Kirkjuritið - 01.04.1975, Blaðsíða 30

En tilveruguðfræði er fleira en þetta
eitt. Raunar geri ég ráð fyrir að segja
megi, að hún sé fyrst og fremst eitt-
hvað allt annað en þetta eitt. Að því
kem ég von bráðar. En úr því að ég
hef fjölyrt um biblíuviðhorf Bultmanns
og afneitað því fyrir mitt leyti, mun
sanngjarnt að auka nokkru við um
þetta efni.
Hvert verður þá biblíuviðhorf þess
manns, er vísað hefur frá sér framan-
greindum hugmyndum Bultmanns?
Við þessari spurningu má auðvitað
finna fjölmörg svör. Nú virðast sumir
lesendur þessa tímarits vera svo
skemmtilega framstyggir, að mig lang-
ar mest til að ganga beint framan að
þeim og hrópa hátt og hvellt í eyru
þeirra orð eitt, sem lengi hefur notið
sérstakrar fordæmingar hér um slóðir,
nefnilega „bókstafstrú", — svona rétt
til að sjá, hver hrykki nú rækilegast í
kútinn í þetta skipti!
Þó skal þetta ógert látið, — ekki af
einni saman linkind við lesendur, held-
ur af öðrum og gildari ástæðum.
Orðið ,,bókstafstrú“ höfðar til vel-
þekktrar kenningar (verbalinspiration)
þess efnis, að hvert orð Ritningarinn-
ar sé ,,innblásið“ af Guði. Samkvæmt
þessari hugmynd hefur Andi Guðs
hvíslað sérhverju atkvæði hinna 66
bóka Biblíunnar gagngert í eyra hinna
ýmsu ritara eða jafnvel stýrt hönd
þeirra og þeir skrifað ósjálfrátt. Þar
með er Biblían öll óyggjandi sannleik-
ur, hvort heldur hún er skoðuð af
sjónarhóli trúar eða sagnfræði.
Trúlega má segja, að kenning þessi
sé hreinræktaðasta andstæða biblíu-
viðhorfs Bultmanns. Þó eiga þær, —
ásamt ýmsum öðrum hugmyndum,
sem ætlað er að marka meðalvegina,
einn hlut sameiginlegan, og er hann
sá veigamesti. Hvor tveggja kenningin,
— og meðalvegirnir einnig, — fela í
sér tilraunir manna til að gera opin-
berun Guðs á jörðu skiljanlega, að-
gengilega einhverjum þætti mannlegra
vitsmuna.
Þetta er vonlaust verk og hefur
alltaf verið. Má vera, að nægilegt sé
að benda á, að tækist mönnum í raun
að hafa hendur í hári „opinberunar-
innar“ á þann hátt, sem að er stefnt
með slíkum kenningum öllum, yrði
hún ekki „opinberun" stundinni lengur,
heldur umhverfðist hún í skjótri svipan
í hvert annað fyrrverandi leyndarmál,
sem búið væri að segja í eitt skipti
fyrir öll og væri þaðan í frá ekki annað
en rykfallinn safngripur.
„Opinberun“ í kristnum skilningi
þess orðs merkir ekki hið sama og
uppljóstrun leyndarmáls. Hún er held-
ur ekki sömu tegundar og t. d. nátt-
úruvísindaleg eða sagnfræðileg upp-
götvun. Samkvæmt trú kristins manns
táknar opinberun Guðs þetta, að sá
Guð, sem um aldur er hulinn, kýs að
gefa sig til kynna með einhverjum
þeim hætti, er hann sjálfur ákveður.
Sá Guð, sem er ósýnilegur og óskiiian-
legur leyndardómur, rýfur þögnlna og
talar til manna. Hann svarar þeim
spurningum, sem hann veit, að menn-
irnir þurfa að fá svar við. En eftir sern
áður er hann hulinn, óskiljanlegur
leyndardómur. Hann hefur ekki svarað
öllum þe'm spurningum, er upp koma
í huga mannsins. Hann hefur t. d. alls
ekki leyst úr mannlegum vangaveitum
28