Kirkjuritið - 01.04.1975, Blaðsíða 38

Hápunktur spektarinnar barst mér í
hendur í gær: Þar er þvi haldiS fram,
aö ég boöi þá trú, að Kristur standi
fyrir allri áfengisnotkun íslendinga! i)
Sjálfsagt verður hér „enginn endir á
vanitate“, — fremur en fyrri daginn,
þegar vanþekking og ofsareiði takast í
hendur. Eiginiega er ég farinn að
hlakka til að sjá, hvaða fjarstæður
koma næst út úr rykmekkinum. En ég
ætla að sinni að halaa fram stefnunni
og ræða litlu nánar ýmsar aðrar hliðar
tilveruguðfræðinnar en þær, sem þeg-
ar hafa verið nefndar.
Jafnframt verður í vaxandi mæli vik-
ið að ýmsum þeim árásum, er ég hef
orðið fyrir í fjölmiðlum.
Því fer viðs fjarri, að ég taki undir
allt það, sem hinir ýmsu tilveruguð-
fræðingar halda fram varðandi marg-
háttuð efni, enda væri það ómögulegt,
þvi að á þeim vettvangi eru menn ekki
fremur sammála en annars staðar, þar
sem einstaklingar kappræða. Ég hef
þegar vísað bibliuviðhorfi Bultmanns
á bug. Og jafnvel þótt ég hafi nefnt
Paul Tillich sem þann guðfræðinginn,
er orðið hefur mér drýgstur hin síðari
ár, mun ég hreint ekki taka að mér að
verja aðrar skoðanir hans en þær fáu,
sem ég hef haft tóm til kynna mér,
melta og viðurkenna sem réttar. Krists-
fræði Tillichs virðist mér t. d. næsta
þunn i roðinu, svo að eitthvað sé nefnt
af því, sem mér ekki hentar úr fræðum
hans. Eigi að síður er ástæðulaust að
1) Rétt er að höfundur þessarar frábæru full-
yrðingar njóti afreks síns, og verði nafn hans
varðveitt á spjöldum þessa rits: Halldór
Kristjánsson frá Kirkjubóli. — Grein í Tím-
anum 29. maí. —
taka undir fullyrðingar þeirra, sem
nefna Tillich ,,eftir-kristinn“ (post-
christian). Um hreina trú þykir mér
líklegt, að hann „kveði betur en páf-
inn“! —
Eitt at' því marga, sem mér heíur
verið borið á brýn í áður nefndu mold-
viðri ásakana, er það, að ég í hinni
fyrstu grein hafi haldið fram kenning-
um um ,,útvalningu“ fárra, en ,,glötun“
alls þorra manna. i) Ekki skal ég tí-
unda ákærurnar, en snúa mér þess í
stað beint að efninu.
Hvað sem líður ofanskráðum var-
nöglum, er hitt víst, að varðandi ,,glöt-
un“ og ,,útvalningu“ hlýt ég að grípa
til tilveruguðfræðilegra hugtaka. Þar
eru á ferðinni tveir þættir kristinnar
trúar, sem ég tel vandtúlkaða, ef um
þá er fjallað af öðrum sjónarhóli. Varð-
andi síðast greinda fullyrðingu er rétt
að geta þess, að ,,tilveruguðfræði“ '
einhverri mynd hefur þróazt innan
kirkjunnar á öllum öldum, þótt nafnið
sé nýtt í þess núverandi mynd.
Það mun hafa komið skýrt fram í
þessari grein allri, að hér er trúin á
Krist fullkomlega tengd þeim einstakl-
ingi, er trúna játar. Hér verður ekki
fjallað um svo flókin hugtök sem ,,trú
safnaðarins" eða ,,trú í annars stað“,
sízt af öllu skal fjölyrt um þá ,,trú skírn-
arbarnsins", er með því blundar sem
möguleiki (potentiel trú) eða byggð er
á allsleysi þess.
Þegar tilveruguðfræðin talar um trú,
er átt við persónulega reynslu, djúpa
tilfinningu, sem upplifuð er „á líðandi
stundu“, — í augnablikinu, — og telj-
1) Sr. Þórir Stephensen, Mbl. 16. maí.
36