Prestafélagsritið - 01.01.1925, Blaðsíða 90

Prestafélagsritið.
Skúli prófaslur Gíslason.
85
að límans lízku og hafði stökuslu óbeit á öllum hégómaskap
og tildri, því að hann var manna frásneiddastur öllu yfirlæti,
í hvaða mynd sem það birtist. Þeir, sem í návist hans sýndu
af sér oflátungshátt, máttu eiga það víst, að verða fyrir barð-
inu á honum, því að hann var manna orðhepnastur og gat
verið óþægilega meinyrtur, þegar því var að skifta. Einhverju
sinni er séra Skúli hélt heimleiðis úr Reykjavík, fylgdu nokkrir
kunningjar hans honum upp í svo kallað Reiðskarð skamt fyrir
ofan Elliðaár. Hittu þeir þar einn af landsyfirréttardómurun-
um. Þegar séra Skúli ætlaði að stíga á hestbak, vildi dómar-
inn halda í ístaðið hjá honum, en séra Skúli vildi ekki. Hinn
mælti: »Þetta gjöra menn ávalt þegar slíkir höfðingjar eiga í
hlut«. Séra Skúli áleit að þetta væri skens og svaraði: »Nú
dettur mér í hug það sem Hallgrímur segir: »1 yztu myrkr-
um enginn sér aðgreining höfðingjanna«, og þegar við hitt-
umst þar, J. minn, verða víst áhöld um höfðingsskapinn«.
Hann átti það líka til að vera stórorður, eins og hann yfir
höfuð var stórbrotinn að öllu eðlisfari, líkt og margir frændur
hans höfðu verið, t. a. m. Bjarni amtmaður Thorarensen og
fleiri í þeirri ætt. Þessa gætti þó engan veginn hversdagslega
heima fyrir. Öll framkoma hans í hóp heimamanna, bæði skyldra
og vandalausra, var hin ljúfmannlegasta, enda naut hann jafnan
í fylsta mæli elsku og virðingar allra á heimili sínu. Hann var
að allra dómi ágætur heimilisfaðir og húsbóndi, sem lét sér
innilega ant um heill og heiður heimilisins og var ekki síður
raungóður hjúum sínum en ástúðlegur eiginkonu og börnum.
Hjálpsemi hans var viðbrugðið, hver sem í hlut átti. Hvort
sem menn leituðu til hans í nauðum sínum eða hann frétti
um bágar ástæður einhverra sóknarbarna sinna, þá var hjálp-
arhöndin framrétt án þess að hægri höndin vissi hvað hin
vinstri gjörði. Hann gat í fljótu bragði virzt »aristokratiskur«
og eins og líta niður á almúgann. En svo var þó alls ekki í
raun og veru. Miklu fremur hafði hann mætur á alþýðufólki,
skildi manna bezt allan hugsunarhátt þess og hafði mikla
ánægju af að spjalla við alþýðumenn, ekki sízt þá, sem hon-
um þóttu greinagóðir. Því að hann bar jafnan mestu virðingu