Prestafélagsritið - 01.01.1925, Page 32

Prestafélagsritið.
Búddha og andastefna hans.
27
ann, hví maður þessi væri svo annarlegur og fékk sanna
fræðslu um það. Siddhartha spurði aftur, hvort ellin væri þá
ættarfylgja mannsins eða kynfylgja eða sérstakt hlutskifti hans
(Dharma), eða hvort ellin væri sameiginlegt hlutskifti allra
manna. Og er vagnstjórinn sagði, að ellin beygði alla menn,
fékk konungssonurinn ógleði mikla og hvarf heim aftur. Oðru
sinni fór hann í skemtiför og sá þá fyrst dauðsjúkan mann,
sem ekki fékk af sér borið. Fór alt á sömu leið.
I þriðja sinn fór hann enn í skemtiferð og varð þá á vegi
hans dáinn maður á líkbörum, en umhverfis hann stóðu ást-
vinir hins látna harmþrungnir. Þá spurði konungssonurinn,
sem enn eigi þekti dauðann né skildi þýðingu hans, hver og
hvílíkur það sé, er hvíli á börum þessum. En vagnstjórinn
mælti: »Það er dáinn maður, sem yfirgefið hefir föður og
móður, börn og eiginkonu, til þess að hverfa yfir í annan
heim«. Þá varð konungssonurinn harla hryggur og harmaði
forgengileik æskunnar og lífsins, þjáningar elli, sjúkdóma og
dauða, og bauð vagnstjóranum að hverfa heimleiðis aftur. I
fjórða sinn fór hann enn og varð þá fyrir honum betlimunk-
ur í meinlætaklæðum, fyltur mildum friði og sálarrósemi og
hafði vígt Iíf sitt helgu hreinlífi. Siddhartha spurði hver og
hvílíkur sá væri, er frammi fyrir þeim stæði með ölmususkál í
höndum sér. Vagnstjórinn mælti: »Það er betlimunkur (Bhiksu),
sem afneitað hefir holdsfýsnum og heimsgleði, laus við ástríð-
ur og hatur leitar hann eins í lífinu — friðar sálu sinni«. Þá
varð konungssonurinn harla glaður og hrósaði sjálfsafneitun,
sem leiði ekki aðeins til eigin hjálpræðis, heldur og til hjálp-
ræðis öðrum mönnum. Þannig segir í helgisögunni. Sagt er
áð konungurinn faðir hans hafi viljað aftra heimsflótta hans
og vakað yfir honum langa hríð. Þá er sagt, að Bodhisattva,
þ. e. hinn verðandi Búddha, hafi komið í svefnklefa konungs
föður síns um nótt og beðið hann fararleyfis. Konungur bað
hann grátandi að skilja ekki við sig og hét honum öllu, sem
aðrir menn girnast helzt, ef hann vildi vera hjá sér um hríð.
En Siddhartha mælti við föður sinn: »Eg vil biðja þig fjögra
bóna, faðir minn, ef þú getur uppfylt óskir mínar, vil ég alla