-
an sneri hann sér að tákngrip-
um ritdómendanna, sem voru
óánægðir með verk hans, er
héngu á jólatrénu, og sagði
með hárri raust um leið og
hann benti með vísifingri á
þýðingarmikinn hátt: - Varið
ykkur, þið heiðingjar!
Síðan tíndi hann þá alla af
trénu, batt þá saman í knippi
og kastaði þeim út í horn. En
hann átti erfitt með að slíta
sig frá úrklippunum . . . hann
starði á þær með hrukkað enn-
ið og braut heilann um, hvern-
ig hann gæti notið þeirra enn
frekar. Já, hvernig átti hann
að fara að því? Hann stóð
nokkrar mínútur og hugsaði
sig um, og síðan fór hann að
tína þær af trénu með sælu-
brosi og breiða þær á rúmið
í horninu. Þegar hann hafði
þakið rúmið með þeim, slökkti
MAXIM GORKI
hét réttu nafni Aleksei Peshkoff og
var jippi 1868—1936. Hann skrifaSi
skáldsögur, leikrit og greinar og er
einn þeirra fáu rússnesku rithöfunda,
sem notiS hafa jafnmikillar hylli í
föSurlandi sínu fyrir og eftir bylting-
hann á kertunum á jólatrénu,
háttaði sig og lagðist síðan of-
an á úrklippurnar, sem allar
voru fullar af hrósyrðum um
hann . . .
Það var dimmt og hljótt í
stofunni. Öðru hverju heyrðist
hóglátt skrjáf í blöðunum, sem
lét vel í eyra, og stundum
Skrifstofumaðurinn og bíllinn.
Nýlega stóð eftirfarandi auglýs-
ing í ensku blaði: Rolls-Royce bíll
í ágœtu standi til sölu. Verð kr.
1000.—. Milljónir Lundúnabúa sáu
auglýsinguna og trúðu henni ekki
— eða héldu öllu heldur, að þetta
væri ómerkilegur brandari. Aðeins
einn maður sinnti henni, skrifstofu-
maður, John Percy að nafni. Þegar
hann kom að húsi auglýsandans,
fylgdi einkennisklæddur þjónn hon-
um inn til roskinnar, gráhærðrar og
virðulegrar konu, sem síðan fylgdi
honum út í bílskúrinn, þangað sem
bíllinn stóð í allri sinni dýrð. Percy
una. FæSingarborg hans, Nisjni-Nov-
gorod, var skírS upp eftir honum og
nefnd Gorky. Hann flæklist víSa um
í uppvextinum og stundaSi alls konar
vinnu. Vegna þessa öSlaSist hann víS-
tœka þekkingu á verkafólki í fjöl-
mörgum atvinnugreinum, og varS sú
þekking honum dýrmœt á rithöfund-
arferli hans. Hann kynntist óska-
draumum fólksins um bœtt lífsskil-
yrSi; og því tvinnuSust saman í bók-
um hans raunveruleiki og rómantík,.
Hann lofsöng frelsi og framfarir, en
hafSi rótgróna óbeit á smáborgaraskap
og íhaldssemi. Hann studdi byllingar-
sinna, þótt honum vœru starfsaSferS-
ir þeirra ógeSfelldar, og hékk líf hans
og frelsi því oft í veikum þrœSi fyrir
byltinguna. Gorki þjáSist af lungna-
berklum í 40 ár og var hvaS eftir
annaS talinn dauSans matur. UrSu
þeir honum loks aS bana. Verk hans
hafa veriS þýdd á fjölda tungumála,
og á íslenzku hafa m. a. veriS þýddar
bœkurnar „MóSirin“ og sjálfsœvisaga
hans í þrem bindum.
heyrðist líka niðurbældur ham-
ingjuhlátur . . .
- Ha-ha-ha, hí-hí!
Síðan heyrðust lágværar
hrotur . . .
Máninn á himinhvolfinu blés
út kinnarnar og hélt áfram á
braut sinni, skekinn af niður-
bældum hlátri.
borgaði 1000 krónurnar, titrandi af
æsingu, settist svo við stýrið, setti
bílinn í gang — en svo gat hann
ekki lengur haft hemil á forvitni
sinni. Hann varð að fá að vita,
hvernig á þessu ótrúlega lága verði
stæði. - Það er ósköp einfalt mál,
herra Percy, svaraði gráhærða kon-
an. Maðurinn minn er nýlega dáinn.
— Hann hafði ungan einkaritara,
fallega, ljóshærða og bláeygða
stúlku — og svo hafði hann sett
það ákvæði í erfðaskrána, að bíll-
inn yrði seldur og einkaritari hans
fengi andvirðið. Þér hljótið því að
skilja, herra Percy, hvernig á þessu
stendur ...
heimilisblaðið
[191]