Ægir - 01.03.1913, Blaðsíða 1

6. árg
Timamót.
Ný gagngerð stjórnmálastefna.
Jafnvel þótt • Ægir láti sig ekki skifta
stjórnmál yfir köfuð og allra síst flokks-
streitumál fyrir utan sina atvinnugrein þá
skal hjer samt með fám orðum drepið á
ástand og horfur eins og þær eru nú á
þessurn merkilegu tímamótum, og jafnframt
bent á hvert stefna skuli í aðaldráttum.
Um miðja síðustu öld sást hin fyrsta
verulega dagsbrún á lofti eftir miðaldar-
myrkrið á voru landi. Þá hefst fyrir al-
vöru hjá okkur hin svokallaða rómantiska
stefna, sem um þær mundir var að syngja
á síðustu nótunum í nágrannalöndunum.
það er sú stefna sem rótar upp í fornum
fræðum og reynir að vekja menn af dvala
með söng um forna frægð. Þessi morgun-
stund er um leið tími skáldanna og þjóð-
in yrkir þá öll um fornöld sína og fram-
tíðarhorfur. Inn í slíkan söng blandast
oft geysilegur barlómur um núverandi
eymdarástand borið saman við hina fræg-
ari tíma og svo á hinn bóginn bjartsýnar
loftkastala-hugmyndir sem gefa rangar hug-
myndir um framtíðina, ekki af því að þær
sjeu of bjartar í sjálfu sjer, lieldur af því,
að þær eru utan við sjálfan veruleikann
og slitnar úr öliu rjettu sambandi við sinn
líma.
En nú eru seinustu hanarnir að gala
hjá okkur því að nú erum við búnir að
nuada stýrur úr augurn, sólin er kominn
Nr. 3.
upp og við erum að byrja að sjá hlutina
í sínu rjetta Ijósi. Nú höstum við á alla
okkar fjölmörgu smáskældinga sem eru að
hnoða í rím raunarollum sínum og öðru
þunnmeti og gefa út bækur »með mynd
höfundarins« — og við biðjum þá að gjöra
heldur eitthvað þarfara en að fylla loftið
af slíku gauli. Við gjöldum hjer eftir
engum skáldalaun fyrir það heldur, að
hefja okkur lengra upp i geim tómra hug-
mynda því að nú erum við einmitt að
leita að jörðinni aftur og föstum grund-
velli.
Meðvitund þjóðarinnar er nú að skýrast
í óða önn og svo er fyrir þakkandi að
tímarnir sjálfir lijálpa ósleitilega til að
gjöra mótin sem skörpust. A sviði hinna
stærri stjórnmála, sambandsmálsins svokall-
aða, hefðum við áreiðanlega getað vaðið í
villunni nokkur árin enn, ef ekki hefði
bundist hinn æskilegasti endir á allar vífi-
lengjurnar alt í einu. — Við vorum búnir
að hafa svo feiknamikið fyrir því að koma
okkur saman um að tala út og ætla okkur
rjett siðaðra manna. Við vorum búnir að
ausa út í loftið margra miljóna virði í ó-
frjósömum ræðum og ritum og skaðleguin
árásum hverjir á aðra. Við vorum búnir
að skjóla öllu olckar lausa púðri á Dani
og skamma þá fyrir illa meðferð á skyn-
lausum skepnum þessa lands. En að hætta
að láta eins og skepnur, hætta að víla og
vola og biðjast vægðar hvar og í hvívetna,
það er okkui fyrst að koma til hugar nú.
Til munu þeir hafa verið sem óskuðu
ÆGIR
MÁNAÐARRIT FISKIFJELAGS ÍSLANDS
. (1 Reykjavik. Mars 1913.