Heimilisblaðið - 01.12.1971, Page 15

í 2000 ár sérstaklega í verkum skálda og
leikritahöfunda, meðal annarra Shakes-
peares, sem lögðu fyrst og fremst áherzlu á
líkamlega yfirburði hennar, en snertu að-
eins lauslega við hugrekki hennar og vits-
muni. En þegar litið er á, hverju hún hef-
ur komið til leiðar, kemur hún okkur fyrir
sjónir sem mjög gáfuð og atorkusöm kona.
sem reyndi alla ævi að koma í veg fyrir, að
land liennar yrði gleypt af rómverska rík-
inu.
Kleópatra fæddist árið 68 eða 69 f. Kr.
og ólst upp við undirferli við hirðina og
blóðug ofbeldisverk. Faðir hennar, Ptole-
maios XI Auletes, var drykkfelldur munað-
arseggur, sem auk þess skemmti sér við að
leika á hljóðpípu — það gefur að minnsta
kosti auknefni hans til kynna. Hann dó,
þegar Kleópatra var 17 ára gömul, og sam-
kvæmt erfðaskrá lians tók hún við völdum
ásamt nítján ára gömlum bróður sínum,
Ptolemaios XII. Fyrir áhrif undirhyggju-
manan við hirðina neyddi hinn ungi Ptole-
maios Kleópötru til þess, tveim árum seinna,
að flýja í útlegð til Sýrlands. Með þeirri
einbeitni, sem einkenndi hana alla ævi, gat
hún í skyndi komið á fót her og fór í fvlk-
ingarbrjósti fyrir honum aftur yfir eyði-
mörkina til þess að ná völdum að nýju.
Þannig var sú Kleópatra, sem Cæsar hitti
um haustið 48 f. Kr. Hann hafði komið til
Egyptalands, er hann var að veita eftirför
herforingjanum Pompejusi, sem var keppi-
nautur lians um pólitísk völd í Róm.
Hvernig leit Kleópatra út? Það eina, sem
við getum farið eftir, eru nokkrar myndir,
sem vangamvnd hennar er mótuð í, og
brjóstlíkan, sem grafið var upp úr róm-
verskum rústum 1800 árum eftir dauða
hennar. Á þeim sést myndarlegt arnarnef
og fallegur munnur með fagurlega dregn-
um vörum. Margir sagnfræðingar fyrri
tíma hafa skrifað um „hrífandi fegurð“
hennar, en þeir höfðu aldrei séð hana.
Áreiðanlegust er að líkindum lýsing Plut-
arks, en afi hans hafði heyrt um Kleópötru
hjá lækni, sem þekkti einn af hirðmatreiðslu-
mönnum hennar. Plutark skrifar, að fegurð
hennar liafi „út af fyrir sig hvorki verið
einstæð né hrífandi“.
Allir fornu sagnritararnir eru þó sam-
mála um að vegsama hana fyrir það, að hún
hafi verið „ómótstæðilega skemmtileg“ við-
tals, rödd hennar „þýð og hljómfögur“, og
hún hafi verið hnyttin í orðum og skarp-
vitur. Hún talaði sex tungumél hafði góða
þekkingu á grískri sögu, bókmenntum og
heimspeki, var prýðileg samingamanneskja
og auðsjáanlega einnig framúrskarandi vel
að sér í herstjórnarlist. Auk þess bar hún
gott skynbragð á leikræn áhrif. Þegar Cæs-
ar bauð henni að yfirgefa hersveitir sínar
og koma inn til hans í höllina í Alexandríu,
sem hann hafði náð á vald sitt, laumaðist
hún inn í borgina eftir að dimmt var orðið,
faldi sig í rúmfatnaði og var þannig borin
inn í sali Cæsars.
Ilvort sem hún hafði að markmiði með
áformi sínu að sneiða hjá leigumorðingjum
bróður síns eða hafa áhrif á Cæsar, var
þetta ef til vill áhrifa mesta innganga mann-
kynssögunnar. Hugrekki hennar og töfrar
sannfærðu Cæsar um, að heppilegast væri
út frá pólitísku sjónarmiði, að hún kæmist
aftur til valda. Og hún varð þunguð
skömmu síðar eftir fyrsta fund þeirra.
Næsta vor efndi Kleópatra til mikils leið-
angurs á ánni Níl, ef til vill til þess að Cæs-
ari fyndist mikið til um auðæfi Egypta-
lands. í margar vikur sigldi hún og Cæsar
upp eftir ánni í skrautlegum bát, og sigldu
400 bátar á eftir með hersveitir og vistir.
I júní fæddi Kleópatra son, Cæsarion —
það þýðir á grísku litli Cæsar. Drengur-
inn ,sem var einkasonur föður síns, blés
auðsjáanlega þeim Cæsar og Kleópötru
stórhuga í brjóst: Róm og Egyptaland
skyldu sameinast í eitt voldugt ríki, sem þau
og afkomendur þeirra skyldu stjórna. Cæsar
fór frá Alexandríu þegar eftir fæðingu
drengsins. Han fór miklar herferðir til
Litlu-Asíu og Norður-Afríku og sigraðist á
þeim, sem eftir voru af andstæðingum hans,
og áður en ár var liðið, seri hann aftur til
Rómaborgar í sigurför sem óumdeilanlegur
drottnari rómverska ríkisins. Kleópatra kom
með Cæsarion, og Cæsar fékk henni skraut-
legt hús til íbúðar.
Kleópatra tók nú að beita áhrifum sínum
í Róm sem drottning við keisaralegu hirð-
ina. Ilún kvaddi til myntsláttumenn frá Al-
exandríu til þess að bæta rómverska mynt-
kerfið og framúrskarandi hagfræðinga til
þess að koma lagi á skattakerfi Cæsars.
HEIMILISBLAÐIÐ
235