Ægir - 01.05.1914, Blaðsíða 9

Æ G I R
57
gleðiefni, ef mannskaðinn gæti minkað
við þessa breytingu á útgerðinni, þ. e. að
kúttara-útgerðin brej'tist i botnvörpunga-
útgerð, því hvernig sem á það er litið,
þá hefir mannljónið verið stórkostlegt af
þilskipunum; óhugsandi að það geti orð-
ið í nokkurri líking af botnvörpungun-
um. Og þetta þrent vona eg að botn-
vörpunga-útgerðin beri i skauti sínu:
vaxandi velmegun, vaxandi menning og
minni mannskaða.
Reykjavik 1. maí 1914.
Edil. Grimsson.
Ijagnýtittg þskiajurða.
Eru engin ráð til að hagnýta betur en
gert er, allan þann mat, er fleygt er í sjó-
inn árlega. Allir kvarta yfir því, hve dýnt
sje að lifa, alt verði dýrara ár frá ári.
Matur er mannsins megin, og öll vinna og
barátta þessa lifs, er aðallega til þess að
afia sjer og sínum matar, og svo kemur
annað á eftir.
Þegar vjer hugsum um það, hversu
miklum og góðum mat er fleygt í sjóinn,
þá hlýtur oss að blöskra. Það kemur eng-
um að notum og fælir auk þess fiskinn
burtu á því svæði, þar sem miklu er fleygt
út, vegna þess, að þar úldnar það, og eft-
ir ætlun þeirra, er mest og best hafa vit
á eðli og háttum fiskanna, þá þola þeir
eigi ýldu þá er af miklum niðurburði
stafar.
Að ællast lil, að á vertíðinni, þegar afia-
vonin er mest og mest vinna er heiinluð
af þeim er fiskiveiðar stunda, væri máske
of mikið, en þegar vjer íhugum, að ein-
mitt á vertiðinni afiast stærstur fiskur og
næringargildi þess, er þá er fleygl i sjóinn
er mest, þá er spurningin, hvort eigi borg-
aði sig fyrir alla að reyna að hirða eitt-
hvað af þessu, hafa með sjer fáeinar
tunnur á skipunum, og eiga það heldur
undir lieppni, að verða að fleygja þeim í
sjóinn, verði afli svo mikill, að eigi sje
rúm fyrir þær, heldur en vera ílátalaus
og geta eigi hirt það, er gæli komið fjölda
manna að notum, væri það hirt, en eyði-
leggur veiði, sje þvi varpað út.
»Hverju er fleygt i sjóinn«, kunna sumir
að spyrja. Það er margt þegar alt er talið;
t. d. hausar, sundmagar, hrogn, kútmagar,
margskonar smáfiskur og m. fl. Kinn-
ar og kverksigar, þykja ágætis matur,
gotu má salta og hana má reykja, sje
hún eigi seld sem verslunarvara. Sumum
mun þykja það einkennilegt, að talað sje
um að hirða kútmaga, en svo er mál
með vexti, að fyrir nokkrum árum fjekk
gamall csveitamaður, er hjer var á skútu,
ungling á sömu skúlu í fjelag með sjer,
til þess að hirða alla kútmaga, er þeir
gátu náð í. Söltuðu þeir þá niður i tunnu.
Þegar þeir fóru af skipinu, skiftu þeir
þessu milli sín, og var það hálftunna í
hlut. Pilturinn, sem nú er fulltíða maður
og hefir sagt oss þetta, fór með kútmaga
sína upp í sveit; þar tók móðir hans við
þeim, þvoði þá og afvatnaði, herti síðan
og Ijet í súr. Sagði maðurinn, að þetta
liefði verið hin mesta búbót, og upp úr
súrnum voru kútmagarnir líkastir beslu
sviðum.
Hversu miklu er eigi fleygt af bútung,
sem kallaður er, einkum vegna þess, að
engin ilál eru til þess ætluð að salta slikt
í; mönnum oft bannað að hafa slík ílát á
skipum, þótt þeir bæði vilji og geti út-
vegað þau, því þau þykja þrengja að mönn-
um. Þegar úlhaldið er á enda, eiga flestir
lítið eilt af trosi, sem er þeirra eigin eign
og er það álitinn hagnaður, að geta komið
með það, þótt lítið sje, til heimilisþarfa eða
öðrum er selt það til matar, en enginn