Prestafélagsritið - 01.01.1925, Page 84
Prestafélagsritiö.
Skúli prófastur Gíslason.
79
trúmanni«, því að hinn síðarnefndi var í þeim efnum eins laus
í rásinni, eins og hinn var fastur fyrir. Vfirleitt voru þeir ná-
grannaprestarnir svo ólíkir að skapgerð og mentun, að það
hefði gengið kraftaverki næst, ef þeir hefðu getað átt skap
saman. En þótt séra Skúli kunni að hafa verið »rammur rétt-
trúnaðarmaður«, þá var því engan veginn svo farið um hann
sem kennimann, að hann væri eingöngu »dogmatiskur« kenni-
maður. Hann var miklu fremur og fyrst og fremst siðakennari
í prédikunum sínum, og sem þvílíkur r.otaði hann, ef svo
mætti að orði kveða, lögmálssvipuna tíðar en margir kenni-
menn honum samtíða — en hann notaði hana í fullkomlega
evangeliskum anda að dæmi ]esú Hrists, til þess að vekja
menn til alvarlegrar umhugsunar og sjálfsprófunar, en ekki
til að hræða. Kemur það vel heim við ummæli, sem ég heyrði
ungur höfð eftir séra Skúla í einni af prédikunum hans: »Það
spurðist aldrei hér í heimi, að nokkur maður hröklaðist inn í
himnaríki af óttanum við helvíti.«
Séra Skúli þótti og góður ungmennafræðari, enda er það
samróma vitnisburður þeirra, er notið hafa tilsagnar hans, að
hann hafi haft ágæta hæfileika sem kennari. En fræðsla hans
var að því leyti réttnefnd »tilsögn«, sem honum mun hafa
verið tamara að tala sjálfur, en að kryfja til mergjar með
spurningum. Má því gera ráð fyrir, að fræðsla hans hafi verið
eftirtektarsömum og greindum unglingum arðsamari og upp-
byggilegri, en þeim sem voru miður vel gefnir. En oft féllu
spurningar séra Skúla svo fyrir, að þær hlutu að verða ung-
lingunum minnisstæðar lengi á eftir. Svo mun t. a. m. hafa
verið um eina spurninga-stund, þar sem rætt var um 4. bæn-
ina í »faðir vor«. Heyrði ég séra Skúla sjálfan segja frá henni
hér um bil á þessa leið. Prestur spyr: Hvað er daglegt brauð?
Drengurinn svarar: Það sem við étum? Prestur spyr: Getur
þú étið alt, sem í greininni er talið til daglegs brauðs?
Drengurinn játar því. Þá lætur prestur drenginn hafa yfir út-
skýringu Lúters með öllum upptalningunum: »Matur og drykk-
ur, klæði og skæði, hús og heimili, töður og engjar, kvikfén-
aður, góz og peningar, góð ektapersóna, hlýðin börn, dygt