Eimreiðin - 01.01.1947, Blaðsíða 63

EIMREIÐIN
FRJÁLS ÞJÓÐBORGARASTEFNA
43
Eftirtektarvert er það, livað þessar þjóðir eru þó fljótar að
glejpa við hinni lýðræðislegu falstúlkun stefnunnar, sem felst
1 orðunum — áróður, liðssafnaður, kosningastríð og ótakmark-
a^ur réttur hins sigranda meiri liluta.
Evrr en frjálst hugsandi þjóðborgaralegur andi.er farinn að
ráða almenningsálitinu, er þess enginn kostur, jafnvel ekki fvrir
sæmilegar upplýstar þjóðir, að ná stjórnlegu sjálfstæði. Þær hljóta
a lenda undir erlenda gæzlustjórn eða innlent einræði, sem oft
ei' miklu verra. Stjórnmálamenn stórveldanna vita vel, hvað
’ Kan slær í þessum efnum. Þeir Bretar, sem mælt liafa á móti
"' sleppa stjórn á Indlandi, liafa jafnan bent á skilningsskort
'erja a demókratískum stjórnháttum, og mundi því „sjálf-
Ind
stæðið1
reynast þeim liefndargjöf. — En viðvíkjandi brezka
mokratíinu segir Amery, fyrrv. Indlandsinálaráðherra, í riti
U111 ’ I °rivard Wiew, 1935: „Sú hugmynd, að meiri liluti í full-
fuadeihl brézka þingsins geti samþykkt hvaða lög sem honum
?lllst’ an tillits til andstöðunnar og afleiðinganna .. . er algerlega
amrímanleg við anda stjórnskipunar vorrar“.
^ er er lýst skoðun allra demókratískra stjórnmálamanna
jj al< snien), eigi aðeins á Bretlandi, heldur og um allan heim.
er emmitt gripið á þeim aðalkjarna, sem einkennir brezka
° j0^ratlu^’ að það er raunverulega ekki meiri hluta veldi eins
p- n franska. Og það er einmitt þessi andi, sem skapar hina
lri ^estu og samræmi brezka ríkisins bæði í rúmi (compactness)
j f 'llllu (c°ntinuity), — Og þó er skipulagið liið ytra eiginlega
a-ðilegt (franskt). Neðri deildin (House of Commons) er
j. ,ei ( in’ °!I meiri hluti hennar ræður bæði löggjöf og stjórn.
ák\ g- 81 llleiri Itluti óg stjórnin heldur sér innan mjög svo
aðl | 'j"IUl takmarka, enda bundin af mjög sterku þjóðræðilegu
*’ svo sem •' — ákveðnu almenningsáliti, sem flokkarnir
3 a® yirða, eða tapa fylgi — efri deild með frestandi neit-
U1 íhaldssömum stjómarvenjum — ópólitískum kon-
p j*1 °§ áhrifaríkri þjóðkirkju. — títkoman verður sú, að á
er ' rj1^ ri^lr aHsterkt þjóðræði þrátt fyrir allt. — Auðvitað
( j. .retlalldi mikið af lýðræðisöflum og flokksmálabröskurum
^ lt<cians), sem nota sér eftir mætti hið lýðræðilega skipulag
^ Slllngum, þingi og stjórn. Mætir þetta vitanlega óskaplegri
• u og fyrirlitningu hjá öllum þjóðveldissinnum, og liefur