Kennarinn - 01.09.1899, Blaðsíða 6
—174
Fallegir eru sálmarnir, sem Jiið sjáið nú prentaða, en enginn íslend-
ingur liefur ort sálma eins vel og pessi maður, og meira að segja
mjðg fáir menn í ölluin heiminum. Næst guði, hefur hann kent
þeim að yrkja sálma og andleg ljóð, sem nft yrkja pau fegurst
Hann elskaði Jesúm Krist svo innilega og persónulega, að hann
gat ort um hans dyrð og dauða svo óviðjafnanlega vel og beðið
hann svo heitt, að hann varð [jar kennari allra íslen/.kra barna,—
næstur frelsaranum sjálfum. Því verður liann, í meðvitund trúaðra
barna af íslenzkum ættstofni, ósjálfrátt settur hið næsta postulunum
og Kristi. Ég held að guð haíi sett hann Jsar sjálfur.
OJt hafið J>ið heyrt nafnið hans. Hann hét Hallgrlmur Péturs-
son, og var lúterskur prestur. En pó eldri k)rnslóðin kunni margt
eftir hann og Jjekki til æfisögu hans, Jiuríið [)ið börnin, ungmtnnin
og yngra fólkið alt, að kynna ykkur J^enna mann rækilega og yms-
ar kringumstæður hans.
Raunar hafa margir orðið til að rita æfisögu Jiessa manns, sem
öllum íslendingum er víðfrægari, bæði á latínu, dönsku og íslenzku.
En æfisögur pessar eru í fárra höndura, og fjöl li ísloudinga hefir
hvorki séð né lesið neina æfisögu Hallgríms, svo ég ætla að segja
peim hinum sömu, einkum hinurn ungu, ofurlítið af honuiu,
Beztu frásögur um hann eru eftir Hálfdán meistara Einarsson og
Grím skáld Thomsen, og hefi ög stuðst við rit Jieirr.i.
-x- -x- -x-
Siðbót Lúters suður á Jxyskalandi er talin byrja 1517, —um haust-
ið 31. okt., pegar hann neglir upp greinir sínar. A íslandi vann
siðbótin sigur á katólskum sið 1551, eftir að Jón biskup Arason og
synir hans voru of llfi teknir. Hann var hinn síðasti katólskur
biskup á íslandi.
Tæpum 100 árum eftir byrjun siðbótarinnar á Þyzkalandi, 08 ár.
um eftir dauða Lúters (d. 1546), og rúmuin 60 árum eftir sigur
lúterstrúar á íslandi, fæddist Hallgrlmur Pétursson, árið 1614.
Biblían var nyjijúld á íslenzku í fyrsta skifti, sálmabækur liinar fyrstu
nú prentaðar og rit og sálinar [jjfzkra guðfræðinga pýddir á íslenzku.
Skólar voru settir á Hóluin og í Skálholti, Alt gerðist petta fyrir áhrif
lúterstrúar. Á Jæssari tíð fæddist sálmaskáldið Hallgrímur Pðtursson.
Vögguljóð hans voru lofsöngvar prótestanta, og sögúr heilngrar ritn-
ingar, öllum lyð í fersku minni, hans andlega fæða.
Ætt Hallgríms er ein liin stærsta fyrir norðan land, VTar hann
kominn frá séra Sveinbirni Þórðarsyni I Múla, . er annálar segja að
i