Eimreiðin - 01.01.1952, Side 50

38
SETZTUR 1 HELGAN STEIN
EIMREIÐIN
Thorvaldur, annar bróðir hans, var sérstakur hæfileikamaður;
hann braut fyrst ísinn á frægðarbraut íslenzkra nemenda í þessu
landi. Hið sviplega fráfall hans við Harvard-háskóla, árið 1904,
var harmsefni samlöndum hans hér vestra á þeim tíma.
Thorbergur fetaði í fótspor þessa unga, gáfaða bróður síns.
Hann lagði fyrir sig nám á Manitoba-háskóla og varð stúdent
(Bachelor of Arts) 1906. Mörgum árum seinna, eða 1945,
heiðraði þessi sami háskóli hann með doktors-nafnbót (Doctor
of Science). Frá Harvard-háskóla, þar sem hann var læri-
sveinn Theodore Richards, eins frægasta efnafræðings þeirra
tíma, hlaut hann og nafnbótina doktor í heimspeki árið 1911.
Eftir það fór hann til Dresden á Þýzkalandi og var þar eitt ár
við nám — og annað í Liverpool á Englandi.
Árið 1914 varð Thorbergur aðstoðarkennari í efnafræði við ný-
stofnaðan skóla í Vestur-Kanada, Saskatchewan-háskóla, í borg-
inni Saskatoon, og nokkru seinna fullnaðar kennari. En árið 1919
er hann skipaður yfirkennari þeirrar deildar (Department of
Chemistry). Þegar hann tók við aðalumsjón þessarar deildar,
fór ekki mikið fyrir henni, enda var skólinn ungur og lítt þekkt-
ur. Þegar hann lét þar af starfi, 1946, og var skipaður stjórnandi
(Dean) nýrrar deildar við háskólann, stofnaðrar til framhalds-
náms (School of Graduate Studies), var deildin orðin
hin myndarlegasta, kunn efnafræðingum út um heim og í miklu
áliti. Thorbergur er og má að vísu vera stoltur af hinni fögru
og stóru byggingu, sem nú hefur verið reist yfir efnafræðideild-
ina, er hann gerði sjálfur uppdráttinn að í smáu og stóru. En
hann er þó óefað stoltari af hinum stóra hópi góðra og viður-
kenndra vísindamanna, er frá deild hans hafa komið. Hann hefur
fyrir löngu skilið, að það er ekki allt komið undir skólastofnunum,
hvemig vísindakennslan tekst, heldur verður jafnframt að taka
með í reikninginn nemenduma og að þeir hafi áhuga fyrir rann-
sókn nýrra vísindalegra sanninda og hæfni til að stunda þær.
Hann hefur bæði í ráðningu meðkennara sinna og nemenda til
framhaldsnáms tekið mjög mikið tillit til þess, að mennirnir væri
frumlegir í hugsun, leitendur nýs skilnings á hlutunum og léti
ekki staðar numið að námi loknu. Á skólinn ekki sízt þessari
glöggskyggni íslenzka kennarans að þakka frægð sína.
Þetta mikla uppbyggingarstarf Thorbergs í sambandi við efna-
fræðideild Saskatchewan-háskóla hefur verið viðurkennt af efna-
fræðingum um allt þetta land. Fyrir rúmlega einu ári gerðist það á
fundi efnafræði-stofnunar þessa lands (The Chemical Insti-