Nýjar kvöldvökur - 01.12.1913, Blaðsíða 7

JAKOB ÆRLEGUR.
271
»Já, drengur minn; mér líður svo vel sem
auðið er og ellin leyfir, og hví skyldi eg kvarta,
þegar eg sé að æska og heilsa eru lögð í söl-
urnar. Þegar eg sé svona marga verða auma
og ógæfusama, sem gætu verið hamingjusamir
og glaðir« — og hann sneri sér undan og
snýtti sér svo afskaplega að fangavörðurinn
gægðist inn um járngrindina.
‘tl-’au eru öll hérna, Tumi,« sagði eg «viltu
sjá þau nú?«
»Rað er réttast — bezt er illu aflokið.«
»Viltu fyrst sjá foreldra þína?«
»Já,« svaraði Tumi með skjálfandi röddu.
Eg sótti þau svo út, leiddi gömlu konuna
en Tumi gamli skjökti á eftir við staf sinn.
Aumingja móðir hans féll um háls honurn með
núklum ekka.
»Drengurinn minn — drengurinn minn —
aumingja blessaður drengurinn minn,« sagði
^ún loks og starði í andlit honum; »Guð minn
góður, hann verður dauður á morgun.«
Höfuð hennar hneig niður á öxl honuin og
hún ætlaði að springa af ekka. Tumi kysti
móður sína. grátandi á ennið og benti mér svo
að fara með hana. Eg selti hana þar niður á
gólfið og þar sat hún þegjandi og hélt klút
fyrir andlitið. Við og við heyrðust til hennar
Þungar stunur.
Gamli Tumi horfði á þetta þegjandi og
v'knandi. Allir vöðvar f útitekna andlitinu hans
hipruðust saman, og loks hrutu tárin ofan
hrukkurnar í andliti hans. Regar konan hans
Var farin frá, settist hann hjá yngri Tuma. Rá
sagði litli Tumi:
»F*ú ert þó ekki reiður við mig, faðir minn,
af því að eg strauk.«
»Nei, drengur minn, ekki af því að þú
straukst, heldur af því að þu lézt narra þig í
tarinn. Hvaða erindi átturðu þangað? Var ekki
°óg að ættjörðin mín tók undan mér báða fæt-
urna, þó að hún tæki ekki drenginn minn líka,
°g léti mig svo lifa eftir í sulti og seyru. Eg
Varð að skipsflaki í hennar þjónustu — það
sem eftir er má hún nú líka eiga — en það
óugir ekki að gráta — það er komið sem kom-
ið er,« sagði gamli Tumi og tárin streymdu
ofan kinnarnar á honum, »þeir geta skotið þig,
Tumi, og eg veit að þú verður vel við dauða
þínum og gerir þá til skammar fyrir að hafa
svift duglegan mann lífi, þegar landinu lá
mest á duglegu fólki. Eg hefði ekki tekið mér
það svo nærri, þó þú hefðir fallið á einhverju
konungsskipinu í ærlegum bardaga. Einhverjir
verða þó að falla, þegar í eldinn er komið.
En að láta sína eiginn landsmenn skjóta sig
niður — deyja fyrir þeirra höndum — og það
sem verst er, deyja í rauðri treyju í staðinn
t'yrir bláa. —«
»Eg vil ekki deyja í rauðri treyju, faðir
minn, eg fer ekki í hana.«
»Það er þó altaf huggun, Tumi, og hugg-
unar þurfum við,«
»Og eg skal deyja eins og manni sæmir,
faðir minn.«
»Rað gerírþú, Tumi, og það er líka huggun.«
»Við sjáumst aftur, faðir minn.«
»A himnum, Tumi, vona eg — og það er
líka huggun.«
»Og blessaðu mig nú, faðir minn, og sjáðu
um hana móður mína, aumingjann.«
»Guð blessi þig, Tumi minn, hann blessi
þig,« sagði gamli maðurinn í hálfum hljóðum
og rétti hendurnar yfir Tuma um leið og_hann
stóð upp. Við setturn hann svo á gólfið hjá
konu hans, en þau féllu í faðmlög og grétu
bæði. .
»Jakob,« sagði Tumi með skjálfandi röddu
og tók í hönd mér, »ef þú ert vinur minn,
þá láttu nú seinasta stríðið verða stutt — láttu
nú Marý koma, svo að þetta þjáða hjarta geti
fengið frið.«
Eg lét skólameistara fara fjær. Tumi hallaði
sér upp að múrnum og virtist vera að safna
kröftum til þeirra sára fundar. Marý kom inn
við hönd föður síns, og bjóst eg helzt við að
liði yfir hana eins og fyrra skiftið. Að vísu
var hún föl sem nár og þungt fyrir hjarta; en
hún gekk að bekknum þar sem Tumi stóð og
settist niður hjá honum, horfði kvíðasárum
augum yfir fólkið og sagði: