Eimreiðin - 01.01.1952, Page 75

eimreiðin
MÁTTUR MANNSANDANS
63
bundnum tima sólarhringsins, þeim tíma, sem sjálfssefjunin
hefur komið manni upp á að nota til svefns. Þegar þessi reglu-
hundni tími er hjá liðinn, hverfur svefninn, enda þótt maður sé
alls ekki afþreyttur. Stundum getur þú verið þreyttari að morgni
en þú varst að kvöldi, er þú lagðist til svefns, en glaðvaknað
þó á þeim tíma, er þú ert vanur að vakna á morgnana.
Lífeðlisfræðingar hafa reynt að mæla styrkleika svefnsins með
því að kanna hve mikinn hávaða þurfi til að rjúfa hann. Með
þessari aðferð verður þó ekkert sannað um styrkleika svefnsins,
eins og sést bezt á því, að menn geta sofið sem fastast þrátt fyrir
hávaða, hversu mikill sem er, ef þeir eru honum vanir. Þannig
er alls ekki öruggt, að vekjaraklukka vekji mann, þó að hringi.
Aftur á móti getur veikt hljóð, ef það er óvenjulegt eða óvel-
komið, valdið því, að maður hrökkvi upp og sé samstundis glað-
vakandi. Mörg umhyggjusöm móðir hrekkur upp úr svefni, ef
Rngbarnið hennar grætur eða gefur frá sér hvað lítið hljóð sem
er, þar sem það liggur í vöggu við hlið henni. Aftur á móti
getur sama móðirin steinsofið, þó að maður hennar háhrjóti, eða
einhver annar hávaði, sem hún er vön, heyrist i herberginu.
Hljóðlátar athafnir, sem eru tilbreytingarlausar og valda leiða,
athafnir, sem ekki trufla athyglina eða vekja hana, gera menn
syfjaða. Eins fer þegar menn sitja aðgerðarlausir í þægilegum
hsegindum og skuggsýnt er i herberginu. Skyld fyrirbrigði þessu,
svo sem geispar, letiteygjur, og aðrar síendurteknar hreyfingar,
auka svefnþörfina. Og eins og allir vita, eru allir þessir tilburðir
mjög smitandi og sefja menn í svefn. Sú venja að leggjast til
svefns á ákveðnum tíma sólarhringsins, veldur syfju nákvæm-
^ega á þeirri stundu, sem maður er vanur að sofna. Vissir staðir
gsta valdið syfju, svo og raddir vissra manna, leiðinlegar ræður,
en þó fremur öllu öðru það að liggja afturábak í hægindastól,
sem maður er vanur að blunda í, láta augnalokin siga, láta
eftur augun. Þessar venjur, sem svo kallast, eru í raun og veru
ekkert annað en ósjálfráðar sjálfssefjanir. Áhrifamest sjálfssefjun
þessara athafna er að láta augnalokin síga, loka augunum, enda
er þetta eitthvert bezta ráð, sem hægt er að beita til þess að
blása sér svefni í brjóst.
Aið athugun á sofandi manni er fljótt hægt að ganga úr
skugga um, að hann hreyfir sig í svefninum og að skilningarvit