Kirkjuritið - 01.02.1939, Blaðsíða 26

80
Sigurbjörn Einarsson:
Febrúar.
hugmynda um það, hvað sé æðra eða lægra samkvæml
tímabundnum eða persónulegum smekk og skilningi,
heldur með sögulegum rannsóknum á þjóðunum sjálfum,
á menningu þeirra, atvinnu- og félagsháttum, sögnum o.
þ. u. 1., svo og á því, hvernig menning hefir fluzt til frá
einni þjóð til annarar. Ilvað sem framtíðin kann að seg'ja
um niðurstöður þessarar fræðiaðferðar í einstökum at-
riðum, þá er það þó þegar ljóst orðið, að lnin liefir sýnt
sig frjóa til skilnings á ýmsu, sem áður var ekki veitt at-
liygli eða bersýnilega rangtúlkað. Svo er t. d. um það,
sem hér var hugmyndin að ræða um, guðshugmynd frum-
stæðra þjóða. Kenningin hefir löngum verið sú, að hug-
myndin um guði væri siðar til komin, ávöxtur langrar
þróunar, og hugmyndin um einn Guð, eingyðistrúin, væri
þá fyrst möguleg, þegar maðurinn væri húinn að ná al-
hliða þroska. Nú verður ekki betur séð en að einstrengis-
leg fastheldni fræðimanna við þenhan skilning, þessa
kenningu, hafi hreint og beint gert þá blinda á eitt stór-
kostlega merkilegt atriði í trúarbrögðum f jölmargra frum-
stæðra þjóða, það atriði, að þær trúa á Guð, já, meira að
segja einn Guð.
Nú liggur næst fyrir að svara þeirri spurningu, hverjar
og hvílíkar þær þjóðir eru, sem myndu geta talist fruni-
stæðar og standa næst frummenningunni. Það eru ýmsar
jijóðir og þjóðarbrot, sem hafa einangrast inni i eyði-
mörkum, frumskógum eða á eyjiim úti og þar af leiðandi
orðið til þess að varðveita ævafornt stig í menningu og
lífsskoðun. Þessar þjóðir eiga allar sammerkt í því, hvað
atvinnuhætti snertir, að þær eru á söfnunarstiginu, þ. e.
a. s. þeir taka beint úr náttúrunni það, sem hún réttii'
þeim og framleiðir af sjálfri sér og þeir þurfa til viður-
væris. Þeir stunda m. ö. o. hvorki kvikfjárrækt né jarð-
rækt, konan tínir jurtir, ávexti og rætur, en maðurinn
veiðir dýr og fiska. Þeir safna ekki til næsta dags, nexna
þar sem náttúruskilyrðin neyða þá til. E. t. v. skýrir
þetta að nokkuru hina máttugu tilfinningu þessara